Grappige kop: ‘Nederland is nog lang niet af’. Hij prijkte boven een interview met de gepensioneerde landschapsarchitect Han Lörzing in de Volkskrant van zaterdag 29 mei 2021 naar aanleiding van het verschijnen van zijn nieuwste boek (‘Een land waarover is nagedacht’). De kop deed voorkomen alsof iemand beweerd zou hebben dat Nederland ‘af’ is. Dat was in 1973 misschien het geval, toen de Amsterdamse tandarts tevens kunstenaar Max Reneman en zijn vriend Jasper Grootveld zich afvroegen of Nederland bijna klaar was. Maar ons wacht juist een bouwgolf van jewelste! Een miljoen nieuwe woningen erbij! En veel nieuwe bedrijventerreinen! Brrrrrr! Overigens wisten Reneman en Grootveld wel beter. Ze haatten de ordentelijkheid van Nederland en keken neer op de vaderlandse planologen die naar hun smaak bij uitstek de vertegenwoordigers waren van de ‘deskundigenmaatschappij’ die in ‘ongenietbare’ rapporten ‘in duisternis gedompelde oplossingen’ verzonnen voor ‘zwaarmoedige problemen’ als het bouwen van 1 miljoen huizen in Almere, Lelystad, Alkmaar, Purmerend en de Bijlmer. Op hun tiendaagse veldtocht per solex door Nederland onderzochten ze het vreemde land dat volgens Reneman zichzelf als een kunstwerk beschouwde. Hun bestemming: de echoput in de buurt van Lunteren. Komt daar vijftig jaar later ene Han Lörzing zonder ironie in de krant vertellen dat het tijd is voor eerherstel van zijn vakgebied – de ruimtelijke ordening.
Allemachtig! Een lelijke foto van een Bijlmerflat ontsierde het uitgesponnen krantenartikel. Dit keer was de fotograaf op de grond gaan liggen om het grofvuil bij de vuilcontainer in de Amsterdamse buitenwijk op de voorgrond te plaatsen. Met moeite had hij nog een betonnen flatgebouw kunnen vinden, want de meeste zijn allang afgebroken. Waarom terug naar de kapotgeschreven Bijlmer en waarom nogmaals tappen uit een leeg vat? Onder de foto stond: ‘De Bijlmer in Amsterdam moest arbeiders helpen aan een riante flatwoning in een groene omgeving, maar de menselijke maat werd uit het oog verloren, zegt planoloog Lörzing.” Kan het fantasielozer? Ernaast had de redactie als contrast een foto van een aantal twee-onder-één-kappers in het Utrechtse Leidsche Rijn afgedrukt. Op de voorgrond zwom een witte zwaan in een verder saaie sloot. Lörzing bleek hierover wèl tevreden. Wat een cliché! Wat een open deur! En wat een onzin! Trouwens, het hele interview hangt van de clichés aan elkaar ( ‘Als de jaren zestig het hoogtepunt waren: wat was het dieptepunt?’), al moet ik zeggen dat de rondgang door het ontruimde gebouw van het Ministerie van VROM – “alsof het geëvacueerd was na een bomalarm” – in het begin van het artikel mij wel aansprak. Lörzing: “Hier werd de ruimtelijke ordening, ooit een van de vlaggenschepen van het Nederlandse beleid, ten grave gedragen.” Als bewijs dat mijn vakgebied al vijftig jaar morsdood is heb ik het interview uitgeknipt en ergens opgeborgen zodanig dat degenen die na mijn dood mijn huis komen leegruimen het met moeite zullen kunnen terugvinden. Nu het boek nog lezen. Dat zal toch wel beter zijn?
Geef een reactie