Beton & drijfmest

Sinds twee dagen mag er weer drijfmest worden uitgereden, dus dat gebeurt vandaag dan ook op grote schaal. De zon schijnt, er staat een koude wind. Ideaal weer om veel mest uit te rijden! We wandelen van Sneek naar Mantgum, een afstand van ongeveer achttien kilometer. Op het water ligt ijs. Overal rijden tractoren in de weilanden met slurven die de slurrie vanaf het erf aanvoeren. Achter hun rug wordt de mest in de bevroren bodem geinjecteerd. Boeren kunnen weer het land op, de regen is voorbij. Het water dat we volgen heet de Zwette en ligt hoog boven het vlakke land. Ik geniet. Vanouds vormt de rivier de grens tussen Oostergo en Westergo, twee belangrijke kwartieren van het oude Friesland met z’n grietenijen. Geel riet begeleidt ons op onze koude wandeling. Aan weerszijden stel ik me de kwelderwallen van de oude Middelzee voor. Ik weet dat het water op een gegeven moment dienst deed als trekvaart tussen Sneek en Leeuwarden. Ik vind het mooi zoals het desondanks kronkelt. Jammer dat het omringende land is rechtgetrokken en van vrijwel al zijn sloten is ontdaan. Alles oogt hier industrieel. En het stinkt hier zuur, als was de hele Greidhoeke een guur bedrijventerrein.

Jammer is ook dat het jaagpad langs het water voor fietsers stelselmatig is verhard en verbreed. Zelfs de bruggetjes over de waterlopen zijn breed, glad en strak getrokken. De betonplaten meten in de breedte zeker twee meter. Dit deel van het Sint Odulphuspad blijkt tegelijk te fungeren als fietsroute voor de Friese Elfstedentocht. Voortdurend worden we dan ook door hardrijdende fietsers met helmen bestraffend op hun voorrang gewezen. Ineens begrijp ik het. Die mooie Zwette vormt het eerste deel van de route die de schaatsers bij aanhoudend vriesweer vanaf Leeuwarden moeten volgen op hun tocht van bijna tweehonderd kilometer. Op een mooie Pinksterdag zijn het echter de fietsers, op die ene dag jaarlijks zelfs zo’n vijftienduizend, die hier over het betonpad richting Sneek komen denderen. Pelgrims kunnen dan maar beter thuisblijven. Er is immers niets heiligs aan die drukte. M’n blik glijdt terug naar de tractoren met hun drijfmest en hun dreigende schijnwerpers. Mest en betonplaten. Moeten op deze weilanden straks in het voorjaar de trekvogels broeden? Ik kan het me gewoon niet voorstellen. Houden de Friesen wel van hun land?