Rotsen splijten

En daar was filosoof Pieter Hoexum vanuit zijn rijtjeswoning in Purmerend. U kent hem misschien van Kleine filosofie van het rijtjeshuis (2014). In NRC Handelsblad van afgelopen zaterdag (9 maart 2024) promootte hij het buurtommetje. Door er rond te lopen, draag je bij aan je omgeving. Want met jouw beweeglijkheid wek je de buurt tot leven. Professionals, aldus Hoexum, leveren een harde stad, “de gebruikers maken hem zacht en week en vervormen hem.” Er ontstaan patronen, denk aan de gebruikssporen zoals olifantenpaadjes die door jouw wandelingen zich langzaam vormen. Maar ook omgekeerd, wat ongebruikt blijft, duidt op verwaarlozing. Gebruik dus je omgeving! Ga wandelen. Eigenlijk maakt Hoexem, net als de Amerikaanse socioloog Richard Sennett, onderscheid tussen ville en cité: fysieke stad (ville) versus geleefde stad (cité). Nog mooier: “Iedereen die een ommetje maakt, is in zeker zin amateurstedenbouwer.” Het is stedenbouw by walking around. Nu ja, hondenbezitters hoef je zoiets niet uit te leggen. Honden telt Nederland inmiddels meer dan genoeg. Al bijna twee miljoen honden moeten dagelijks driemaal worden uitgelaten. Zeker, hondenbezitters máken de buurt, ook bij mij in de Pijp.

Hoexums oproep deed me denken aan wat voormalig troostdichter Boudewijn Betzema aanduidt als Een Rondje Zachtheid. Nee, geen Mars tegen de Hardheid in alle steden van Nederland, zoals een vriend tegen hem had gezegd na het zien van het interview met Sigrid Kaag en hoe haar kinderen haar smeekten met die vuile, harde politiek te stoppen. Al die verbittering, al die ruwheid, al die haat. Daarom Een Rondje Zachtheid. In zijn woonplaats Deventer liep Betzema vorig jaar zijn eerste rondje. Uit zacht protest. Hij gelooft in het taoïstische idee van de zachte kracht, de waterdruppel die na verloop van tijd een rots splijt. Soms loopt hij met iemand, soms met meer mensen. Leest onderweg een gedicht voor. Of zingt een mooi lied. Hij: loop gewoon schouder aan schouder een rondje. Zie het als een daad van medemenselijkheid. Het is gratis. Ik las het met Oudjaar in Volkskrant Magazine. Al op elf plaatsen in Nederland werden ze gelopen, elke laatste vrijdag van de maand. Betzema gelooft in zwaan-kleef-aan, in een zachte revolutie. Alle bitterheid verdwijnt als je maar lang genoeg loopt. Zeker, lopen is transformatief. Mijn oproep zou zijn: loop op één dag eens twintig kilometer met iemand die je niet kent. Dan pas maak je echt verschil.