Ik wijs met mijn vinger naar het noordwesten en ik vraag of iemand weet van wie dat grasland is. Het ziet er namelijk ruig uit. Een van de mensen met wie ik die middag wandel vraagt mij of ik echt niet weet wat die heuvel daar in de verte voorstelt. Een misverstand? We staan aan de rand van Oosterwijtwerd, een wierdendorp in Noordoost-Groningen en turen nu allebei in dezelfde richting. In de verte achter hoogspanningsmasten zie ik inderdaad een andere wierde oplichten. Of eigenlijk zijn het twee wierden. Er staat geen kerk op, de glooiing is kaal, zonder bomen. Het is Nijenklooster, licht degene die mij de wedervraag stelde toe. Daar stond ooit het klooster van abt Emo. Of ik bekend ben met abt Emo. Was dat niet die monnik die helemaal naar Rome liep? Jazeker, die vertrok te voet in 1211, vier jaar nadat hij in het kleine klooster was getrokken dat zijn neef daar een paar jaar eerder op de wierde van Romerswerf had gesticht. Ook die neef heette Emo. De abt, Emo van Huizinge, was anders dan zijn neef een briljant student. Hij zou het kloostertje tot bloei brengen. Nou ja, vijf jaar later verliet hij de wierde alweer om naar Rome te lopen. Romerswerf was in zijn ogen toch te afgelegen.
Ik lees het later allemaal nog eens over in Emo’s reis (2011) van Dick de Boer. Die reconstrueerde de route van de abt op basis van schaarse aantekeningen, want Emo vond al die details achteraf te onbelangrijk om op te schrijven. Elke dag moet hij gemiddeld tussen de 30 en 45 kilometer hebben gelopen. In dat verband noemt De Boer het opvallend dat steden in middeleeuws Europa zich op ruwweg een afstand van 33 kilometer van elkaar ontwikkelden. En, voegt hij eraan toe, kloosters ontwikkelden hun eigen netwerken. “In elk geval waren er vanaf de 11e eeuw jaarlijks honderdduizenden op pad.” In 2006 bedacht De Boer zijn grote project, hij zou er vijf jaar aan werken. Doel: een getrouw beeld geven van middeleeuws Europa. Ik trek de route na. Emo vertrok dus vanaf de wierde die ik die middag daar in de verte zag. Nee, je kunt er niet zomaar bij komen; het is particulier terrein. Bovenop de wierde bevindt zich nog een dobbe. Het oude klooster werd in 1594 gesloten en drie jaar later afgebroken. Toen er in 1992 een mestsilo op werd gebouwd, maakte het blad Noorderbreedte zich kwaad. En in 2016 wilde een boer aan de zuidelijke rand een nieuwe veestal met mestkelder bouwen. Dat vergde extra archeologisch onderzoek, maar restanten van het klooster werden niet gevonden. Na 800 jaar is Emo’s reis vooral een mooi verhaal.
Geef een reactie