Pages
Stay In Touch
More
© 2013 Free State of Amsterdam
Gezien in Heerlen op 11 november 2010:
Besmuikt namen we een kijkje in de Amsterdamstraat te Heerlen. Het straatje, veel kleiner dan de aanpalende Rotterdamstraat, is feitelijk een voetpad met aan één zijde een rijtje mijnwerkerswoningen uit de jaren vijftig. Het merendeel ervan staat te koop, al jaren. De eigenaren raken ze aan de straatstenen niet kwijt. Oorzaak: bevolkingskrimp. Slopen betekent uitkopen van de eigenaren. Heel gek, want even verderop halteert een lightrailtrein op een nieuw stationnetje. Ook de spiksplinternieuwe binnenring – een verbindende autoweg – scheert rakelings langs de wijk. De buurt grenst bovendien aan één zijde aan een schitterend bos, aan de andere kant zien we de torenspits van het centrum van Heerlen. We zijn in het hart van Eutropolis, het MHAL-gebied (Maastricht-Hasselt-Aken-Luik), de veelbezongen Euregio. Ik blader door amper tien jaar oude beleidsdocumenten over het gebied: ‘’Het MHAL met de stroom mee’’ (1999) van Jeroen Saris, High Five van het NIROV 91999) en Kolpron’s ‘Herkwalificatie stedelijke bouw MHAL steden’ (2000). Er wordt nog met geen woord gerept over bevolkingskrimp, alleen over economische impulsen, bereikbaarheid en grensoverschrijdende samenwerking. We zijn nu tien jaar verder, er is ondertussen voor miljoenen geïnvesteerd, maar wat is het resultaat?
Kolpron verwachtte destijds veel uitstraling van de stationsgebieden in de afzonderlijke MHAL-steden. We namen daarom een kijkje op het pas geopende busstation van Heerlen, we spraken met de ontwerper ervan, kunstenaar Michel Huisman. Zijn ouders, vertelde hij, hadden een schitterende juwelierszaak in Heerlen gehad; nu zat er in datzelfde trotse pand een Etos. Het busstation is inderdaad schitterend uitgevoerd en Huisman kan geweldig tekeer gaan (zijn nauwelijks ingehouden woede evenaart die van de onlangs overleden historicus Tony Judd). Maar het oude, vooroorlogse busstation van Heerlen was toch het mooiste. Jammer dat dat in de jaren tachtig is afgebroken, net als die hele mijnbouwerfenis van de Oostelijke Mijnstreek. Toen we even later het prachtig gerestaureerde Schunckpaleis binnenstapten en een blik wierpen in de tentoonstelling over de musicus John Cage, wisten we het zeker. Niet die voortdurende sloopwoede en al die investeringen in asfalt en gebouwen, maar de mensen maken de stad. Heerlen kan het beste investeren in kunst, identiteit en cultuurhistorie. Stop het beton en ga liever de mijnarbeidershuisjes in de Amsterdamstraat restaureren.
Gelezen in de Volkskrant van 14 juli 2010:
Vandaag afgereisd naar Heerlen. De stad is gelegen in de krimpregio Zuid-Limburg. Ter oriëntatie heb ik voorafgaand kennis genomen van vele stukken. Vond ook nog een curieus knipsel van afgelopen zomer. In de Volkskrant vertelde een wethouder van Sittard dat de provincie Limburg alle Limburgse regio’s naar hun ‘speerpunten’ had gevraagd. De vraag was gesteld in verband met de komende bevolkingskrimp. Het was een zogenaamde strategische vraag geweest. Er moest namelijk worden voorkomen “dat we in de netwerkstad Zuid-Limburg, met 600.000 inwoners, straks allemaal hetzelfde doen en daardoor elkaar het geld uit de zakken kloppen.” Sittard-Geleen had gekozen voor het speerpunt ‘’sport’’. De gemeente heeft daartoe zes speerpuntsporten uitgekozen, waaronder handbal en polsstokhoogspringen. Er is een Sportzone Limburg gedefinieerd, met het stadion van voetbalclub Fortuna Sittard als middelpunt. In 2011 wordt begonnen met de bouw van Fitland Sport en Fitland Onderwijs, een complex met een topsporthal voor 2500 toeschouwers, diverse dans- en sportruimten, een fitness- en krachtruimte, squashbanen, een instructiezwembad, een wellnesscentrum en een professionele klimhal, in totaal 15.860 vierkante meter. Fitland Onderwijs wordt nog eens 7300 vierkante meter groot. Ook komt er een Fitland Hotel met maximaal 90 kamers. De kosten van dit alles blijven in het ongewisse. De wethouder spreekt van een innovatieve aanpak en vooral van durf. “Durven saneren waar het pijn doet en willen investeren waar het kracht biedt.” Hij hoopt dat de sportieve jeugd in de Westelijke Mijnstreek zal willen blijven als de Sportzone eenmaal is voltooid, en straks niet naar elders zal verhuizen.
Ik ben benieuwd welk speerpunt de wethouder van de gemeente Heerlen heeft gekozen. Vervolgens probeer ik me een voorstelling te maken van die toekomstige netwerkstad Zuid-Limburg met al zijn speerpunten en autosnelwegen die deze speerpunten onderling verbinden. In de omgeving van Zuid-Limburg ontwaar ik Eindhoven, Aken en Luik, op iets grotere afstand Düsseldorf, Keulen, Brussel en Amsterdam. Stel ik ben nu twaalf jaar oud en goed in sport. Waar ga ik studeren over vijf, zes jaar?
Gelezen in Het Parool van 17 september 2010:
Het gezin Hemel woont hartje Amsterdam. Elke ochtend fietsen wij met de kinderen naar school. Ze zijn vier en zeven jaar oud. Elk heeft een eigen fietsje. Zo leren ze het stadsverkeer kennen. Trouwens, bijna iedereen uit de buurt komt wandelend of fietsend naar school. Sommige ouders hebben een bakfiets, maar dat is bij ons toch een uitzondering. Dat is meer iets voor Zuid. Auto’s zijn er bijna niet. Geen wonder, want door de nauwe straatjes van de Pijp ga je niet met de auto rijden tenzij het beslist moet. De ouders fietsen vervolgens door naar hun werk. Iedereen groet elkaar. De sfeer op onze multiculturele basisschool is opperbest. Ik denk dat het fietsen daaraan bijdraagt. Je ziet elkaar en je groet elkaar. Onze fietsen zijn nog nooit gestolen.
Gisteravond sloeg ik Het Parool op. Op bladzijde negen van deze Amsterdamse krant trof mijn oog een advertentie. De kop luidt: ‘’Laat uw kinderen veiliger naar school fietsen’’. Daaronder staat een foto afgedrukt van drie jongens op de fiets: een blanke, een chinese en een licht-donkere met bril. Zonder ouders. De begeleidende tekst: “Op onze afdeling educatie, ontdekt u dat het in Zuid-Limburg een stuk veiliger is voor naar school fietsende kinderen. En een kinderfiets is er even duur als elders (maar wordt minder snel gestolen).” De advertentie is afkomstig van de provincie Limburg. Zuid Limburg wel te verstaan. Er wordt verwezen naar een website: “Bright site of life.” Ik begrijp het. De bevolking van Limburg krimpt. Daarom is de provincie gestart met een campagne. De afdeling educatie heeft iets ontdekt. Werkelijk? Van uw belastingcenten proberen ze nu jonge gezinnen uit Amsterdam – nummer 1 op de woonaantrekkelijkheidsindex van de Atlas van Gemeenten! – te verleiden te verhuizen naar Zuid Limburg. Net zoals landen als Canada en Australië dat in de jaren vijftig deden. Maar dat was toen toch anders: wij waren destijds berooid en een hoge dichtheid van mensen was toen een probleem. Nu is volte juist een kwaliteit. Er staat ook nog: “Als je vlakbij Luik en Aken woont, worden je kinderen wereldburgers.” Denken ze daar in Limburg nu werkelijk dat wij Amsterdammers niet weten waar Limburg ligt? Wereldburgers zijn wij kennelijk niet.
reacties