Euvelgunne

Van Euvelgunne, een gehucht onder de rook van Groningen, is vrijwel niets meer over. Aanleg van het bedrijventerrein Zuidoost heeft er een einde aan gemaakt. Het begon al midden jaren ’50, toen het nieuwe Van Starckenborghkanaal met het Winschoterdiep werd verbonden. Daarmee raakte Euvelgunne afgesneden van de stad. Door die ingreep ging ook de Hunze zijn water rechtstreeks op het diep lozen, wat weer tot gevolg had dat het oude riviertje ter hoogte van Euvelgunne droog kwam te staan. Vanaf 1970 werden aan stadszijde insteekhavens gegraven. Daartegenover werd tot aan de drooggevallen Hunze nieuw zand opgespoten. Bedrijven gingen er zich vestigen. Midden jaren ’90 werd de ringweg om Groningen pal langs Euvelgunne geprojecteerd. Ook daar, aan de noordzijde, kwamen nieuwe bedrijven. Na 2005 werd aan de oostzijde van de Hunze industrie gevestigd. Daarmee werd geanticipeerd op de doortrekking van de A7 naar de rondweg om Groningen in 2010. Met die nieuwe zichtlocatie raakte Euvelgunne definitief omsingeld. Bedrijventerreinen sloten het aan alle kanten in. Slechts het kronkelende lint van het polderweggetje naar Oude Roodehaan bleef gespaard. Hoezo? Dat was me een raadsel.

Nu kijk ik naar de documentaire die Tom Tieman in 2017 van ‘de laatste boer van Euvelgunne’ maakte. Eindelijk begrijp ik het. Tieman maakte het portret van Thies Dijkhuis nadat hij op de veehouder was gestuit tijdens interviews met omwonenden van de nieuwe ringweg. De man bleek wars van vernieuwing. Slim was hij wel. In de strijd tegen de oprukkende stad wist hij als enige dapper stand te houden. Tieman begreep dat hij niet met een doorsnee boer te maken had. Door zijn vasthoudendheid had Dijkhuis veel van bestemmingsplannen, inrichtingsplannen en de Groningse gemeentepolitiek geleerd. Zijn land ligt tegenwoordig midden in het bedrijventerrein; rondom raast het zware autoverkeer. Voor Tieman voelt het als ‘een plek waar de tijd lijkt te hebben stilgestaan’. Inderdaad, Dijkhuis had in 2017 nog maar zeven koeien, waaronder een aantal blaarkoppen. Een opvolger was er niet. In 2019 erfde de stichting Het Groninger Landschap de grond en opstallen van de boer. Sindsdien beheert deze zijn land als een natuurgebied. Onlangs besloot Groninger Landschap om in de historische boerderij van Dijkhuis haar nieuwe hoofdkwartier te vestigen. De verbouwing is al gaande. Vanaf station Groningen Europapark kun je naar het behouden gebied wandelen. De Hunze zoek je er tevergeefs. Toch kan ik het iedereen aanraden.