Cynische kunst

Gehoord in De Balie op 10 oktober 2009:

Het kwam hard aan, de verontwaardiging was groot, ook in de zaal. Na vier prachtige presentaties van kunstprojecten in de werkingssfeer van de stadsontwikkeling – Gecekondu, Model Citizens, Lima 2427 en The Cook, the Farmer, His Wife and Their Neighbours – was het mijn beurt geweest om te reageren. Van de organisator – het Amsterdamse Fonds voor Beeldende Kunst en Bouwkunst – had ik 10 minuten de tijd gekregen; daarna moest de zaal – de grote zaal in De Balie – ontruimd worden. Het Forum vond namelijk plaats tijdens het 5e International Amsterdam Film Festival, met als thema Re-imagining the City, en dat programma zat bomvol. Van die 10 minuten hield ik er uiteindelijk 7 over. Daarna viel iedereen over mij heen. Wat had ik gezegd?

Alle betrokken kunstenaars, zo begon ik, waren moedige mensen; hun projecten waren stuk voor stuk indrukwekkend. Alle vier gingen ze over het onvermogen tot democratische planning. Maar nu ze – de kunstenaars – de stedelijke planning als onderwerp hadden genomen, moesten ze zich ook als planners gedragen. Dat betekent: zich 100% committeren aan het resultaat. Ik bedoel: Je kunt niet even een statement maken, via de kunst de autoriteiten laten weten dat ze fout zitten, het project daarna laten rondreizen over de wereld in je eigen kunstcircuit, terwijl je de mensen achterlaat in hun alledaagse ellende. Als je je als sociaal kunstenaar wilt gedragen, dan word je willens en wetens opgenomen in de gemeenschap van planners en moet je net zolang ploeteren als alle andere planners om resultaat te behalen. Dit is geen autonome kunst meer, deze kunst valt buiten de muren van het museum, deze kunst schept verplichtingen.

Geen van de vier kunstenaarsgroepen leken daartoe bereid. Daarom noemde ik hun werk cynisch. Hetgeen me niet in dank werd afgenomen. Gelukkig was er na afloop nog voldoende ruimte voor gesprek. Sommigen bleven hardnekkig de kunst op een voetstuk zetten, anderen begrepen dat hier iemand van buitenaf de kunstenaars een spiegel voorhield. Een bijzondere avond, dat was het. 


Posted

in

by

Comments

Geef een reactie

Your email address will not be published. Required fields are marked *