Pages
Stay In Touch
More
© 2013 Free State of Amsterdam
Gelezen in ‘The Rational Optimist’ (2010) van Matt Ridley:
Grote ophef in Wageningen afgelopen week. Bij de opening van het Academisch jaar op de Landbouw Universiteit zou de Brit Matt Ridley (1958) komen spreken. Zijn rede bleek echter omstreden. Twintig hoogleraren en medewerkers wilden zijn komst verhinderen. Reden: spreker zou het klimaatprobleem bagatelliseren. Ridley ontkent niet dat er van een klimaatverandering sprake is. Hij is alleen niet somber. Ridley kennen we van ‘The Rational Optimist’, een opzienbarend en opwekkend boek uit 2010 waarin hij betoogt dat pessimisten het publieke debat domineren terwijl er alle reden is om over de wereld optimistisch te zijn. Niet alleen maakte hij aannemelijk dat het steeds beter met ons gaat, ook vertelde hij waardoor dat komt. Die opwekkende boodschap kon je in 2010 nog wel kwijt aan de pers en het publiek, maar in 2017 mag het kennelijk niet meer, gelet op al die rampen, crises, migranten, terreuraanslagen, smeltende ijskappen, Donald Trump. De pessimisten domineren niet alleen het huidige debat, ze eisen zelfs het monopolie, ook op universiteiten. Ongelooflijk hoe de wereld in korte tijd is veranderd.
Waardoor komt het dat het steeds beter met de wereld gaat? Een van de hoofdstukken in ‘The Rational Optimist’ is getiteld ‘The Triumph of Cities’. Steden, aldus Ridley, bestaan bij de gratie van handel. En handel leidt tot uitwisseling van goederen, diensten, geld en ideeën. Sinds er steden bestaan gaan we erop vooruit, in vrijwel elk opzicht. Iedereen weet dat ook en trekt naar steden. Megasteden vormen zich overal op de wereld, er vormen zich mierenhopen die steeds verder verdichten. Maar zijn sloppenwijken dan niet verschrikkelijk? Nee, zegt Ridley, vanuit het perspectief van de landlozen is de stad en ook de sloppenwijk een hoopgevende bestemming. “Urban opportunity is what people want.” Dat het beter zou zijn op het land is volgens hem een illusie. Meer dan de helft van de wereldbevolking woont inmiddels in metropolen. In 2025 zullen dat er 5 miljard mensen zijn, levend op minder dan drie procent van het aardoppervlak. “As far as the planet is concerned, this is good news because city dwellers take up less space, use less energy and have less impact on natural ecosystems than country dwellers.” Een jaar later verscheen ‘Triumph of the City’ van Edward Glaeser. Daarin klonk dezelfde boodschap. Over dat laatste boek geeft ik vandaag – maandag – op de Universiteit Utrecht gastcollege. Niemand in Utrecht heeft me nog de toegang geweigerd.
Gehoord op 27 mei 2010 bij Amvest in Amsterdam Zuidoost:
Econoom Gerard Marlet was een van de gasten bij Amvest afgelopen donderdag. Zijn verhaal ging over krimp, het onderwerp van de nieuwste Atlas van Gemeenten. Dit vergt uitleg. Hoewel de Atlas de titel draagt van ‘’De Aantrekkelijke Stad’’, gaat hij in werkelijkheid over krimpende steden. Laat ik er dit van zeggen: het was een fascinerende presentatie. Hoewel ik de Atlas vooraf had geraadpleegd (met dank aan Bob van der Zande), had ik me niet gerealiseerd dat krimp het werkelijke onderwerp van studie was. Marlet heeft de theorie van Ed Glaeser rond ‘’Consumer Cities’’ (2001) vertaald naar de Nederlandse situatie. Welke stad hier te lande wordt nu echt aantrekkelijk gevonden door mensen? Welke criteria spelen daarbij een rol? Vervolgens heeft hij de Nederlandse gemeenten getoetst aan deze criteria. In Nederland zijn deze: veiligheid (15%), bereikbaarheid van banen (28%), nabijheid van natuur (18%), historische binnenstad (6%), voetbal (5%), podiumkunsten (16%), culinair (7%) en kwaliteit van de woningvoorraad (5%). Wat bleek? Amsterdam is veruit de aantrekkelijkste stad van Nederland. Daarna volgt Utrecht. Ook Den Bosch doet het goed. Almere staat onderaan. De stelling van Marlet luidt dat de groei van steden uit het verleden geen voorspeller is van die in de toekomst. Maar hij beseft ook dat het ruimtelijke spreidingsbeleid uit Den Haag geen rekening houdt met wat de burgers vinden. Terwijl Almere de slechtste woningmarkt heeft van Nederland, moeten uitgerekend daar de meeste woningen worden gebouwd.
Voor de werknemers van Amvest, aanwezig in de zaal, was dat geen leuk bericht. Amvest heeft juist de kustzone van Almere gekocht en wil er een fors aantal woningen gaan bouwen. Marlet had een lichtpuntje: als het kabinet snel tot een IJmeerverbinding zou besluiten zullen veel banen in Amsterdam bereikbaar worden en verbetert de score van Almere aanzienlijk. Echter, de besluitvorming over de aanleg van de IJmeerlijn heeft het kabinet onlangs weer twee jaar naar achteren geschoven en sowieso afhankelijk gesteld van de bouw van nog eens 60.000 woningen in nota bene de slechtste woningmarkt van Nederland. Als de IJmeerlijn dus al wordt gebouwd, dan zal tegen de tijd dat deze gereedkomt opnieuw heel Almere in de file staan! Immers, dan is het inwonertal van de stad verdubbeld.
reacties