Dubbelstad Shenzhen-Hong Kong

On 19 augustus 2019, in internationaal, regionale planning, by Zef Hemel

Gelezen in ‘Shenzhen’ (2016) van INTI:

Afbeeldingsresultaat voor inti shenzhen

Na een verblijf van vier dagen in Hong Kong staken we de grens over bij Lo Wu, we waren op weg naar China. Hier eindigt de metro in het niemandsland van de New Territories. Lopend passeerden we de douane. Ineens stonden we in Shenzhen. Had me nooit gerealiseerd dat deze Chinese metropool als eerste Special Economic Zone door Deng Xiaoping bewust pal over de grens met Hong Kong was gepland. Amper ben je de grenslijn gepasseerd of je wandelt doodgemoedereerd de nieuwe stad in. Met honderden tegelijk liepen we van de ene metropool naar de andere. Wij kozen echter voor de trein. Ook het station ligt net over de grens. Ineens begreep ik het: Shenzhen, in veertig jaar uitgegroeid van een dorp tot een metropool van bijna 13 miljoen inwoners, profiteerde en profiteert mateloos van de nabijheid van Hong Kong. De grond is er goedkoper, arbeidskrachten zijn er in overvloed, alles wat in het uiterst krap bemeten en extreem dure Hong Kong niet terecht kon, verdween over de grens en vestigde zich in buurstad Shenzhen. Slim van de Chinese regering. China vaart er wel bij. Zeer de moeite waard om te lezen trouwens: ‘Shenzhen. From Factory of the World to World City’ (2016) van het International New Town Institute.

Nu ook de fabrieken vanwege stijgende grondkosten en hogere arbeidslonen Shenzhen en masse verlaten, ontstaat er een nieuwe situatie: de Chinese metropool ligt niet langer aan het infuus van Hong Kong, maar ontwikkelt zich tot een moderne dienstenstad die zich meten kan met haar oorspronkelijke donor. En die donor heeft het maar moeilijk – dat werd ons wel duidelijk tijdens ons korte bezoek. In plaats van verder te bouwen in de richting van Shenzhen, zoekt Hong Kong juist nieuwe bouwgrond op het eiland Lantau, zo ver mogelijk van de grens met het vasteland van China vandaan. Doet ze dat bewust? Voor de verdere ruimtelijke ontwikkeling is dat niet bijster handig, maar het alternatief weet de stad kennelijk niet te waarderen. En Shenzhen zelf? Die stad voegt zich in het grotere geheel van de Pearl River Delta. In 2020 zullen hier 66 miljoen mensen leven in elf grote steden, onderling verbonden door hogesnelheidstreinen en compleet nieuwe autosnelwegen dwars door het water richting Macau. De helft van het grondgebied is beschermde natuur, dus de dichtheid van Shenzhen nadert die van Hong Kong. Tel de 7 miljoen van Hong Kong gerust bij de 13 miljoen van Shenzhen. Samen maakt dat 20 miljoen inwoners op een grondgebied dat een fractie is van Nederland. Een levendig en dynamisch geheel, strategisch gelegen en omgeven door schitterende natuur. Jaloersmakend.

Tagged with:
 

1,5 of 2 graden maakt groot verschil

On 9 oktober 2018, in duurzaamheid, by Zef Hemel

Gelezen op ChinaFile.com van 18 mei 2015:

Afbeeldingsresultaat voor chinafile rising sea level

Bron: ChinaFile

Deze week hield het IPCC in Incheon, Zuid-Korea, haar 48ste vergadering. Er lagen drie rapporten voor. Een ervan ging over de verwachte gemiddelde temperatuurverhoging van 1,5 graad Celsius. Dat bleek ronduit alarmerend. De wereldgemeenschap, reageerde de Verenigde Naties, heeft nog 12 jaar om het tij te keren. Doet ze dat niet, dan gaat het richting 2 graden temperatuurstijging. De gevolgen van die halve graad extra zijn nauwelijks te overzien. Honderden miljoenen mensen zullen worden bedreigd door overstromingen of extreme droogte. Het oppervlak van gebieden die zullen onderlopen bij een zeespiegelstijging bij 2 graden temperatuurverhoging is vijftig procent groter dan bij 1,5 graad. Vijftig procent! Voor het laaggelegen Nederland maakt die halve graad dus nogal wat uit. Verdwijnt ons land of niet. Op dit moment is de aarde al één graad warmer dan in pre-industriële tijden. Ik verwachtte een toespraak van de premier, maar die kwam niet. Nee, wij zijn veilig en we werken inmiddels aan een energietransitie. Er is al 120 miljoen euro rijksmiddelen beschikbaar voor buurten die van het aardgas af willen en de woningbouwcorporaties krijgen nog eens 100 miljoen extra. En we gaan allemaal in elektrische auto’s rijden. Nee, dan China.

Op ChinaFile.com zijn bloedstollende interactieve kaarten te zien die aangeven welke kuststreken in China door de zeespiegelrijzing rechtstreeks worden bedreigd, gebaseerd op de meest recente voorspellingen van het IPCC. Het blijkt te gaan om werk van de cartograaf Jeffrey Linn, woonachtig in Seattle. Eerder had hij dit werk al gedaan voor de westkust van Canada en de Verenigde Staten. Omdat 43 procent van de Chinese bevolking in de kustzone leeft, vroeg ChinaFile hem ditzelfde te doen voor China. Kijk eens en huiver. Vooral de Pearl River delta met steden als Hongkong, Shenzhen en Guangzhou, nu al meer dan 30 miljoen inwoners tellend, zullen compleet van de aardbodem verdwijnen. Ook Dalian en Shanghai moeten ernstig vrezen voor hun toekomst. Deze laaggelegen gebieden kampen nu al grote problemen met ernstige verzilting. In de Pearl River delta zijn de meeste mangrovebossen opgeruimd en wordt op grote schaal vuilnis gestort om zo nieuw land te winnen. In New York is tijdens Sandy gebleken dat deze vuilstorten langs de kusten niet alleen met het wassende water als eerste wegspoelen, maar ook de zee en de oeverzones ernstig verontreinigen. En dan verzakt overal de bodem, want deze haastig gebouwde metropolen zijn in moerasland gebouwd. Ik zie hier een kans. Nederland kan zijn waterkennis exporteren.

Tagged with:
 

Grootheidswaan

On 16 maart 2018, in ruimtelijke ordening, by Zef Hemel

Gelezen in FD van 10 februari 2018:

Afbeeldingsresultaat voor pearl river bay area plan

Bron: Asia Briefing Ltd.

In ‘Hongkong is op zoek naar een identiteit’ schreef Marcel de Boer niet zozeer over Hongkong als wel over de Greater Bay Area: de elf Chinese steden waaronder Hongkong die samen de Pearl River Delta vormen. De Bay Area, aldus zijn artikel in het FD van zaterdag 10 februari, verwijst naar een idee van de Chinese president Xi Jinping om alle steden in de delta van de Pearl River door middel van infrastructuur aan elkaar te smeden. Zo moet een metropool ontstaan met een economische productie van 1400 miljard dollar, “vergelijkbaar met de Zuid-Koreaanse economie en groter dan de Australische en Russische.” De steden, aldus De Boer, moeten stoppen met elkaar te beconcurreren en regels beter op elkaar afstemmen. Elke stad dient zich te specialiseren, waarbij Hongkong de logistieke en financiële dienstverlening moet gaan regelen. Er mag geen ‘drakenkopstad’ ontstaan, zo lees ik ook. Dat is een stad die alle bedrijvigheid opslokt. Elk van de elf steden moet beheerst groeien. “Xi denkt graag groot,” citeert De Boer Charles Ng, onderdirecteur van Invest HK. Naast de brug-tunnel tussen Macao en Hongkong wordt de hogesnelheidstrein tussen Hongkong en Shenzhen gezien als symbool van de nieuwe metropolitane ambitie. “Het wordt een metropool van wereldklasse,” stelt econoom Yifan Hu in het FD.

De ambitie van de Nederlandse regering, vastgelegd in de Ruimtelijk-Economische Ontwikkel Strategie (REOS), om de vier grote steden in de Randstad en het Brabantse Eindhoven tot één metropool aaneen te smeden doet sterk denken aan het Chinese plan. Ook in Nederland mag geen ‘drakenkopstad’ ontstaan. Amsterdam moet dimmen. Nieuwe infrastructuur en duidelijke afspraken tussen de steden in het westen en zuiden zullen verhinderen dat één van hen straks alle bedrijvigheid naar zich toe trekt. Een typisch staaltje verdeel-en-heerspolitiek, net als in China. Zo’n plan is uiteraard tot mislukken gedoemd, dat heeft de geschiedenis van de ruimtelijke planning genoegzaam geleerd. Steden hebben hun eigen dynamiek. Hoe groot is de Chinese Bay Area? Van Guangzhou naar Hongkong gemeten is de afstand 130 kilometer, van Macau naar Hongkong 65 kilometer. Die afstanden zijn vergelijkbaar met het Nederlandse schema. Alleen telt Guangzhou op tot 15 miljoen, Shenzhen 13 miljoen, Macao 600.000 en Hongkong ruim 7 miljoen inwoners. In totaal omvat de Bay Area 68 miljoen inwoners, over veertien jaar zullen dat er 86 miljoen zijn. Dat is toch echt wat anders dan de Randstad. Onze grote steden zijn aandoenlijk minuscuul, waar hebben we het eigenlijk over? Eerder doet het Chinese plan denken aan Londen en Parijs aaneengesmeed door een tunnel en HSL. Ik zou zeggen, laten we in Nederland eerst een echte stad bouwen, in plaats van nog meer infrastructuur.

Tagged with: