In 1937 vluchtte de Britse schrijver Aldous Huxley naar Los Angeles. Daar, in Hollywood, schreef hij kort na de Tweede Wereldoorlog ‘Ape and Essence’ (1948), een bondige, zwartgallige science-fiction roman over Los Angeles in het jaar 2108. Huxley kent iedere scholier natuurlijk van ‘Brave New World’ (1932). Weinig mensen hebben echter ‘Ape and Essence’ gelezen. Ook ik begon er pas onlangs aan. De roman blijkt ongelooflijk actueel. Het verhaal gaat over een afgekeurd script voor een science-fiction film. In het eerste deel wordt het door twee filmbonzen op straat gevonden; het was van een vrachtwagen vol afgekeurde scenario’s gevallen die verbrand zouden worden. Het tweede deel is het scenario zelf. Dat schetst een afschuwelijke toekomst, honderd jaar – dus in 2008 – nadat de Derde Wereldoorlog was uitgebroken en een atoombom tot ontploffing was gebracht. Een groep ontdekkingsreizigers uit Nieuw Zeeland komt op 20 februari 2108 in Los Angeles aan land en ontdekt de gruwelijke waarheid: “All you need do is just to threaten your neighbour with any of the weapons of mass destruction. Their own panic will do the rest.” Waarom de atoombom – ‘the Thing’ – dan toch viel, het was hen een raadsel. Daarna maken we kennis met de nazaten van de overlevenden: apen. De gruwelijke details zal ik u besparen.
Dit is de geschiedenis die Huxley in 1948 voor de wereldgemeenschap in het verschiet zag liggen: eerst was er het overbevolkte Londen in 1800. Toen een Londen dat in omvang verzesvoudigde. Daarna Londen in 1941 zoals de Duitse bommenwerpers de onafzienbare metropool onder zich zagen liggen. “Five Hundred, eight hundred, sometimes as many as two thousand people to a square mile of food-producing land – and the land in process of being ruined by bad farming.” Huxley zag overbevolking als de kern van het probleem dat uiteindelijk tot de atoombom zou leiden. Uit bevolkingsgroei ontstond honger, en honger leidde tot oorlogen. Het waren de wetenschappers die de mensheid blind hadden gemaakt. Die dachten in vooruitgang, maar dat was zelfoverschatting. “In actual fact, of course, they had merely upset the equilibrium of Nature and were about to suffer the consequences.” Ook de Nieuw-Zeelandse bioloog, Dr. Poole, die de verschrikkingen heeft overleefd en die de verwoesting van Los Angeles als ontdekkingsreiziger in ogenschouw neemt, ziet het niet. Die probeert opnieuw de honger te bestrijden, maar de tijd krijgt hij niet. Wel voelt hij vreugde als hij een perkje met bloemen ziet. Dan raakt hij even aan de essentie, die boeddhistisch is. “Joy is only for those whose life accords with the given Order of the world.” Waarna hij naar Bakersfield vlucht. Daar, aangekomen bij het graf van de schrijver van het script, leest hij het opschrift, dat hij herkent. Het is afkomstig van de dichter Shelley. Op de grafsteen pelt hij een hardgekookt eitje, want aan humor in dit gruwelijke boek ontbreekt het niet. U moet het beslist (her)lezen.
Geef een reactie