Shatancun

Toen in de jaren ’70 het Changtan reservoir werd aangelegd, moest het hogergelegen dorp Shatancun uitzien naar een andere toekomst. Het waterreservoir mocht niet worden verontreinigd. Immers, het zou een hele regio met liefst drie miljoen zielen gaan bedienen. Het gevolg was dat het dorpje leegliep. Mensen trokken naar de steden, huizen kwamen leeg te staan. Vanaf 2003 werd in Zhejiang een politiek gestart van ‘beautiful countryside’. De prefectuur van Taizu werd opdrachtgever voor Tongji University in Shanghai om aan de nieuwe politiek in Huangyan inhoud te geven. Al twintig jaar werkt professor Yang Guiqing aan de revitalisering van het ene dorpje. Afwisselend woont hij in Shanghai en Chatancun. Zijn aanpak is sociaal, open, traag. Stapje voor stapje neemt hij de dorpsbewoners mee in een aanpak van voorzichtig herstel. Dat begon met een oude varkensstal aan de doorgaande weg die hij restaureerde en die hij geschikt maakte als werkruimte voor zijn studenten. Tegenwoordig is het een toerismebureau. Vandaag neemt Yang ons mee op een ochtendwandeling door ‘zijn’ dorp. Na afloop kunnen we hem vragen stellen.

Wat opvalt in de aanpak van Yang is de aandacht die hij heeft voor cultuur. Zijn analyse is niet economisch, maar cultureel. Doordat hij de bewoners door zijn langdurige aanwezigheid eerst goed leert kennen en hen alle verhalen over hun dorp laat vertellen, graaft hij in de geschiedenis van elke steeg en elk pand. Groot werd daardoor zijn ontzag voor de voorouders en hun diepgaande kennis van de streek, de doordachte opbouw van het dorp, de fijnzinnige gelaagdheid. Vrijwel alles werd het behouden waard. Zijn houding als planoloog is door al die kennis bescheiden. Geen grote interventies. Alle inspanningen zijn gericht op herstel, waarbij nieuwe functies voor oude panden overigens niet uit de weg worden gegaan. Zo is het oude gemeentehuis nu een hotel, en zijn er shortstay-appartementen in oude huizenblokken achter de tempel gekomen. Men kan er vergaderen, symposia organiseren. Zelfs een koffiezaakje zit in een oud pandje naast het VVV-bureau aan de doorgaande straat. Alles in overleg met de bewoners. “We have to step back”, prent hij ons in. Nederigheid past ons. Onze opgave bij rurale revitalisering is er een van een lange adem en ligt “beyond design.” Dag vijf van onze summer school is daarmee een hele sterke. Wat hierna komt zal in het licht van deze waardevolle en wijze les worden bezien.