Met grote interesse het nieuwste nummer van Noorderbreedte gelezen. Dit keer gaat het over ‘verdeeld land’. Dat is natuurlijk een actueel thema met het oog op de komende verkiezingen die immers in het teken staan van de regio versus de grote stad. Hoe roerig of opstandig is Noord-Nederland? Eerst las ik Martijn van der Heide, bijzonder hoogleraar Natuurinclusieve Plattelandsontwikkeling aan de Rijksuniversiteit Groningen. Eigen meetlatten moeten we volgens hem thuislaten. Het platteland wordt nu eenmaal steeds diverser, complexer en inclusiever. Door je eigen maatstaven te hanteren zaai je eerder verdeeldheid. Hij pleit voor functionele synergie of nee, hij pleit voor een begeesterend toekomstverhaal dat de grenzen verkent, nieuwe horizonten tekent en dat best mag schuren. Waar gaat het platteland heen? Dan bedoelt hij niet een planologische afbeelding van het toekomstige platteland, maar eerder een verhaal van kunstenaars of schrijvers – een bijzonder verhaal dat de mensen echt raakt. Met zijn pleidooi lijkt hij deels te reageren op de twee sprekers die eerder dit jaar de Abrahamselezing in Groningen gaven, want die spraken in technische termen over zoneren dan wel mengen. Martha Bakker, hoogleraar Grondgebruiksplanning in Wageningen, stond voor functiescheiding, Daan Zantbelt van bureau De Zwarte Hond voor functiemenging op het platteland. Hun betogen worden door David Inden en Mans Schepers in het tijdschrift keurig naast elkaar gezet. Interessant, daar niet van, maar niet begeesterend.
De overige bijdragen in het nummer illustreren vooral het ongemak, de wrijving en de toenemende spanning. Het platteland van Friesland en Groningen blijkt inderdaad intern sterk verdeeld. Een artikel van Cornelis Hoogterp over 132.000 zonnepanelen in het prachtige veenweidegebied van Oosterwolde stemt ronduit droevig. Hoe kunnen ze dat nou zo klunzig doen? Maar ook het verslag van Freya Zandstra over de gespannen situatie in haar eigen dorp (welk dorp?) in Zuidwest-Friesland kan lezers niet bepaald vrolijk stemmen. Vakantiebungalows werden vervangen door dure villa’s; de nieuwe bewoners koesteren de plattelandsidylle, maar schermen alles af; het dorp neemt het initiatief tot aquathermie, maar dat is een project van de nieuwkomers. Het schuurt en het kraakt. Zandstra: “Het voelt alsof alle lasten – van de energietransitie, de woningcrisis, de voedselinflatie tot aan stikstof – wel op jouw bordje belanden, maar de lusten – wonen met uitzicht, toegang tot het water en genoeg inkomen voor een bewuste leefstijl – aan je voorbijgaan.” Het deed me denken aan die wrange roman van Tommy Wieringa, De heilige Rita, over dat ene dorp op het Twentse platteland. Ik weet niet of Van der Heide zoiets bedoelde, maar ik denk het haast niet. Echt begeesterend schrijven over de toekomst is in deze gespannen situatie bijna niet mogelijk. Eerst maar de verkiezingen afwachten…
Geef een reactie