Kinderen online

Gehoord in CREA te Amsterdam op 16 februari 2015:

Opnieuw een uitverkochte Amsterdamlezing. Ditmaal was het publiek gekomen voor Patti Valkenburg, universiteitshoogleraar Media, jeugd en samenleving aan de Universiteit van Amsterdam. Valkenburg wijdde in haar korte lezing uit over de donkere kanten van het internetgebruik door opgroeiende kinderen. Onderzoek van haar en haar team naar het schermgebruik door adolescenten, zei zij, staat volop in de maatschappelijke belangstelling. Veel onderzoeksgelden heeft ze dan ook weten aan te trekken. Drie vormen van bedenkelijk internetgebruik onderscheidde ze: seksueel risicogedrag, online pesten en gamesverslaving. Wat het eerste betreft hadden de onderzoekers bij 70 procent geen enkel risicogedrag aangetroffen, bij iets meer dan 6 procent was sprake van hoog risicogedrag. Hetzelfde patroon deed zich voor bij online pesten: 6% wordt wel eens gepest, maar 78% nooit. Pesten, aldus Valkenburg, is iets anders dan ruzie maken. Bij pesten is sprake van een ongelijke machtsverhouding. Pesten gebeurt ook systematischer. Ook opvallend: online pesten blijkt onderdeel van pesten in het algemeen. Pesten wordt daardoor nòg complexer. Toenemen doet het verschijnsel overigens niet.

Gameverslaving wordt nog altijd gezien als een voorlopige stoornis, als een vorm van gedragsverslaving, net als gokken. Negen criteria telt de door Valkenburg en haar team ontwikkelde Internet Gaming Disorder Scale. Alweer blijkt het te gaan om niet meer dan 5,5% die is verslaafd, jongens iets meer dan meisjes. Het patroon wijkt ook niet significant af van dat van volwassenen. Wel neemt de verslaving bij meisjes toe, maar dat komt omdat er de laatste jaren zulke leuke internetspelletjes voor meisjes op de markt zijn gebracht. Een inhaalslag dus. Gevaarlijk? Valkenburg bleef genuanceerd; ze pleitte sterk voor het ontwikkelen van zelfcontrole bij opgroeiende kinderen. Ouders hebben daarin een duidelijke taak, vond ze. Trouwens, het spelen van spelletjes op het internet is buitengewoon leerzaam voor kinderen. Echter, overmatig schermgebruik, voegde ze er onmiddellijk aan toe, is natuurlijk nooit goed. De beste opvoeding van een kind is nog altijd heel veel verschillende activiteiten ondernemen.