Gelezen in NRC Handelsblad van 14 maart 2014:
Niet alleen in de Nederlandse steden worden verkiezingen gehouden. Het stemmen gebeurt binnenkort ook in Parijs. Twee recente berichten over de Franse hoofdstad: ‘Gratis openbaar vervoer Parijs na extreme luchtvervuiling’ en ‘De nieuwe burgemeester wordt zeker een vrouw’. Om met het laatste te beginnen: in de strijd om het burgemeesterschap van Parijs strijden vooral twee vrouwen. Het zijn Nathalie Kosciusko-Morizot alias NKM (40) en Anne Hidalgo (54). De ene is oud-milieuminister, de ander socialistische wethouder van Parijs. Anders dan in Nederland draait de verkiezingsstrijd in Parijs om echte grote kwesties: woningnood, veiligheid en verkeerscongestie. Hidalgo lijkt te gaan winnen. Ondertussen kampt Parijs met de ergste luchtvervuiling ooit. Door het zonnige weer, de warme dagen en de koude nachten met weinig wind is de hoeveelheid fijnstofdeeltjes in de lucht boven Parijs tot levensgevaarlijke proporties toegenomen. Boosdoener zijn vooral de auto’s met hun dieselmotoren. Al enige jaren voert Parijs een streng beleid om auto’s uit de stad te weren. Naar nu blijkt tevergeefs.
Zittend burgemeester Delanoë en zijn wethouder Hidalgo hebben afgelopen week het deelfietsensysteem ‘Vélib’ gratis gemaakt. Ook het elektrische programma ‘Autolib’ is tijdelijk kosteloos voor de bewoners. Op de Périphérique – de rondweg om Parijs – is de maximum snelheid verlaagd naar 60 kilometer per uur. Voorts kunnen de inwoners van Groot-Parijs drie dagen lang gratis gebruik maken van alle openbaar vervoer. Want minder dan de helft van de Parijzenaars heeft een auto: het zijn de forensen van buiten die de stad belagen met hun met dieselmotoren gewapende voertuigen. Het zijn drastische maatregelen, maar ze geven aan wat de autoriteiten eigenlijk zouden moeten doen om de lucht boven miljoenenstad Parijs schoon te krijgen: het autoverkeer nog veel drastischer terugdringen, het fietsen actiever bevorderen en het openbaar vervoer meer stimuleren door het (bijna) kosteloos te maken. Hun maatregelen tot nog toe schoten te kort. Het vraagstuk van de schone lucht zal zeker de inzet worden van de lokale verkiezingsstrijd. Wie er gaat winnen weten we niet. Dat een vrouw het schone werk zal moeten doen is wel duidelijk. Alles draait om duurzaamheid. En het gebeurt dus in metropolen.
Gelezen in NRC Handelsblad van 5 februari 2013:
Alarmerend nieuws was het. Nederlandse lucht voldoet bij lange na niet aan de normen die zowel de Wereldgezondheidsorganisatie als de Europese Unie hanteren. Dat was de strekking van een recent artikel in NRC Handelsblad. Jaarlijks sterven zo’n drieduizend Nederlanders vroegtijdig door blootstelling aan fijn stof en ozon. Dat is bizar veel. Wat heet. Nederland scoort het hoogste van heel Europa. Oorzaken: de intensieve veehouderij en het autoverkeer. Beide zijn naar verhouding extreem. Op de Veluwe, in Brabant en in Limburg is het slecht gesteld met de luchtkwaliteit vanwege de intensieve veehouderij. Ook rond de verkeersknooppunten Utrecht en Amsterdam is ze ronduit beroerd. Echter, de allerslechtste luchtkwaliteit wordt gemeten in Rotterdam, Den Haag en het Rijnmondgebied. Dat kan niet aan intensieve veehouderij of autoverkeer alleen te wijten zijn; de bron is daar de havenindustrie die de stedelijke bevolking in het hele westen van het land in haar greep houdt.
De rest van het artikel gaat over de betrouwbaarheid van de metingen. Ook wordt gesteld dat het autoverkeer in en rond de grote steden zou moeten worden stilgelegd. Dat lijkt me een volstrekt onjuiste conclusie. De grote steden zijn niet verantwoordelijk voor het vele autogebruik. Integendeel, dat extreme autoverkeer wordt juist veroorzaakt door jarenlang spreidingsbeleid: ruimtelijk beleid dat er op gericht was de steden in het westen vooral niet te laten groeien. Groeikernen, industriekernen, VINEX-locaties, Randstad-idee met haar complementariteitsgedachte, ze moesten er voor zorgen dat er geen grote steden konden ontstaan. Het gevolg van dit anti-stedelijke, op suburbanisatie gerichte beleid: overbelaste autowegen, onderbenut openbaar vervoer, filerijden. De kaart van Nederland met de bedroevende scores van luchtkwaliteit spreekt wat dat betreft boekdelen. Verbetering van de Nederlandse luchtkwaliteit kan maar op drie manieren: grote steden bouwen, de mainports relativeren en stoppen met de bevordering van de intensieve veehouderij. Alle drie de maatregelen lijken in dit vieze land onbespreekbaar. De nationale schoorsteen moet immers roken.
Gelezen in NRC Handelsblad van 26 januari 2008:
Komende zomer zijn we getuige van de Olympische Spelen, ditmaal in Beijing, in NRC Handelsblad overigens nog steeds gespeld als Peking. De krant meldde dat de Chinese metropool dit jaar vanwege die Spelen streeft naar 256 ‘blauweluchtdagen’, zoals op deze unieke satellietfoto. Dat zou namelijk ongekend zijn, want de stedelijke economie van Beijing is kolengestookt, dat wil zeggen dat vrijwel alle huishoudens nog kolen stoken. Boven de stad hangt bijna permanent een dikke smog, zoals er in de jaren vijftig boven Londen ook vette smog hing en er daar in één jaar meer dan vierduizend mensen kwamen te overlijden aan de gevolgen van de vieze lucht. Beijing anno 2008 is erger. Het is niet alleen de kolengestookte boilers van de zestien miljoen inwoners die de stadse lucht daar vervuilen, de Chinezen zijn ook nog eens autogek. Er rijden op dit moment al drie miljoen auto’s in Beijing en elke dag komen er meer dan duizend auto’s bij. Langs de randen van de metropool staan zeker acht kolengestookte centrales hun vieze roet de hemel in te blazen. En dan is er nog de grootste staalfabriek van China die op nog geen twintig kilometer afstand van het Plein van de Hemelse Vrede dikke pluimen rook de lucht in spuuwt. Om het nog hopelozer te maken: de chinese economie groeit als kool.
Omdat het IOC een schonere lucht eist, zijn de 256 blauweluchtdagen per jaar door de Chinese hoofdstad als belangrijk streven geformuleerd. En de acties van de stad zijn ongekend. Of het voldoende zal zijn wordt ook door de krant betwijfeld. Desalniettemin wordt er op grote schaal luchtkwaliteit gemeten, wordt industrie verplaatst, wordt een metrostelsel aangelegd, wordt energie voor de stadions en het Olympische dorp duurzaam opgewekt – het geheel van maatregelen is opnieuw een voorbeeld van hoe metropolen enorme slagvaardigheid kunnen tonen (als het moet) en in staat zijn de levensomstandigheden van miljoenen mensen in korte tijd te verbeteren. Wat het vervuilde Athene destijds naliet (Groene Spelen), gaat de Chinese miljoenenstad Beijing misschien wèl lukken: 256 blauweluchtdagen per jaar voor zestien miljoen mensen binnen bereik brengen in een tijdsbestek van amper vijf jaar!
reacties