Gelezen in de Volkskrant van 24 oktober 2009:
Zijn naam is Frank Furedi. Hij is Brits socioloog. Interessante stelling die hij verdedigt. Het gezagsprobleem is het grote probleem van deze tijd. Als stedenbouwer spits je dan je oren. Ik lees: "Dankzij de rede en wetenschap kan de mens de wereld naar eigen inzicht verbeteren. Van dit optimisme is bij hedendaags links weinig meer te bespeuren. Vooral groene denkers zien de mens als een plaagdier dat zoveel mogelijk in toom gehouden moet worden om de planeet te redden. Dat leidt tot benepen, moralistisch en angstig denken." Furedi stelt dat zulke mensen vergeten dat wij niet alleen rampen, maar ook grootse prestaties hebben geleverd. En, voegt hij eraan toe, "van het verbeteren van de wereld komt weinig terecht als autoriteiten – de mensen die worden afgevaardigd om er leiding aan te geven – stelselmatig met wantrouwen en cynisme worden bejegend." Tegenwoordig maken mensen zelf wel uit wat goed voor ze is. Dat klinkt mooi, zegt Furedi, "maar het leidt tot versnippering en uiteindelijk tot machteloosheid. Als mensen niet meer collectief in actie komen, verliezen zij ook het vermogen om de toekomst naar hun hand te zetten. Ze zijn op zichzelf teruggeworpen en bezien de wereld met angstige, wantrouwige blik." Daarom gelooft Furedi dat mensen gezag meer moeten accepteren. "Er is geen andere keus."
Die analyse klopt wel, dunkt mij. Maar wat is er aan de hand met de autoriteiten? Daarover zegt Furedi – indirect – alleen, dat die hun kiezers als plaagdieren beschouwen. Ik heb het er afgelopen week met Peter Sloterdijk over gehad. Zijn stelling is: de mens is van nature nieuwsgierig. Een normaal mens is zeker tachtig procent nieuwsgierig. Een politicus echter is niet meer dan vijftig procent nieuwsgierig. De andere vijftig procent is hij trots. Die trots (ijdelheid) staat hem het leren in de weg, hij vergeet te vragen, te denken, te filosoferen. Hij denkt dat hij er is om knopen door te hakken. Hij gaat daarbij zelfs op de stoel zitten van de expert. Maar hij zou vooral wijs moeten zijn. En wijsheid verwerf je als je je ijdelheid laat varen. Mondige mensen voelen dat feilloos aan. Gezag, zegt Furedi, moet je verwerven.
Geef een reactie