Grijze omgeploegde akkers, grijze luchten. Alles is hier grijs. En overal kletsnat. Straks gaat het opnieuw regenen. We lopen in het Reitdiepgebied, Noord-Groningen. De leegte, de eindeloze verte, de immense luchten. Het kan niet anders of we zijn dicht bij zee. Verderop naar het westen stroomt het Reitdiep in het Lauwersmeer. We kunnen echter nergens bij het water komen. Dijken belemmeren het zicht en op de dijken hier mag je niet lopen. Daniël Craanen gaat me voor. Vanuit zijn huis in Schouwerzijl slaan we een onverhard pad in. Het voert om Groot Maarslag heen. We bewonderen de wijnranken op de wierde (sic!), benen door naar het kerkhofje op Klein Maarslag en verder, via de verwilderde boomgaard van Abelstok in een wijde boog naar Warfhuizen en weer terug. Daniël, die Internationale Betrekkingen studeerde en tegenwoordig bij de gemeente Het Hogeland werkt, verricht planologische werk, althans dat beweer ik. Hij reageert verbaasd. Planologisch? Hij is vooral geinteresseerd in de mensen, niet in het landschap. Om het landschap bekommeren zich vooral oude mensen, denkt hij. Jonge mensen zitten op TikTok. Hen gaat het om heel iets anders. En de toekomst is aan hen. Ook Daniel is nog jong.
Vanuit zijn specifieke interesse in nationalisme zoekt hij naar een sense of self bij de inwoners van het Reitdiepgebied. Kun je die versterken? Met zijn gebiedsgerichte aanpak kiest hij daarom in eerste instantie voor gesprekken met de bewoners. Hij geniet van zijn vrije rol. Even verderop zegt hij dat Friesen een sterker gevoel van trots en zelfvertrouwen hebben ontwikkeld dan Groningers. Friese dorpen zien er over het algemeen verzorgder uit. Is dat zo? We zijn inmiddels gearriveerd in Warfhuizen. Ik besluit de proef op de som te nemen. Door het dorp voert een drukke weg. Auto’s en trekkers rijden hier veel te hard, we moeten telkens uitwijken. 30 kilometer per uur is het maximum, maar het asfalt nodigt uit tot hogere snelheden. Dat zie je terug in de bebouwing en de tuinen, zeg ik. Ander wegdek? Ha, dus toch iets planologisch. Voorbij Warfhuizen wijst Daniel op een grote leegstaande boerderij langs de kant van de weg. Al jaren onbewoond. Triest ziet het eruit. Overal in de omgeving, zegt hij, staan boerderijen leeg. En er zullen meer volgen. Afbreken? Moet je niet doen. Dan verliest het land zijn ziel. Dat vindt hij ook. Dus toch het landschap.
Geef een reactie