Gelezen in ‘Ill Fares The Land’ (2010) van Tony Judt:
Op de valreep van 2012 eindelijk ‘Ill Fares The Land’ van de Britse historicus Tony Judt gelezen. Indrukwekkend betoog over de teloorgang van de sociaal-democratie en de gevaren die schuilen in de manier waarop wij tegenwoordig leven. Gelukkig beseft Judt ook wel dat hij het verleden niet moet verheerlijken. Uitgerekend in dat verband noemt hij de naoorlogse planning en stedenbouw, die hij klaarblijkelijk verafschuwt. “The social democratic consensus and the welfare institutions of the postwar decades coincided with one of the worst town planning and public housing of modern times.” Bij zijn terugblik stelt hij de diagnose van een grote onverschilligheid voor het lot van gewone mensen. Erger, de autoriteiten meenden het allemaal beter te weten. “The idea that those in authority know best – that they are engaged in social engineering on behalf of people who do not understand what is good for them – was not born in 1945, but it flourished in the decades that followed.” Eind jaren zestig komen de mensen hier tegen in opstand, maar de haat en wrok zouden daarna alleen maar groeien. De afhankelijkheid van mensen van de autoriteiten bleef namelijk en de regelgeving die alles ‘in goede banen’ moest leiden werd steeds meer gezien als onderdeel van die paternalistische betweterigheid en onverschilligheid. Overheidsplanning moest het uiteindelijk ontgelden.
Het is een korte passage in het lange betoog dat weinig hoopvol stemt en ook geen perspectief biedt voor planners. Wat zag Judt, die eind 2010 overleed, als uitweg? “Incremental improvements upon unsatisfactory circumstances are the best that we can hope for, and probably all we should seek.” Dat is ronduit weinig ambitieus. En verder sprak hij de hoop uit dat de samenleving in zijn egoïstische woede niet alles afbreekt wat na de oorlog door eerdere generaties is opgebouwd. Echter, de naoorlogse wijken en nieuwe steden mogen wat hem betreft gerust tegen de vlakte. Ruim ze maar op of nee, ze storten vanzelf wel in.
Geef een reactie