Pages
Stay In Touch
More
© 2013 Free State of Amsterdam
Gehoord in het provinciehuis van Lelystad op 20 september 2017:
Kaart: Middenstad, uit: De emancipatie van de periferie, 2016
Afgelopen woensdagmiddag de Cornelis Lely lezing 2017 uitgesproken in de statenzaal van de provincie Flevoland in Lelystad. Als coreferent trad Floris Alkemade op, rijksbouwmeester. In mijn lezing stelde ik voor om Schiphol integraal te verplaatsen naar Lelystad. Mijn voorstel past in het vooruitzicht van een sterk verdichtende Randstad, nu al tot uitdrukking komend in een extreme druk op Amsterdam, en de wetenschap van een aanhoudende groei van het mondiale vliegverkeer. Dringend nodig is een ruimtelijke her-configuratie binnen de metropool Amsterdam en Flevoland zal hierin positie moeten kiezen. De tegenwerpingen van rijksbouwmeester Floris Alkemade waren interessant. Uitbreiden van Amsterdam, betoogde hij, is duur en lastig; er is ruimte genoeg in Brabant, Utrecht en Gelderland; het idee van een Randstad is al verwaterd; in Brabant wordt driftig gebouwd (óók 120.000 nieuwe woningen erbij); aan vliegverkeer verdien je niet veel; luchthavens genereren vooral laagwaardige banen in de dienstensector; Flevoland kan zich beter op duurzame landbouw en op windturbines richten. Als voorbeeld noemde hij Goeree-Overflakkee dat ook behoud van leefbaarheid en identiteit voorop heeft gesteld.
Die genoemde toekomstvisie van Goeree-Overflakkee heb ik erop nagelezen. Op het Zuid-Hollandse eiland richt men zich inderdaad op het behoud van de unieke identiteit, het behoud van een voldoende zorg- en voorzieningenniveau en op het behoud van de kwaliteit van leven en van groei. “Goeree-Overflakkee kan en wil het meest duurzame eiland worden”. Innovatie ziet men, terecht, als de vestigingsvoorwaarde voor bedrijven en onderwijs. Ondertussen wil men betere verbindingen op het eiland zelf en met Rotterdam en Antwerpen. Zeker, dat zijn prachtige uitgangspunten voor een duurzame toekomst van een plattelandsgemeenschap in de delta. Maar Goeree-Overflakkee is een krimpregio. Dat kun je van de dynamische Flevopolders niet zeggen. Duurzaamheid in de metropoolregio Amsterdam is juist geconcentreerde metropoolvorming en verder zo weinig mogelijk geluidsbelasting door aanhoudende groei van het internationale vliegverkeer. Gespreide verstedelijking leidt tot nog meer files. Door in heel Midden-Nederland huizen te bouwen omdat de grote steden duur zijn, zoals Alkemade voorstelt, is VINEX herhalen en allesbehalve duurzaam, nee het is de gemakkelijke weg.
Gisteren hebben we afscheid genomen van Teun Koolhaas. Teun is 67 geworden. Hij was een bijzondere stedenbouwkundige. Een van zijn mooiste voorstellen vond ik die voor de A6, door hem consequent E – Noord genoemd. Ergens in de jaren negentig kwam de provincie Flevoland ermee naar buiten. In een ongedateerd vouwblad. Het was een typisch voorstel van Teun. Hij stelde de rijksweg A6 die dwars door Flevoland loopt, voor als een ‘schakel in de Europese kustroute’. Zelf sprak hij van een Coastal Highway. Dan verwees hij naar de schitterende kustroute door Californië van zuid naar noord, tot in Canada toe. Zo’n continentale kustroute ontbeerde Noord-west Europa. Maar in essentie kon de A6 op vanzelfsprekende wijze een schakel in een dergelijke kustroute worden. Dat liet hij zien. In één pennenstreek. Een Kustweg die loopt van Scandinavië tot het Iberisch schiereiland. Wat zou het Nederlandse landschap dan mooi tot zijn recht komen: het Friese merengebied, de Noordoostpolder, het Ketelmeer, Flevoland, het IJmeer, het Naardermeer, het Gein, de Vecht en de Gaasp, de Ronde Hoep, de Haarlemmermeerpolder, de Kagerplassen, de Zeeuwse delta, alles opgenomen in het Europese landschap van heuvels, bergen en kliffen. De vette lijn die hij trok was als die van een vogeltrekroute. Sterker, het wàs de vogeltrekroute, maar nu óók voor mensen.
Later, een paar jaar geleden, hoorde ik hem spreken over de schitterende Zweedse bruggen die in Denemarken en Zweden in aanbouw waren genomen en de ongehoorde ingenieurskunst van de Zweedse ontwerpers. Het was duidelijk: zijn Coastal Highway was in uitvoering.
Nog één stukje ontbreekt er. Dat ligt in Nederland. Het is de A6-A9-verbinding. Die komt er, als het aan Natuurmonumenten ligt, nooit.
reacties