Gekocht in Londen: The Future of Life (2002) van Edward Wilson. In de trein en op het station van Zwolle in één adem uitgelezen tijdens de langdurige NS-storing rond Amsterdam. Zelden las ik zo’n zorgwekkend boek over de achteruitgang van de planetaire biodiversiteit die ons allemaal bedreigt. Het huiveringwekkende boek is één grote oproep tot actie. Het is alweer twintig jaar geleden verschenen en er is helemaal niets gebeurd, het wereldwijde verlies gaat razendsnel. Zeldzaam ontroerend is de brief aan Henry David Thoreau waarmee de bioloog zijn boek begint. Thoreau, die twee jaar in een zelfgebouwde hut in het bos aan Walden pond leefde en daarmee geestelijke vader van de Amerikaanse natuurbeschermingsbeweging werd, zou hem zeker hebben begrepen, maar sinds zijn vroege dood zijn wij zoveel meer over de biosfeer te weten gekomen, die we in een rap tempo aan het vernietigen zijn. “Such is the biospheric membrane that covers Earth, and you and me. It is a miracle we have been given. And our tragedy, because a large part of it is being lost forever before we learn what it is and the best means by which it can be savored and used.” Op een gegeven moment sloeg ik het boek dicht, ik kon gewoon niet meer verder lezen.
De bottleneck, dat zij wij. Met hoeveel mensen zal de wereldbevolking nog groeien voordat hij zal krimpen? Negen miljard? Tien miljard? Als we dat met z’n allen overleven komt het misschien nog goed. Voedsel en water zijn kritische factoren. Zijn grote zorg is China. Tot 2050 zou het daar nog goed moeten kunnen gaan. Maar in The New York Review of Books (nr. 10, juni 2023) las ik over Nigeria en haar absurd snelle bevolkingsgroei. Van de 273 miljoen inwoners bereikt het Afrikaanse land tegen het midden van de eeuw al de 400 miljoen, rond 2100 zullen het er rondweg 700 miljoen zijn. En dat op een grondgebied dat nauwelijks groter is dan Texas. Hoe gaat die bevolking zich voeden? Migratie zal een enorme omvang bereiken. Ik wens de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050 veel succes toe. Wilson vestigt zijn hoop op de ethiek en het gezonde verstand van moderne democratieën die, aangevuurd door talrijke NGO’s, ervoor zullen zorgen dat het planetaire evenwicht niet teveel wordt verstoord. Zij gaan bepalen hoeveel en welke soorten de komende decennia zullen uitsterven. Ik vind de auteur hier in dit laatste hoofdstuk erg hoopvol, maar het is dan ook meer dan twintig jaar geleden geschreven. Inmiddels ziet de toekomst er veel somberder uit. Wilson, die zijn leven lang aan Harvard doceerde, eindigt met een lofzang op protestgroepen die tot acties overgaan en bedrijven en regeringen onder druk zetten. Extinction Rebellion bestond toen nog niet, de A12 werd nog niet bezet en aandeelhoudersvergaderingen van Koninklijke Shell werden nog niet verstoord. Wilson stierf op 26 december 2021. Misschien was zijn hoop terecht. Hoe dan ook, ik ga de komende jaren lopen.
Geef een reactie