De noodzaak van andere steden

On 15 december 2017, in duurzaamheid, by Zef Hemel

Gelezen in ‘De sociale staat van Nederland 2017’ van het SCP:

Afbeeldingsresultaat voor scp de sociale staat van nederland 2017

Over hoe het met de Nederlandse bevolking gaat. Ik las het nieuwste SCP-rapport met meer dan gewone belangstelling. Eigenlijk, maak ik op uit de tekst, gaat het met ons best goed. De kwaliteit van de woonomgeving, van natuur en milieu, is bij ons behoorlijk op orde, ook anderszins zijn we erop vooruit gegaan. We leven langer, verdienen meer, zijn hoger opgeleid, blijven langer gezond, hebben minder last van criminaliteit. Maar de houdbaarheid van onze manier van leven is allerminst vanzelfsprekend. Dit, en zorgen over de solidariteit zijn volgens de opstellers van het rapport de vraagstukken van de toekomst. Althans dat las ik in de inleiding. In de kranten las ik over die vraagstukken van de toekomst echter vrijwel niets. ‘Nederlander is gelukkig’, kopte Het Parool zelfgenoegzaam. En NRC Handelsblad vond vooral ‘Nederland milder over migranten’. Wel zag de krant het verschil tussen hoogopgeleiden en kansarmen groter worden. Zo’n vijf procent van de bevolking is echt ongelukkig. Geluk, geluk, geluk. De obsessie met geluk is, ook nu weer, opvallend. In Europa doen we goed, maar de Denen zijn gelukkiger.

Wat mij opviel en ook verontrustte in het rapport was paragraaf 12.8. Onder de kop ‘Maar erg duurzaam is het nog niet’ gebruikten de onderzoekers de ecologische voetafdruk als maatstaf voor de houdbaarheid van onze manier van leven. Deze voetafdruk geeft een beeld van de hoeveelheid ruimte die nodig is als iedereen op aarde zou leven zoals wij. Wat blijkt? De ecologische voetafdruk van Nederland komt neer op drieënhalf wereldbollen. Vijfentwintig jaar geleden waren dat er nog drie. Hoezo, ‘maar erg duurzaam is het nog niet’? De makers van het rapport wijzen graag op de licht gunstige wending in de afgelopen jaren, maar ik vrees dat dit vooral de invloed van de financiële crisis is. Over de afgelopen jaren, dus na de recessie, helaas nog geen gegevens. Ik schreef het al in mijn boek ‘De toekomst van de stad. Een pleidooi voor de metropool’: “Volgens het World Happiness Report (2015) van John Helliwell en Jeffrey Sachs van the Earth Institute van Columbia University behoren de Nederlanders inderdaad tot de gelukkigste mensen op deze wereld. (…) De prijs is in elk geval hoog.” Mijn conclusie was en is nog steeds dat we in dit land heel andere steden moeten bouwen.

Als dat maar goed gaat

On 6 oktober 2010, in duurzaamheid, energie, by Zef Hemel

Gelezen in Dubai. The Story of the World’s Fastest City (2009) van Jim Krane:

In het hoofdstuk ‘The Airconditioned Nightmare’ schetst Jim Krane een beeld van de verwoestende werking van Dubai’s metropolitane ontwikkeling op de planeet aarde. De ecologische voetafdruk van de woestijnstad van vijf miljoen inwoners is volgens het Wereld Natuur Fonds op dit moment 9,5 hectare per persoon. Dat is eentiende hoger dan de Verenigde Staten (nummer 2) en meer dan drie keer het gemiddelde. De voetafdruk van Groot Brittannië is bijvoorbeeld 5,3 hectare en die van Frankrijk 4,9. Indien de hele wereld evenveel hulpbronnen zou gebruiken als Dubai, dan waren vier planeten aarde nodig. “Residents of the UAE and Dubai consume more water and electricity and produce more waste per capita than nearly anyone on the planet.” En het erge is, ecologisch bewustzijn is er totaal afwezig. Jim Krane interviewt in zijn boek Mathis Wackernagel, een Zwitserse ingenieur die vanuit Oakland, Californië, ecologische voetafdrukken pleegt uit te rekenen. Tegenwoordig staat hij aan het hoofd van het Global Footprint Network. Wackernagel beweert dat wanneer Dubai zijn laagbouw en zijn extreme hoogbouw zou middelen, een stedelijke schaal zou ontstaan die veel menselijker en duurzamer is. “Wackernagel points to Paris as an efficient cityscape.” In Parijs zijn minder liften nodig, gespreidere patronen van winkelvoorzieningen, beter openbaar vervoer, enzovoort.

Maar het ergste komt nog. Tussen 2002 en 2007 is het elektriciteitsverbruik van Dubai verdubbeld. Als Dubai met 16 procent per jaar blijft groeien, dan zal het bijna 10 miljard dollar moeten spenderen aan extra elektriciteitsvoorzieningen. Binnen twaalf jaar na nu verbruikt de stad evenveel energie als half Californië. “Crazy as it sounds, the world’s most energy-rich region is short of power.” Er wordt op dit moment al een kolengestookte centrale gebouwd om het noordelijke deel van de stad te voorzien van elektriciteit. En dat terwijl steenkool, de smerigste brandstof van alle, in het hele Midden Oosten helemaal niet wordt gewonnen. Het moet worden aangevoerd uit India en Zuid-Afrika. Als dat maar goed gaat.

Tagged with: