Nederland aan de Middellandse Zee
Gelezen in NRC Handelsblad van 27 september 2017:
Bron: Marisol Soana 2012
Barcelona wil een stadstaat worden. Ik sprak erover met verscheidene Barcelonezen. Jaren van opgekropte woede jegens Madrid blijken er achter hun Catalaanse referendum-initiatief schuil te gaan. De tweede stad van Spanje voelt zich achtergesteld door het regeringscentrum. Deels gaat de woede terug op de besluitvorming rond de aanleg van de eerste hogesnelheidstrein in Spanje. Die voerde van Madrid naar Sevilla, en niet naar de tweede stad van Spanje: Barcelona. De Spaanse regering koos voor het kleinere Sevilla vanwege de Wereldtentoonstelling van 1992, maar in datzelfde jaar organiseerde Barcelona nota bene de Olympische Spelen, dus met evenveel reden zo niet met meer reden had men voor haar kunnen kiezen. De verontwaardiging in Catalonië was groot. Pas in 2008, dus 16 jaar later, kwam het traject Madrid-Barcelona gereed. Toen bleek dat op dit traject niet de maximale snelheid van 350 kilometer kon worden bereikt, doch ‘slechts’ 300. De snelle verbinding Valencia-Madrid bestaat sinds 2010, maar Barcelona wil graag een snelle spoorverbinding met het zuidelijk gelegen Valencia. Echter, alle lijnen van het uitgebreide hogesnelheidsnet in Spanje voeren naar Madrid.
Het goederenspoor langs de oostkust van Spanje via Barcelona moet nodig opgeknapt worden. Ook de haven van Barcelona wacht met smart op overheidsinvesteringen. De luchthaven van Barcelona is sleets vergeleken met de Madrileense hub. Vergeleken met Madrid is eigenlijk alle infrastructuur rond Barcelona flink verouderd. De Spaanse president Rajoy beloofde Barcelona in maart dit jaar een extra bedrag van 4,2 miljard euro voor infrastructuurinvesteringen, waarvan 3,0 miljard voor de trein en 200 miljoen voor een verbinding met de El Prat-luchthaven. Het was te laat. In Barcelona geloofde men hem niet meer. Let wel, met een Bruto ‘Binnenlands’ Product van 215 miljard euro is de economie van de metropoolregio Barcelona even groot als die van een land als Finland of Ierland. Catalonië wil heel graag ‘een Nederland aan de Middellandse Zee’ worden. Waarom Nederland wel en Catalonië niet, is haar redenering? Catalonië is 32.113 km2 groot, Nederland meet 41.500 km2. Zo heel vreemd is die gedachte niet. Barcelona zou economisch veel beter kunnen presteren als ze de infrastructuur kreeg die ze verdiende.
Gelezen in NRC Handelsblad van 1 augustus 2017:
Terwijl Catalaanse ministers in de gevangenis zijn gezet en de Catalaanse president Carles Puigdemont hals over kop is gevlucht naar Brussel, herlees ik een krantenbericht van afgelopen zomer. Toen – amper drie maanden geleden nog maar – vierde de Catalaanse hoofdstad Barcelona dat zij vijfentwintig jaar geleden de Olympische Spelen organiseerde. De Spelen van 1992 staan nog altijd te boek als de succesvolste aller tijden. “De Spelen van 1992 hebben de Catalanen met trots vervuld. Die hebben voor een blijvende mentaliteitsverandering gezorgd. Alleen als je in jezelf gelooft dan kun je beste ergens in zijn,” aldus voormalig proftennisser Jordi Arrese in NRC Handelsblad van 1 augustus 2017. En volgens Puigdemont zelf kon je gerust spreken van een tijdperk vóór en ná die Zomerspelen. “Barcelona liet zien dat de stad zich kon meten met andere wereldsteden. We plukken daar nu nog de vruchten van.” Opvallend is dat er destijds sprake was van een zeer goede samenwerking tussen de centrale regering in Madrid, het regionale bestuur van Catalonië en de stad Barcelona. Door alle betrokkenen werd ingezien dat dit een historisch evenement zou kunnen zijn. Historisch werd het inderdaad. Dankzij het model-Barcelona.
Wat was het model-Barcelona? De investering van 6,5 miljard euro moest blijvende waarde opleveren voor de Catalaanse stad, dat stond bij iedereen voorop. Voor de stedenbouwkundigen was het een ideale mogelijkheid om de krakkemikkige stad grondig te moderniseren. Vliegveld, ringweg en jachthaven werden gekoppeld aan het idee van een wereldstad aan zee. De stinkende rivieren werden schoon gemaakt en langs de kust verscheen een nieuw strand. De oude structuur van dorpen binnen de stad werd versterkt door de sportaccommodaties in vier verschillende delen aan te leggen, waardoor de hele stad opveerde. Industriestad Barcelona werd omgetoverd in een mondaine badplaats aan zee. Spanje heeft enorm meegeprofiteerd van de Catalaanse Spelen. Het land is sindsdien een kampioen in topsport geworden. Maar de uitstraling van de krachtige metropool Barcelona strekte verder: tal van zwakke regio’s binnen Spanje worden op dit moment met Barcelonees geld op de been gehouden. Dus waarom deze politieke crisis? Arrese heeft gelijk. Het door de financiële crisis geplaagde Spanje gelooft niet meer in zichzelf. Ondertussen dreigt het zelfbewuste Barcelona aan zijn eigen succes ten onder te gaan.
Barcelona-Madrid
Gelezen in Het Parool van 20 februari 2008:
Amsterdam is twee jaar geleden van plaats vijf op de lijst van concurrerende Europese metropolen gestoten door Barcelona. Vlak achter Amsterdam, op plaats zeven, staat nu Madrid. Ook die is sterk in opkomst. Sinds vorige week rijdt er een hogesnelheidstrein tussen beide Spaanse steden: afstand 628 kilometer, duur twee uur en 38 minuten, prijs: 164 euro voor een enkele reis, amper 40 euro goedkoper dan een vliegticket. Tussen Amsterdam en Brussel rijdt nog altijd geen hogesnelheidstrein. Niet dat Amsterdam rechtstreeks concurreert met Madrid, maar het valt wel gemakkelijk te voorspellen dat Madrid binnenkort Amsterdam ook van de zesde plaats zal stoten. En dat terwijl het huidige college van Amsterdam juist de ambitie heeft uitgesproken om de Nederlandse hoofdstad weer terug te krijgen in de top vijf. Ik denk dat dat lastig gaat worden.
Toegegeven, ook de Spanjaarden hebben vier jaar langer over de bouw van het spoortraject gedaan dan begroot. Bij ons is dat niet anders. En het feit dat de kogeltrein daar nu eindelijk rijdt is vooral te danken aan de Wereldexpo die binnenkort in Zaragoza over een paar maanden zal openen, niet aan de beide steden. Zaragoza ligt aan het traject van de AVE tussen Madrid en Barcelona. Voor het succes van haar Expo is die trein hard nodig. Zelf heeft Zaragoza geen vliegveld en ook is er geen rechtstreekse autosnelweg tussen Zaragoza en de rest van Europa, hoe graag deze Spaanse stad dat ook wil. De Pyreneeën zitten in de weg. Voor haar is er dus eindelijk deze snelle trein gekomen. Barcelona en Madrid hadden niet zoveel haast. Dat klopt ook wel, want Barcelona en Madrid mogen elkaar niet. Het zijn grote rivalen. "De twee steden staan elkaar niet alleen naar het leven als het om voetbal gaat. Zover als de geschiedenis teruggaat, proberen ze elkaar de voet dwars te zetten." De regering zit in Madrid, dus dan weet je het wel.
Het is een mooi voorbeeld van irrationeel gedrag van steden. Ze concurreren verbeten met elkaar, waardoor ze zichzelf benadelen. En de regering van het land helpt maar al te graag een handje. Toch komt uiteindelijk de verbinding toch tot stand. Ik ben benieuwd wanneer de eerste hogesnelheidstrein tussen Amsterdam en Rotterdam gaat rijden. Vreemd trouwens, dat Den Haag, ons regeringscentrum, niet aan het hogesnelheidsspoor ligt. Zou het realiseren daarom zo traag bij ons gaan?
reacties