Met zestien mensen lopen we van Loppersum naar Zeerijp en weer terug. De oudste, Rijnt, is 84, twee zijn nog kinderen: een dochter van Greta en een zoon van Johan. Er loopt ook een journalist mee, plus een fotograaf. Ik ben uitgenodigd door Platform Kerk en Aardbeving. Ze willen een middag met me wandelen door het aardbevingsgebied. Frouke stelt zich voor. Zij getuigde in de Parlementaire Enquete Aarbeving en heeft haar man meegenomen. Saapke vertelt aangrijpend over Sijbrand Nijhoff. We verzamelen bij Greta’s huis. Buiten Loppersum slaan we een oud karrenspoor in en zien in de verte de kerktorens van Zeerijp en Eenum. Na het passeren van het spoor doemt de open ruimte van de Fivelboezem voor ons op als een drooggevallen Rode Zee die we moeten oversteken. Er staat een stormachtige wind. Na het passeren van Zeerijp volgen zelfs zware windstoten. In het dorp vertelt Rijnt ons over de schitterende Jacobuskerk. Voorbij Zeerijp staan we ineens stil. Er ontspint zich een gesprek over het energielandschap dat we om ons heen ontwaren: de windmolens van Eemshaven achter ons, de witte hoogspanningsmasten naast ons, voor ons het geraamte van de monumentale boerderij die vanwege de gaswinning opnieuw moet worden opgebouwd. Wat moeten we hiermee? Hoe gaat dit verder? Onderweg voer ik gesprekken met Jako, Greta, Albert en Merijn. Zo voert iedereen zijn eigen gesprekken.
Wat is het doel?, wil de journalist weten. Doel? Er zijn vele doelen. Na afloop vraagt de gedeputeerde, ook in het gezelschap, of ik er wat aan gehad heb. Stel de vraag aan alle aanwezigen en je krijgt zestien verschillende antwoorden. Dus Jako stelt de vraag, en iedereen antwoordt. Voor de gedeputeerde is het de wind, voor Gerda de ruimte, voor Marjo het landschap, voor Greta de mythos. Wablief? Aangekomen bij de Bosweg schiet haar ineens een passage uit het boek van Karen Armstrong te binnen – een boek dat alle deelnemers vooraf hadden moeten lezen. In ‘De heilige natuur’ (2022) maakt de Amerikaanse godsdienstwetenschapper onderscheid tussen mythos en logos. De mythos houdt zich bezig met wat als tijdloos wordt beschouwd – het diepste niveau van de menselijke ervaring. De logos kijkt naar objectieve feiten. Terwijl de mythe terugverwijst naar de oorsprong, kijkt de logos vooruit. Beide zijn essentieel voor het begrijpen van de werkelijkheid. Wij zijn de mythos als onwaar gaan beschouwen, zucht Greta. We leven alleen nog met de logos. Maar die kan ons geen verklaring geven voor de betekenis van het leven. Een harde windstoot onderbreekt haar woorden. Greta knikt alleen nog met haar hoofd en kijkt me indringend aan. Ik begrijp haar. Ze wil de mythos terug.
Geef een reactie