In zijn intreerede ‘Ruimte maken voor toekomstige generaties’ spreekt Peter Pelzer over onomkeerbaarheid. Bij elke ruimtelijke beslissing zou het bestuur zich moeten afvragen hoe onomkeerbaar deze is. Pelzer is de nieuwe hoogleraar Planologie aan de Technische Universiteit Delft. Ik moet denken aan de ruimtelijke reserveringen die Amsterdam sinds jaar en dag vastlegt in haar structuurvisies. Zie de structuurvisie Amsterdam 2040. In de bijlage staat het ‘overzicht ruimtelijke reserveringen’, uitgesplitst naar korte-, middellange-, en lange termijn. Het betreft een zestal lijsten van opties voor toekomstige veerverbindingen, fietsroutes en fietsenstallingen, parkeren, weginfrastructuur, openbaar vervoer en spoorprojecten, te beslissen door toekomstige generaties. De praktijk gaat terug op het Algemeen Uitbreidingsplan van 1935. In elk structuurplan wordt de bijlage opnieuw geijkt. Daar fungeert hij als belangrijk toetsingskader. Ik vind het een mooi voorbeeld van planologisch denken op de lange termijn. Met dank aan Theo van Lohuizen, vanaf 1927 ambtenaar en vanaf 1947 de eerste hoogleraar Planologie in Delft.
Maar het is wel een modernistische benadering van planning die nog sterk uitgaat van toekomstige groei. In de structuurvisie Amsterdam 2040 is dat anders. De visiekaart is er “een van schotsen en breuken, concreet, niet utopisch.” Het gaat daar om vier verknipte en in elkaar gevouwen ruimtelijke bewegingen als “een dynamisch spel van ruimtelijke spanningen.” In het voorwoord schrijft de wethouder: “De klimaatverandering dwingt ons meer dan ooit na te denken over de vele facetten van duurzaamheid.” Het plan wil vooral crisisbestendig zijn. “Hoe houden we de voeten droog en hoe krijgen we water, lucht en bodem schoon? Op welke manier maken we de stad groener en houden we het omringende, waterrijke landschap open? Hoe stellen we onze energievoorziening voor de toekomst veilig?” De structuurvisie uit 2011 – dus midden in de financiële crisis – geeft aan hoe Amsterdam als regionale stad als een reddingsboot in toekomstige woelige tijden kan overleven. Alle ruimtelijke reserveringen worden in dat licht bezien. De wethouder die het voorwoord schreef was Maarten van Poelgeest. Ook hij is bij de oratie van Pelzer aanwezig.
Geef een reactie