Overvloed

Vandaag wandelen we naar Nieuwe Pekela. Onder Zuidbroek begint het veenkoloniale landschap van Groningen. Maar eerst lopen we nog door een middeleeuwse veenontginningslandschap. Het Muntendammerdiep ligt hoog. Van hieruit kunnen we in alle richtingen ver kijken. Het land oogt weids en uitgestrekt. Ik vind het mooi, ook al zullen veel mensen Drenthe mooier vinden. Links de nieuwe hagelwitte stikstoffabriek van Gasunie, met zijn drie hoge pijpen ingeklemd tussen rijksweg N33 en de spoorlijn naar Veendam. Kosten, inclusief het mengstation: een half miljard euro. Ruimtebeslag: 12 hectare. De fabriek haalt CO2 uit de lucht en mengt die met hoogcalorisch gas uit het buitenland. Daardoor kunnen we zonder gevaar aardgas in onze woningen blijven gebruiken. Import van hoogcalorisch gas is nodig omdat het Slochterenveld is gesloten. Het uit de lucht halen van de stikstof gebeurt overigens bij zeer lage temperaturen (zo’n 180 graden onder nul). Daar is veel elektriciteit voor nodig. Een 8,5 kilometer lange ondergrondse 110 kV-hoogspanningskabel voorziet de installatie van voldoende stroom. Je zou er ook 40.000 huishoudens een jaar lang van elektriciteit mee kunnen voorzien. Energie voor energie, het is niet anders.

Voorbij Muntendam wandelen we in de richting van het A.G. Wildervanckkanaal. Daar ligt Nedmag, een fabriek die hier sinds 1981 magnesiumchloride wint, droogt en verwerkt tot magnesiumzout. Jaarlijks verbruikt de fabriek liefst 50 miljoen kuub aardgas. Men probeert er over te schakelen op waterstof. Over dat onderwerp gaat juist ons gesprek. In Nederland zijn vijf grote industrieclusters. De as Eemshaven-Delfzijl-Emmen is er een van. In het Nationaal Programma Verduurzaming Industrie probeert de regering lijn te brengen in de noodzakelijke omschakeling van elk van deze clusters naar waterstof en elektriciteit. Waterstof, bezweert mijn wandelgast, heeft veel voeten in de aarde. En vervolgens vertelt hij over dubbele amoniakpijpleidingen, ontploffingsgevaar, molecuulgrootte en duizelingwekkende investeringsbedragen. Waterstof, concludeer ik, wordt veel te duur. Dat gaat hem niet worden. Daarna spreken we over netcongestie. Ter hoogte van Zuidwending begint het me te duizelen. De bedragen die hij noemt voor de energietransitie zijn niet te bevatten. Dit is niet te doen. Is hij het met me eens? Er komt schaarste. Net als bodem en water, zegt hij, zal energie sturend moeten zijn. Een kwestie van hele stringente ruimtelijke ordening.