Blank

Gehoord tijdens tweede bijeenkomst van de ontwerpteams voor de IABR op vrijdag 27 maart 2009:

Ook de tweede bijeenkomst met de ontwerpers aan de Amsterdamse inzending van de Rotterdamse Architectuurbiënnale was fascinerend. Opnieuw kwamen we bijeen aan het IJ, op de zesde verdieping van Vinke en Co. Deze keer scheen de maartse zon fel over het IJ. Er stond een stevige wind. Het luchtruim was schoongeveegd, maar zou in de loop van de middag weer dichttrekken. Iedereen was er, behalve MUST.

De eerste presentatie was direct raak. ZUS refereerde aan Spinoza, aan het zeventiende eeuwse Amsterdam, aan Jane Jacobs. En toen kwam het. Voor het Nieuwe Diep hadden ze een ‘kleinschalige megastructuur’ bedacht. Oef! Ze brachten mij en de hele zaal daarmee in een klap van slag. Want de verwarring was groot. Maar langzaam begon het me te dagen. Het ging over publiek en privaat. Het vrijstatelijke in de Nieuwe Diepzone had de openbare ruimte geprivatiseerd. Hun oplossing refereerde volgens henzelf aan Haussmann, maar ik zag er ook Constants New Babylon in. Arjan Klok kraaide ‘Dit gaat over de spelende mens!" Ineens was iedereen opgelucht, blij. Later die middag zou het terugkomen: wat is vrijheid? Christiania in Kopenhagen is niet vrij, maar geregeld.

Mooi was ook het werk van Matthis Güller. Zijn ontwerp is een statement tegen de gebruikelijke Peter Stuyvesant-wereld die je aantreft in het ‘gat’ tussen de internationale luchthaven en de metropool. "Een gat dat doorgaans gevuld wordt met gated communities." Güller brak het helemaal open. De omgeving van de Nieuwe Meer was voor hem een ‘blank’, een leeg vel papier, waar het lokale het globale kon ontmoeten. Noordelijk had hij een ‘Boulevard des Anglais’ gesitueerd, zuidwestelijk een kinderparadijs bovenop de golfbaan. Zijn tracé voor een doorgetrokken Noord-Zuidlijn naar Schiphol was een vondst: dwars door de Nieuwe Meer, verbond hij de Zuidas met het Amsterdamse Bos. Dan was er Urhahn Urban Design met een ‘volkse’ noordoever van het IJ: de herschepping van een jaren vijftig-wereld. Hoe vrij was die? Eric van der Kooij vroeg om een ‘Bakkum’-wereld. Hoe vrij is ‘Het Vrije Schaap?’ En de autovrijstaat aan het Oosterdok van Karres en Brands dan? Je neus ophalen voor Renzo Piano’s Nemo is één ding, maar moet Nemo wel worden ‘bevrijd’ als het jaarlijks bijna 400.000 kinderen trekt? Enzovoort. Nee, het was een bijzondere middag.