Afgelopen zaterdag las ik over “het gesprek dat we liever niet voeren.” Dat moeilijke gesprek gaat over een eventuele grens aan de immigratie. In de Volkskrant (29 oktober 2022) schreef Jurre van den Berg over hoeveel mensen ons land kan en wil herbergen. Twintig miljoen? Mogen het er meer zijn? Aanleiding is de relatief snelle groei van de Nederlandse bevolking door immigratie. Het is een nationaal gesprek en een nationale zorg, volgens sommigen een nationaal taboe dat doorbroken lijkt te worden door de wanvertoning in Ter Apel. In internationaal verband is er echter alle reden om optimistisch te zijn. Zo las ik in The Economist van 11 december 2021 een stuk over de versnelling van de mondiale demografische transitie: wereldwijd daalt het vruchtbaarheidscijfer van vrouwen nu zeer snel. Zelfs in het zeer dichtbevolkte India is het vruchtbaarheidscijfer op dit moment nog maar 2,0. De bevolking is daar dus gestabiliseerd, al zal het nog tot 2050 duren voordat de krimp daar intreedt. Dan zal het immense land 1,6 miljard inwoners tellen. Geen Nederlandse krant die erover berichtte, maar het is goed nieuws voor de wereld. Er komt een einde aan de groei.
Transities zijn complexe sociale fenomenen, aldus The Economist. Sterftecijfers die dalen kunnen nog vrij eenvoudig worden verklaard, en dalende geboortecijfers lijken met welvaartsgroei samen te hangen. Maar onderwijs en cultuur spelen ook een rol. En, niet te vergeten, voortgaande verstedelijking. Op het platteland zijn de vruchtbaarheidscijfers steevast hoger dan in de stad. Maar de dalende trend die zich wereldwijd voordoet en die de laatste decennia versnelt mede omdat de urbanisatie voortdendert, is opmerkelijk. Was het vruchtbaarheidscijfer van vrouwen midden jaren ’80 nog 3,5, in 2019 was het gedaald naar 2,4, en dan hebben we het over de hele wereld. De prognose van de VN voor 2100 (11 miljard aardbewoners) zal naar beneden moeten worden bijgesteld. Ja dat is heel goed nieuws voor de wereld en het stemt zelfs optimistisch, want bevolkingsdruk ligt aan de basis van de meeste wereldproblemen. Nog even en alles keert zich ten goede. Want na het grote omslagpunt zal ook ons perspectief op de toekomst van de wereld omkeren. Dat is nu ronduit zorgelijk, nee pessimistisch. Daar probeerde The Economist alvast op vooruit te lopen. Helemaal overtuigend lijkt dat niet: “The arrival of immigrants, once viewed as a threat, could even become as momentous an occasion as a birth in the family.”
Geef een reactie