Kersentuin

Interessante blog van Paul Krugman, winnaar van de Nobelprijs economie in 2008. Ik volg hem al sinds de aanvang van het tweede tijdperk Trump op Substack. De president ligt bij hem onder het economische vergrootglas. Op 23 juni jongstleden schrijft hij bijvoorbeeld over de gevolgen van de One Big Beautiful Bill Act. In ‘MAGA will devastate Rural America’ maakt hij duidelijk dat vooral de mensen op het Amerikaanse platteland zullen worden getroffen door de voornemens van deze Republikeinse regering. Immers, het platteland wordt vanouds zwaar door de overheid gesubsidieerd. En precies op het platteland zitten de kiezers van Donald Trump. In Nederland is dat niet anders. Ook bij ons gaat relatief veel belastinggeld naar de regio’s: zorgtoeslagen, openbaar vervoermiddelen, landbouwsubsidies, woonsubsidies, infrastructuurgelden. En de regio’s zitten ook bij ons in het regeringszadel. Krugman: op het platteland mogen ze denken dat ze zichzelf kunnen bedruipen en dat ze het allemaal zelf verdienen, maar dat is niet zo. Het platteland is al zeker een eeuw sterk afhankelijk van de overdracht van belastinggelden uit de staatskas die vooral door de rijke steden wordt gespekt.

Ik lees opnieuw in Reizen zonder John (2012) van Geert Mak, u weet wel, de auteur van Hoe God verdween uit Jorwert. In 2010 reisde Mak in de autosporen van John Steinbeck door agrarisch Amerika. Vijftig jaar na diens tocht nam hij, net als stedenhater Steinbeck, vooral het platteland in ogenschouw. “Wat rest er nog van het Beloofde Land waartegen ooit de hele wereld opkeek?’ Niet veel. De economie was er grotendeels verdwenen. Grootschalige landbouw, uitgeputte mijnen, platgespoten velden, dozen, migranten, een enorme dynamiek maar alles uitgehold. Mak vergelijkt het met Tsjechovs Kersentuin: “Alles verandert, en snel, alleen de hoofdpersonen niet. Ze blijven maar doen alsof het altijd zo door zal gaan, terwijl hun thuis om hen heen staat te wankelen en uiteindelijk bezwijkt – want de kersenboomgaard wordt tenslotte omgehakt, ongenadig, en de familie valt uiteen.” Dat laatste schrijft ook Krugman. Ten overvloede wijst hij op het feit dat de sectoren van zorg en onderwijs en overheid de rurale regio’s overeind houden. Valt de overheid weg, dan stort de boel in. Dat staat in Amerika nu te gebeuren. Omdat men op het platteland een verkeerd beeld heeft van zichzelf, stemt men er verkeerd. Heel democratisch, kan je zeggen. Maar ook intens tragisch. We maken het mee.