Tja, daar is ie dan eindelijk, de rijksvisie op de ruimtelijke inrichting van Nederland. Of was het slechts een tipje van de sluier? Journalist Eppo König noteerde en beschreef hem onlangs in NRC Handelsblad (28 november 2022): “Als je over tien jaar boven Nederland vliegt, zou je een grote letter U met daarbinnen, een flinke plas water moeten zien. Een hoefijzer van steden en wegen die van Hoorn en Amsterdam omlaag lopen naar Den Haag en Rotterdam, Tilburg en Eindhoven en weer omhoog langs Oss, tot aan Ewijk bij Nijmegen.” Aanleiding voor het artikel was de verdeling van 7,5 miljard euro aan rijksinfrastructuurgelden over de provincies. De Randstad blijkt stevig uitgedijd of, beter, uitgezakt. Bijna de helft van Nederland wordt er nu onder begrepen. Is dit nieuws? Nee, al zeker tien jaar geleden werd er door Brabant stevig gelobbyd voor een A2-corridor tussen Amsterdam en Eindhoven. Daar zou het gaan gebeuren. Daarna kwam Rijksbouwmeester Floris Alkemade die Nederland in tweeën sneed: een centraal deel dat zou verstedelijken en een noordelijk deel dat iets ‘omgekeerds’ zou doen. Zijn ’emancipatie van de periferie’ (2016) sloot aan bij de uitkomsten van de Ruimtelijk-Economische Ontwikkelstrategie (REOS) van het Rijk, waarin Brabant alias Brainport economisch aansluiting vond bij de Randstad, en de andere regio’s niet.
Noordelijke bestuurders reageerden verbolgen. Ze voelden zich afgescheept met slechts 4 procent van de te verdelen gelden. Maar een echte verrassing kon het niet zijn geweest. De kaart van Nederland wordt al jaren bij elkaar gelobbyd en REOS was het dominante speelveld. Nog zoiets opvallends: alle steden noemen zich tegenwoordig metropool. Men maakt zich dus groot en dik. Is dat niet opvallend? Ach wat, de Stedenring Centraal Nederland, zoals door de toenmalige Rijksplanologische Dienst in de Vierde Nota Ruimtelijke Ordening geïntroduceerd, is gewoon een feit. In 1987 heette het nog het economische kerngebied van Nederland. Het was vooral erg groot en het liep gevaar door ongebreidelde verstedelijking, weet u nog wel? Sterker, het zou alleen standhouden als de grote steden daarbinnen werden versterkt. En precies dat is wat er in de huidige rijksvisie gebeurt. Of zoals een noordelijke gedeputeerde opmerkte: “er is steeds een gerichtheid op de grootste, stedelijke gebieden en er is een gerichtheid op groei.” Groei? En stikstof dan? Grondstoffenschaarste? Zeespiegelstijging? Verzilting? Fosfaat? Ammoniak? Tekort aan energie? Tekort aan drinkwater? Massa-extinctie (biodiversiteit)? Massa-toerisme? Ik ga lopen.
Geef een reactie