Praatjesmaker

Opruiende kop boven een column werkt altijd goed. Bijvoorbeeld deze, van Menno Tamminga in de economie-bijlage van NRC Handelsblad van 15 september: ‘Hoe de regio revanche neemt op de Randstad’. Waarover gaat het? De column gaat over het zogenoemde Groeifonds van Rutte III. Er zal de komende jaren 20 miljard belastinggeld worden uitgestrooid boven Nederland om de economische groei te stimuleren en volgens Tamminga zullen die miljarden grotendeels terechtkomen in het industrieel-technologische cluster Brainport Eindhoven en Oost- en Zuid-Nederland. Waarom hij dat zo goed weet? Hij leest het af aan de samenstelling van de tienhoofdige commissie van wijze mannen (plus Laura van Geest en Rianne Letchert) die het kabinet heeft voorgedragen als adviseur op te treden bij de verdeling van de gelden. Een aantal komt uit Brabant en Limburg en de multinationals als Shell en KLM ontbreken. Waarom revanche? Omdat volgens Tamminga in Eindhoven ‘men zich een provinciaaltje voelde tussen de praatjesmakers van de mainports Rotterdamse haven en Schiphol/Amsterdam’.

Volgens mij is dat laatste flauwekul. Wie de zoektocht van het kabinet de afgelopen jaren een beetje heeft gevolgd weet dat in de samenstelling van de Ruimtelijk-Economische Ontwikkelstrategie (REOS juni 2016) Eindhoven door het kabinet uitdrukkelijk bij de Randstad werd gevoegd. Bij het internationaal concurrerend portfolio van toplocaties prijkten ook bedrijvenclusters, universiteiten en campussen in Zuid-Nederland. Met REOS wil het kabinet de dynamiek en de agglomeratievoordelen van ‘grootstedelijk Nederland’ zo goed mogelijk benutten. Dit nam ze zich voor omdat de OESO in 2014 haar had gewezen op het ontbreken in ons land van een grootstedelijke strategie en het onvoldoende benutten van bestaande agglomeratievoordelen. Daarom luidde het in REOS: “De Noordelijke en Zuidelijke Randstad en de Brainport Eindhoven vormen het economisch kerngebied van Nederland. Hier woont 37 procent van de Nederlandse bevolking, wordt 42 procent van het nationaal inkomen verdiend, worden 63 procent van de diploma’s in het Nederlands wetenschappelijk onderwijs behaald en vindt 50 procent van alle private Research & Development plaats.” Mij lijkt het vreemd als daar niet op wordt gelet door de adviescommissie, ook omdat bevorderen in randvoorwaardelijke sfeer veel beter is dan directe subsidies. Trouwens, ruimtelijke spreiding van overheidsmiddelen door de Nederlandse staat is altijd een belangrijk politiek criterium geweest, belangrijker nog dan effectiviteit. Want de herverdelingsmachine is er om het koninkrijk overeind te houden. Zuid- en Oost-Nederland zullen nooit worden overgeslagen. Revanche lijkt me niet nodig en is ook niet kies.