Pages
Stay In Touch
More
© 2013 Free State of Amsterdam
Gelezen in ‘The Worlds of Patrick Geddes’ (1978) van Philip Boardman:
Mijn bezoek aan de Bezalel Academy in Jeruzalem herinnerde me aan de reis die Patrick Geddes (1854-1932) bijna honderd jaar eerder had gemaakt. Drie maanden lang verbleef de Schotse planoloog Geddes in de heilige stad, om precies te zijn van eind augustus tot midden november 1919. De uitnodiging dankte hij aan Chaim Weizmann, de Zionist die een planoloog zocht voor de reconstructie van zijn geliefde Jeruzalem, tevens voor de bouw van een Hebreeuwse universiteit aldaar, en die door de vrouw van de mede-Zionist David Eder op de figuur van Geddes was gewezen. Weizmann was geschokt geweest over de deplorabele staat waarin Jeruzalem verkeerde, “een stad die van liefdadigheid leeft, een ellendig getto”, waar “we geen enkel fatsoenlijk gebouw hadden – de hele wereld had een steunpunt in Jeruzalem, behalve de Joden.” (Simon Sebag Montefiore, Jeruzalem, de biografie, 2011) In november 1917 had Groot-Brittannië Palestina in bezit genomen en zag Weizmann zijn kans schoon om ‘de stad van David’ onder het bewind van militair gouverneur Ronald Storrs in ere te herstellen. Storr was een domineeszoon, een erudiet militair die wilde voorkomen dat Jerusalem ‘een tweederangs Baltimore’ zou worden. Geddes tekende een plan, gebruik makend van de dagelijkse voorlezingen uit de bijbel door zijn vader, maar vooral door alles ter plekke nauwkeurig te observeren. Het veldwerk resulteerde in een gestencild document ‘Jerusalem Actual and Possible’, plus een beknopt plan voor de universiteit.
Opvallend in het plan was de aandacht voor de waterhuishouding, de restauratie van de vijvers, de aanleg van een parkenstelsel, het tegengaan van erosie door bomenaanplant op de hellingen en beplanting in het algemeen. Ten aanzien van de bebouwing koos Geddes voor restauratie en zorgvuldige reconstructie en keerde hij zich tegen moderne doorbraken, nieuwbouw en grote civieltechnische ingrepen. Zichtlijnen op de oude stad bleken voor hem belangrijk: “Most visitors come to séé Jerusalem, and these desire to feel as deeply as possible what Jerusalem has meant to the world, or at least to their faith.” Ook maakte hij subtiele voorstellen voor de Klaagmuur, heel anders dan de latere doorbraken die tot het huidige grote plein zouden leiden. De nieuwe universiteit plande hij in het oosten op de Scopus berg, met zicht op de Olijfberg, waar Weizmann in juli 1918 al de eerste steen voor had gelegd. De nieuwe stad dacht hij zich minder als een religieus centrum dan als een ‘Stad van Onderwijs’, gebouwd op kennis uit alle culturen in de hele wereld. Zijn haastig gemaakte plan, samengevat in slechts 36 gestencilde pagina’s, was het begin van een grondige survey, uit te voeren door archeologen, historici, geografen en sociologen van vele universiteiten. Het definitieve plan zou later wel volgen. Het is zoals goede planning hoort te zijn. Gelukkig nieuwjaar!
To be visited from 12 April till 3 July 2016 in the Public Library Amsterdam:
On Tuesday 12 April 2016, the People’s Industry Palace (Paleis voor Volksvlijt) in the Public Library of Amsterdam will open its doors. Twelve weeks long, citizens, young and old, from different backgrounds, from all neigborhoods and neighboring cities, can visit the exhibition and experience the economic future of the Amsterdam metropolitan region: not as consumers, but as makers of their own future. Moreover, the twelve installations that will be on show in the seven-story public building at the Oosterdok are the result of many workshops over the last year, when hundreds of citizens discussed with twelve artists the future of food, health, industry, media, logistics, entertainment, tourism, ecology, circular economy, smart city, sustainable development, selfsufficiency, in their own city. Based on the people’s ideas, knowledge, and personal experiences, each of the artists then developed his or her own speculative concept on the future for the exhibition. Volksvlijt is a project of collective imagination. Adults becoming children again. ‘Dream your own future’.
The concept of Volksvlijt more or less is based on the 19th century phenomenon of Christal Palaces, a European movement of optimistic and progressive city exhibitions, which started in London, 1851. These city exhibitions were organized not only for bankers and rentiers to persuade them to invest in industry and urban infrastructure, but also for citizens, inviting them to become entrepreneurs, get educated, start reading, embrace technology, thus fighting hunger and poverty. The result of this powerful social-economic movement was a great new civic institutional infrastructure in our cities of public libraries, public schools, universities, concert halls, housing corporations, etcetera. In his masterpiece ‘Cities in Evolution’ (1915), the Scottish planner Patrick Geddes painted it as a promising Neotechnic world. So this could happen again. Volksvlijt is an experiment in testing a new kind of open planning in a city like Amsterdam at the beginning of the 21st century by using an old, extensively tested concept. Feel like ‘Alice in Wonderland’, enter the palace, and forget Dostoyevski’s ‘Notes form the Underground’. If we’re not optimistic, we all will fail. Let’s celebrate our cities!
Read in ‘Cities in Evolution’ (1915) of Patrick Geddes:
Old stuff. Got a copy of Cities in Evolution (1915) of the Scottish biologist and planner Sir Patrick Geddes in my hands again. In the appendix I found the explanation of his diagrams. I love the one on ‘The World Without and the World Within’. It’s from his sunday talks with his children. It’s very useful stuff to read now that we’re preparing a children’s program for the People’s Industry Palace (Volksvlijt 2056), to open this spring in Amsterdam. The Out-World is a world of facts and acts, the In-World a world of memories and plans. Geddes explains that you can only go from facts to acts via the In-World. You have to think first, to ponder, to create a rich In-World before you can start working. Dreaming is the Passive In-World. Planning is the Active In-World.On school you only learn facts and acts.
Then he explains why educated people have difficulties with acting and working. Their In-World is a world of memories, not plans. And science looks mainly at the Out-World. Geddes: “those who stay behind, in the house of memory, may become more and more learned, but they will never do very much. That, in fact, is what is wrong with too many educated people; that is why they feel paralysed, and can neither speak nor act though the occation calls.” So we should all learn to climb away up into the skies of thought, and away down into its strange dim depths. Geddes refers to the angel who took St. Peter out of prison. Anyone, he adds, could be liberated by an angel. So we need them both, the Out-World and the In-World. Geddes: “Not only to enjoy more but to do more, plan more, carry out more.” It’s the circle of life. Or better, it’s a spiral, a growing spiral. Great men are only children of larger growth. “Life is like childhood – it can’t be still.”
Read in ‘Cities of Tomorrow’ (1992) of Sir Peter Hall:
While you are reading this blog post, I’m sitting in a plane flying to London, pondering on my lecture of yesterday at the University of Amsterdam for bachelor students in planning and geography. It was an introduction to planning, the last part: from the Fourth Report on Spatial Planning in the Netherland (as the last sweeping governmental measures of the Dutch state) untill recent times. They all had to read Peter Hall’s ‘Cities of Tomorrow’. In the end I quoted Hall: “No, planning will not go away; no, it will never again be de-politicized, as some once hoped. Like the Abbé Sieyès in an earlier revolution, it lives. But traditional land-use planning has come under more basic attack in its country of birth than ever in its eighty years of existence. It has become determinedly reactive, artisan and anti-intellectual, while planning in the academy has retreated ever higher up its ivory tower.” This he wrote in 1992. We’re now twenty-three years later. Hall died a few years ago. How optimistic can we be?
One of the students wanted to know what new life is waiting for planners. And why did I tell all those heroic stories on the history of planning if it is all over now? The answers I gave her didn’t satisfy her, I could see. What to add? We should learn from history, I told her. And be inspired. For me, it was inspiring to read about Patrick Geddes again, who founded his planning beliefs on the works of Pierre-Joseph Proudhon, the French anarchist who thought that individual property ownership was the essential guarantee of a free society, so long as no one owned too much. “Such a society, he believed, could alone provide the basis for a decentralized, non-hierarchical system of federal government.” Even more so, Geddes, and also Ebenezer Howard, were friends of Peter Kropotkin, the Russian anarchist who founded his thoughts on Proudhon and believed in a new age of industrial decentralization. Geddes also took his position “that society had to be reconstructed not by sweeping governmental measures, but through the efforts of millions of individuals; the ‘neotechnic order’ meant the creation, city by city, region by region, of a Europia.” That is what we planners should do: focusing on the efforts of the millions in this neo-neotechnic age, creating a Europia at last.
Gelezen in ‘Pioneers in British Planning’ (1981) van Gordon Cherry (ed):
Onlangs een lezing gegeven in Geneve, aan de universiteit, over open planning. In de zaal werd na afloop de vergelijking gemaakt met het werk van de Schotse bioloog, socioloog en planner Patrick Geddes (1854-1932). Veel opgeschoten, concludeerde ik, zijn we dus niet. Hoewel je de opmerking van de Zwitserse dame in het publiek ook positief kon opvatten. Enerzijds doelde ze op de brede evolutionaire, quasi-theoretische benadering van Geddes van het vakgebied die ik de zaal kennelijk voorhield en die de afgelopen decennia inderdaad verloren is gegaan, anderzijds de hele praktische experimenten waarmee hij en ik die benadering onderbouw(d)en. Ook die combinatie van beide komt nauwelijks nog voor, gescheiden als de academische wereld is van de planologische praktijk. Het is juist wat mij begin jaren ‘80 in het oeuvre van Geddes zo aantrok en wat me destijds deed besluiten het schrijven van een proefschrift te combineren met werken in de planologische praktijk. Ik heb er nog altijd geen spijt van.
In ‘’Pioneers in British Planning’ schreef Helen Meller ooit een essay over het leven en werk van Patrick Geddes. Ze typeerde hem als een zeer bevlogen generalist die geen aanvoerder van een beweging (van overwegend specialisten) kòn zijn. Geddes, werkzaam in Edinburgh – het ‘Athene van het Noorden’ -, geloofde ook niet in politiek en meende dat alleen met concrete economisch-ruimtelijke interventies verbetering kon worden gebracht in de lot van mensen. Zijn Kropotkin-achtige voorstellen tot wederzijdse hulp werden vaak geridiculiseerd, zelfs zijn vrienden en collega’s plaagden hem erom. Maar hij had ook fans. “His enthousiasm was infectuous but he chose emotional rather than intellectual methods to convert the world to the socio-biological eutopia of social reconstruction.” Aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog trok hij teleurgesteld naar India, later naar Israel, om in de slums de armen bij te staan met praktische adviezen. Bij terugkeer in 1916 trof hij de jonge Amerikaan Lewis Mumford als leerling, maar ook die ging later een andere weg. Onder Nederlandse planners staat Geddes vooral bekend om zijn pleidooi voor ‘survey before plan’. Ach ja.
reacties