Het gelijk van Jane Jacobs

Gelezen in The New York Times van 25 maart 2017:

Gerelateerde afbeelding

Afgelopen zaterdag was het zover. Columnist Ross Douthat van The New York Times stelde voor om de grote succesvolle steden in Amerika tot nationaal probleem te verklaren. In ‘Break Up The Liberal City’ schaarde hij zich achter Donald Trump, die niets moet hebben van de grote, succesvolle steden. Douthat noemde ze ‘meritocratische agglomeraties’ waar de macht en de rijkdom zich concentreren, waar de jonge en welvarende yuppen hun eigen feestjes vieren, waar de middenklasse bijna niet meer kan wonen, waar segregatie en balkanisering onverbiddelijk toeslaan, waar het vruchtbaarheidscijfer extreem laag is, waar innovatie plaatsvindt die alleen maar tot banenverlies leidt, waar de liberale intelligentsia samenklontert die zich loszingt van de politieke rest. Dat de economie niet meer groeit, de politiek niet meer functioneert, de technologie alles digitaal maakt, is de schuld van de grote steden. Die hippe startup-economie van de yuppies brengt ons geen Florentijnse renaissance. Daarom komt hij met het ‘belachelijke voorstel’ om de grote steden open te breken, net als Teddy Roosevelt in de jaren ‘30 deed. Openbreken en ruimtelijk spreiden. Clusters van ziekenhuizen en elite-universiteiten moeten uit elkaar worden gehaald en herverdeeld over het land. Ruimtelijke concentratie is in zijn ogen een indicator van monopolisering, dus weg ermee. Met extra belastingen wil hij de grote steden dwingen om op te geven.

Ronduit schokkend vond ik het om zijn column te lezen, zeker van een gerespecteerd iemand van de New York Times. Nee, ik ben er helemaal ziek van. Wat Douthat voorstelt is begrijpelijk, maar we hebben zoiets inderdaad eerder meegemaakt in de jaren ‘30. Toen werden de grote steden door de staat ontmanteld en werd er op grote schaal in het platteland geïnvesteerd. Het heeft ons allerminst voorspoed gebracht, nee het stortte ons in een gruwelijke oorlog. Lees mijn boek ‘De toekomst van de stad. Een pleidooi voor de metropool’ (2016). Ook na de Tweede Wereldoorlog weigerden we in onze grote steden te investeren. Midden jaren zeventig waren ze totaal verkrot, dat hebben we zelf gedaan en het resultaat was dat onze economie opnieuw langdurig in het slop raakte. Richard Florida, de man van de creatieve klasse, kwam onlangs overigens met een even pessimistisch boek. In ‘The New Urban Crisis’ wijst hij op de snel groeiende segregatie en de winner-takes-all-urbanism in sommige Amerikaanse steden. Zijn bijl was echter minder bot dan dat van Douthat. De steden zelf kunnen er veel aan doen, maar dan moeten ze wel in actie komen. Nee, daar in de VS gaat iets helemaal mis. Niet alleen Trump is het probleem. Een fel anti-stedelijk sentiment voegt zich daar bij xenofobie, cultuurpessimisme en politieke agressie. De financiële crisis van 2008 woedt nog hevig, ja de brand slaat zelfs feller uit dan ooit. Good old Jan Jacobs krijgt helemaal gelijk. Haar laatste boek heette ‘Dark Age Ahead’ (2004). Een gure wind komt snel naderbij. Deze blog is definitief mijn laatste.


Posted

in

by

Tags:

Comments

4 responses to “Het gelijk van Jane Jacobs”

  1. William Stokman Avatar
    William Stokman

    Nee…blijf alsjeblieft doorgaan Zef…

  2. Paul Rijnaarts Avatar

    De laatste beslissing van Trump over het heropenen van de kolenmijnen is significant. Natuurlijk vind ik dat de kolenmijnen, aardolieboringen en het winnen van aardgas moeten herstarten. Waarom: omdat ze als grondstoffen onontbeerlijk zijn. We moeten ze alleen niet verbranden. Zonde van al die soorten koolstofverbindingen, die zo waardevol zijn voor onze samenleving. Zonder dat geen 3-D-printing, zonder dat geen moderne geneesmiddelen, zonder dat zelfs geen ruimtevaart. Alleen al dat verbranden is destructief, moet zo snel mogelijk stoppen.
    De experimentele nucleaire fusiereactoren in Zuid-Frankrijk en California bieden toekomst, althans voor deze eeuw. Daarna wordt het technisch super-geavanceerd importeren van energie uit de ruimte dé toekomst. De passage van de atmosfeer van de high-density laser is het enige nog te tacklen probleem, maar dank zij hoge chinese investeringsuitgaven voor dit onderzoek zijn we al een heel eind op weg. In 2080 is de boel technisch operationeel, in 3010 is het gereed om daarna voor vele decennia, misschien wel 1000 jaar de wereld zonder veel onderbrekingen van energie te voorzien. En juist massasteden, dwz concentratie van menselijk economisch functioneren zullen daarvan profiteren; immers de aanlanding van deze energie zal per continent geconcentreerd plaatsvinden, waarschijnlijk in bestaande mainports.

    Ik geloof dus helemaal niet in stedelijke veenbranden, die overleven de veelal kortzichtige politiek wel. In het rapport van de Cie Juncker over de toekomst van Europa staan veel behartenswaardige tabellen. Lees ze en huiver. Want de toekomst wordt echt in Azië bepaald. USA op de eerste plaats en Eu op de tweede plaats leveren achterhoede-gevechten. De toekomst is anders, en geenzins een voortzetting van gisteren. Laat in de Eu de creativiteit losbarsten, want we zijn de boot aan het missen. Jane Jacobs heeft gelijk, maar het geldt niet alleen voor de USA.
    Paul Rijnaarts

  3. Paul Rijnaarts Avatar

    Met creativiteit in mijn vorige comment bedoel ik echt niet de mode, cult-gedoe politiek voor morgen in plaats van over-over-ooovermorgen, het nieuwste design, nee ik bedoel hersenkrakers. Waarbij we nadenken over onze verhouding tot robots, aticificial intelligence, het internet als in zichzelf ontwikkelend fenomeen, de natuurkrachten in ruimte en interstellaire systemen. Waar zit onze toekomst, niet alleen na het smelten van het ijs, maar ook na de grote zonnebrand die binnen 1 miljard jaar al onze oceanen en dus het water – blue planet – zal doen verdampen. Vluchten naar Mars, wat dan behoorlijk opwarmt, wordt voor de hele mensheid een reële optie, daar is ons huidige vluchtelingenvraagstuk maar een peulenschil bij. Met creativiteit bedoel ik het ontwikkelen van niet geremde echte denkkracht. Niet voor de lol, maar omdat het water de mensheid aan de lippen staat. Die hongersnood in Afrika, de oorlogen in het Midden-Oosten, het hoort er allemaal bij. Symptoombestrijding is een, maar de oorzaken te lijf gaan is twee. En ons hele stelsel is zo ingericht dat we aan twee niet toekomen. Behalve als het eigenlijk al te laat is. De klimaattop van Parijs illustreert dat ten voeten uit.
    Paul Rijnaarts

  4. Paul Rijnaarts Avatar

    Let wel: ik ben een fel ondersteuner van de EU, maar nog meer van de UN. Wij leven op een planet en zullen het daar voorlopig mee moeten doen. En als die naar de verdoemenis gaat dan hebben we alleen onzelf daarmee. Vluchtelingen zijn m.i. geen probleem, want het kan ook heel goed zijn dat we met zijn allen naar Afrika vluchten. Wacht maar af als de transatlantische warme golfstroom ophoudt te stromen. Dan zullen wij massaal vluchten voor het hier intredende Siberische klimaat, in eerste instantie naar Spanje, Griekenland en Turkije, maar al spoedig daarna naar Afrika. Straks zitten wij in de bootjes.
    Ik ben geboren in Azië en weet aan den lijve wat het is om op de vlucht te zijn. Als Nederlander vanaf geboorte, vergeet dat niet.
    Paul Rinaarts

Geef een reactie

Your email address will not be published. Required fields are marked *