Scheemda

Ik kom er voor het eerst. Ik kom uit de richting van het station, het is best een eind lopen. Vervolgens steek ik de brug over bij het Winschoterdiep, loop rechtdoor en sta dan stil. Moet ik deze ruimte oversteken? Ik zie geen plein, maar wat is het wel? Het centrum van Scheemda wordt gedomineerd door een onbestemde ruimte. Het duurt even voordat ik begrijp dat hier tot 1954 een kanaal liep. Het oude water werd gedempt toen het kanaal zuidelijker werd getrokken. Knus is het niet en de bebouwing is nieuw. Met zijn witte steen steekt het voormalige gemeentehuis zelfs brutaal naar voren. Nieuwbouw zie ik links in de verte, met een supermarkt onderin, het blok noemt zichzelf ‘pleinzicht’. Als ik doorloop bereik ik het oude centrum, met een ouder gemeentehuis en een fraai postkantoor uit 1906. Dat voelt beter. Nu ben ik in de oude Brugstraat, waar verderop ooit hotel Panman stond. De bovenverdieping deed dienst als gemeentehuis, tot die een nieuw onderkomen kreeg, waarna die weer doorschoof naar de witte nieuwbouw. Inmiddels bestaat de gemeente Scheemda niet meer. Die is opgegaan in een veel grotere gemeente. De nieuwbouw, opgespannen tussen twee nieuwe supermarkten, heeft in korte tijd de oude winkelstructuur ingrijpend gewijzigd.

Zoveel gemeentehuizen ben ik de afgelopen drie jaar gepasseerd die leegstonden of verlaten waren danwel te koop stonden. Als één partij zich uit de centra van Noord-Nederland heeft teruggetrokken, dan is het wel de gemeente. Al die fusies. In Oost-Groningen is dat een probleem. In het geval van centrumdorp Scheemda treur ik vooral om het verlies van de oude structuur, en de verschuiving van winkels uit Torenstraat, Esborgstraat en Brugstraat naar de open vlakte van het Vredenhovenplein. Vervolgens lees ik de ruimtelijke visie op het centrum van Scheemda (2010), bekijk de factsheet over loopstromen in het winkelgebied (2023), lees het rapport van de Rekenkamer van Oldambt over het handelen van de gemeente tijdens de ontwikkeling van plan Poststraat (2017). Scheemda wil profiteren van Blauwestad. Maar tegen Winschoten wil het niet opboksen. De loopstromen gaan niet meer door het oude Scheemda, de leegstand bedraagt tien procent, het rapportcijfer dat de consumenten geven is een 7,3. Vooral bereikbaarheid auto en (gratis) autoparkeren worden gewaardeerd, het minst gewaardeerd wordt het groen. De enorme vlakte op de plaats van het voormalige kanaal is inderdaad gevuld met parkeerplaatsen en verder is er niet. Ik mis de oude bomen van het oude centrum. Dit kan veel beter.