Crisiskaart

On 3 januari 2010, in stedenbouw, by Zef Hemel

Gezien in het Stadsarchief van Amsterdam op 27 december 2009:

De originele kaart van het Algemeen Uitbreidingsplan van Amsterdam (AUP), daterend van 1935, die precies een jaar geleden was teruggevonden, is gerestaureerd. Je kon hem de afgelopen dagen bewonderen in de schatkamer van het Stadsarchief. Ik heb hem bekeken. Hij is inderdaad groot: 216 x 270 cm. De kaart bestaat uit zes vellen: kopiedrukken van de topografische ondergrond, bruinig gekleurd, met daarop gouache. Deze werden op een linnen doek gelijmd en met de hand verder ingekleurd met heldere tinten gouache. Twee stokken, aan de boven- en onderkant, houden het geheel bij elkaar. Een echte crisiskaart.

Als je er zo dicht op staat, kun je veel details zien. Gek hoe je manier van kijken wordt beinvloed door het formaat. Op het vlugschrift bij de tentoonstelling proberen de auteurs aan leken duidelijk te maken dat veel van het ontwerp is gerealiseerd, maar dat er in de loop van de tijd hier en daar ook van is afgeweken. Dan noemen ze de begraafplaats op de noordelijke oever van het Nieuwe Meer, de vorm van de havenbekkens in West, de haven op de oostoever van de Amstel en divers spoorbanen en rangeerterreinen. Die zijn allemaal niet gerealiseerd. Wat ze niet noemen is Oud-Zuid. Als je goed kijkt hebben de ontwerpers Berlage’s Zuid geamendeerd, maar heel anders dan na de oorlog is uitgevoerd. Het Zuidstation ligt nog monumentaal aan de Minerva-as en het hele gebied ten noorden van de spoorbaan is, net als in het eerdere ontwerp van Berlage, hoogstedelijk: 110 woningen per hectare. Ten zuiden van de spoorbaan ligt een strook sportvelden, waarvan duidelijk is dat ze als een soort reservering voor extra infrastructuur fungeren. De woningdichtheid van Buitenveldert is de helft van die ten noorden van de spoorbaan.

Gek is dat. Het hele probleem met de Zuidas, dat nu wordt toegerekend aan de hoogliggende infrastructuur, was er niet of veel minder geweest als het AUP aan deze kant van de stad was uitgevoerd. Echter, door na de oorlog de prinses Irenebuurt in een lage dichtheid te bouwen, de nieuwe RAI hier te situeren en de bruggen af te waarderen verdween de vanzelfsprekende aanleiding om de Zuidas te realiseren. Die moet nu met kantoren worden afgedwongen. Een ongemakkelijke situatie.

Tagged with:
 

Crisiskaart

On 12 juni 2009, in demografie, economie, by Zef Hemel

Gelezen op ‘Woningmarktcrisis op kaart’ van 11 juni 2009:

Jan Kadijk van het NIROV vertelde me er al over. Gisteren is tijdens de Nationale Bouwcrisisconferentie in Amersfoort dan eindelijk de zogenaamde ‘crisiskaart’ gepresenteerd. Afzender is de stichting Nieuwe Kaart van Nederland. De kaart laat zien waar in Nederland de huizenverkoop is stilgevallen en waar (nog) niet. Er heeft een meting in het eerste kwartaal van 2008 plaatsgevonden en een meting in het eerste kwartaal van 2009. Knalrood zijn in beide kaarten de gebieden aangegeven die veel transacties kennen met hoge prijzen, groen zijn de gebieden met weinig transacties en lage prijzen. Een verschilkaart toont in donkerblauw waar de daling het sterkst is.

Wat blijkt? Het patroon is redelijk stabiel. In en rond Amsterdam is alles rood. De noordelijke provincies, Limburg, Zeeland en de Kop van Noord-Holland zijn groen. Ook Rijnmond en Den Haag zijn groen. En Almere: ook groen. Opvallend is de rode kleur van Midden-Brabant. Eigenlijk is de hele A2-corridor tussen Amsterdam en Eindhoven rood, met een uitwaaiering naar de Veluwe tot aan Apeldoorn toe.

Dit patroon kenden we al langer: in het rode gebied groeit de economie, in de groene gebieden is de economische groei al jaren veel minder. Het patroon correspondeert ook met de demografische krimpkaarten van het Ruimtelijk Planbureau. Demografie en economie doen hun werk, ook in tijden van crisis. Of moet ik zeggen: juist in tijden van crisis.

Tagged with:
 

Navigatiehub Amsterdam

On 7 oktober 2007, in technologie, by Zef Hemel

Gelezen in NRC Handelsblad van 6 oktober 2007:

Interessant artikel was dat, op de economiepagina van NRC Handelsblad. Over Nederland als navigatiehub. Nederland staat aan de kop als het gaat om het maken van digitale landkaarten. De twee grootste leveranciers staan overigens op het punt om verkocht te worden. Dat was de aanleiding voor het artikel. Navteq wordt verkocht aan het Finse Nokia, Tele Atlas wordt verkocht aan het Amsterdamse Tomtom. Tele Atlas is Nederlands. Navteq was tot 2004 in handen van Philips. Dan is er nog een derde partij, AND, die in Rotterdam is gevestigd. En het Amsterdamse Route66, maker van navigatiesoftware voor mobieltjes, sloot begin dit jaar ook al een deal met Nokia.

Waarom presteert ons land, en dan met name Amsterdam, zo opvallend op dit terrein? De schrijvers zoeken het in de banden met het Eindhovense Philips, maar die banden blijken toch vrij los. Ze vinden dus geen duidelijke verklaring. "Sommigen gooien het op de Verenigde Oostindische Compagnie en beroemde Nederlandse kaartenmakers als Willem Blaeu. Maar, zoals onderzoeker Hulsink zegt: er zijn geen aanwijzingen dat de digitale kaartenmakers banden hadden met de traditionele cartografie." Ook heeft de overheid de sector niet gestimuleerd. Kortom, ze komen er niet uit. En ja hoor, dan volgt de typische Nederlandse uitsmijter: "Nederland is nu eigenlijk een soort navigatiehub tegen wil en dank." Dat laatste is natuurlijk onzin en ook volkomen onterecht. Waarom kreeg ondernemer Tom van Rijn begin jaren tachtig tijdens een slapeloze nacht het briljante idee om digitale kaarten te gaan maken voor Carin, de nieuwe apparatuur van Philips voor autonavigatie? Hij werd de oprichter van Tele Atlas. Wie was hij? Waar woonde hij? Hield hij van kaarten? De journalisten vroegen het hem niet. Jammer, zo komen we er niet achter. Maar we hebben vermoedens.

Tagged with: