De wandeling voerde ons van Vries in de richting van Schipborg, Drenthe, toen mijn wandelgenoot enthousiast over bevers begon. Bij haar in de Drentsche Aa hadden die beestjes laatst een kolossale boom met groot gemak weten te vellen. Hoe is het mogelijk? Toen we het Schipborgse Diep overstaken tuurde ik vergeefs langs het watertje in de verwachting een glimp van de natte vacht van zo’n vraatzuchtig knaagdier op te vangen. De bever is trouwens het grootste knaagdier van Europa en kan wel 70 tot 100 centimeter lang worden. Berichtte RTV Noord niet zeer recent dat “in de natte natuurgebieden in Noord-Nederland er bijna geen bever mee bij past?” Maar dat bleek onzin. Het ging trouwens over het Ruiten Aa-gebied, dat oostelijker – in Westerwolde – ligt. Dit stroomdal werd in de jaren negentig kronkelig, nat en gevarieerd gemaakt, en tegenwoordig is er zelfs een natuurverbinding met de Wadden. Vervolgens dook de bever, die ergens in de 19e eeuw uit dit Groningse landschap verdween, daar weer op. Die bleek spontaan de Duitse grens te zijn overgestoken. Er leven er er nu acht. Op dit moment zijn er circa vierhonderd bevers verspreid over Noord-Nederland. Volgens het nieuwsbericht is er nog ruimte voor twee in het Ruiten Aa-gebied, maar ook dat blijkt onzin. Sommige zoeken nieuwe territoria, dat is waar, maar op sommige plaatsen zijn ze gewoon ongewenst. Ze kunnen schade toebrengen aan dijken en waterkeringen. In de Drentsche Aa zijn er nu circa 85 bevers, nadat vier exemplaren in 2008 daar opnieuw werden uitgezet.
Daarna las ik een Groningse scriptie over de impact van de bevers op de ecologie van het Drentsche Aa-stroomgebied. Dat was leerzaam. De bever is een ecosystem engineer, dat wil zeggen hij zet zijn omgeving naar zijn hand. Maar daarbij houdt hij zich vaak niet aan wetgeving op natuurgebied (Habitatrichtlijn, Kaderrichtlijn Water, Natuurherstelwet, Verdrag van Bern) en wetgeving rond cultuurhistorische en landschappelijke waarden (zoals archeologische, aardkundige waarden). Waar de bever met de beleidsdoelen conflicteert, is naar verluidt nader onderzoek nodig. Dat zal medebepalen waar hij wel en niet kan worden toegestaan. Wat betekenen bijvoorbeeld al die dammen in het Schipborgse Diep voor vissen? Kunnen die nog wel migreren? Als de vissen in de problemen komen, overtreedt de bever de natuurherstelwet. Op een kaartje stonden liefst 16 dammen aangegeven. Bij elke dam is de situatie weer anders. Strafmaatregelen zijn verlaging of verwijdering van de dam, plaatsing van een beaver deceiver, verdieping van de watergang, aanleg van nieuwe stroomgebieden. Mocht de bever zich dan nog niet gedragen, dan moet een ecologisch werkprotocol worden opgesteld. In het uiterste geval zal hij worden afgeschoten. Mijn voettocht door Schipborg kreeg ineens een heel andere lading.
Geef een reactie