Deurze

Als Siemen Dijkstra het woord neemt wordt het stil in de zaal. We zijn in Deurze, in het nieuwe Huis van de Drentse Aa, bij de boekpresentatie van Drentse leegte. Een ode aan ruimte van Eric le Gras en Bernard Hanskamp. Dijkstra is kunstenaar. Als kind groeide hij op in Drenthe, keerde de provincie de rug toe, maar kwam later terug. Hij ging in Pesse wonen. Vandaag spreekt hij over ‘de ziel van het lege Drentse landschap’, preciezer hij stelt de vraag of er nog bezieling is te halen uit het hedendaagse agro-landschap. In de zaal zitten liefhebbers van het Drentse landschap. Ze komen voor het boek en voor de borrel na afloop. Zijn vraag lijkt niet heel spannend. Ik kijk naar buiten, in de mistige ruimte van het stroomdal van de Drentse Aa. Dijkstra blijkt mild. Sinds eind van de jaren ’80 tekent en schildert hij het Drentse landschap, volgt hij alle veranderingen op de voet. In 2020 maakte hij zelfs een ‘kruistocht op de fiets’ door de provincie. Over het landje achter zijn huis bij Dwingeloo in de richting van de beek is hij duidelijk: het is beeldschoon maar het wordt volgebouwd. Hij begrijpt het ook wel. De grond is goed ontwaterd, dus je kunt overal bouwen, en dat gebeurt in dit beekdal, ja in heel Drenthe op grote schaal. ‘Overal een straatje erbij’.

Af en toe maakt hij houtsnedes van loodsen en uitbreidingswijken, maar niemand die ze koopt. Mensen vinden het niet mooi. Zelfs projectontwikkelaars zijn niet in de kunstwerken geïnteresseerd. Teveel van zulke ontnuchterende landschappen wil hij trouwens niet tekenen. Hij moet ook eten. En dan is er een schitterende houtsnede van een met bomen beplante laan. Het is een winters tafereel en de bomen zijn oud en fraai. De volgende prent die hij toont is echter genadeloos: alle bomen van zoëven blijken geveld. Dat, aldus Dijkstra, is het werk van de natuurorganisaties. Hij heeft het over het Dwingelderveld. Hij maakte er een boek over: Dwingelderveld in transit (2013). Niet alleen de boeren en projectontwikkelaars schaden het landschap, er wordt ook stevig ingegrepen door de natuurorganisaties. Na afloop lees ik het Inrichtingsplan Dwingelderveld (2009). Het blijkt de N855 tussen Lhee en Kraloo die zo drastisch is aangepakt. Die geasfalteerde weg werd omgebouwd tot een zandweg. Begin mei 2013 werden daartoe alle 460 oude eiken langs de weg gekapt. Een ode aan de Drentse leegte, zeker, maar door Dijkstra en vele anderen hevig betreurd. In de zaal snakken we ondertussen naar frisse lucht. Hoogste tijd voor de overhandiging van het boek.