Pages
Stay In Touch
More
© 2013 Free State of Amsterdam
Gelezen in Vrij Nederland van 27 oktober 2015:
Catalonië telt in totaal 7,5 miljoen inwoners. Barcelona is hoofdstad van Catalonië en telt op tot 1,6 miljoen inwoners. Maar het inwonertal van de metropolitane regio als geheel nadert nu al de 6,3 miljoen. Dat staat gelijk aan vrijwel de gehele Catalaanse bevolking. De naderende afscheiding van Catalonië komt dus neer op de vorming van een heuse stadstaat, ze lijkt minder een uiting van regionaal separatisme dan van globalisering en de vorming van een wereldstad waar overigens opvallend veel Andalusische migranten wonen en werken. Barcelona is sinds 1975, na de val van Franco, inderdaad een wereldspeler geworden, misschien wel meer dan Madrid, dat zich nog altijd gedraagt als de hoofdstad van een traditionele natiestaat. Wie Barcelona frequenteert weet ook dat de stad aan de oostkust van het Iberische schiereiland internationaal van steeds grotere betekenis is als handelsmetropool. De neiging tot afscheiding is dus, nog afgezien wat het Spanje van Franco er heeft aangericht en de diepe wonden die dit heeft geslagen, een volstrekt begrijpelijke. Barcelona wordt een soort van Europees Singapore. Gek dat dit nergens in de pers wordt opgemerkt.
Wie herinnert zich niet de Olympische Spelen van Barcelona 1992? Kort na het Franco-regime, in 1985, wisten de Catalanen de Olympische Spelen naar hun hoofdstad te halen, ten koste van de kandidatuur van Amsterdam. De spelen waren een mega-succes en betekenden in de stedenbouwkundige ontwikkeling van de ontluikende metropool een ware renaissance. Vanaf dat moment koos Barcelona voor het wereldtoneel door oude industrieterreinen aan de haven om te toveren in buitengewoon aantrekkelijke woon- en werkgebieden, iets wat Amsterdam langs het IJ sindsdien ook probeert te doen, maar waarvoor het dertig jaar langer heeft moeten uittrekken. Barcelona is dan net ook zo groot als de hele Randstad. Samen met het Australische Sydney wist ze door het organiseren van de Olympische Spelen veel respect in de wereld te winnen. De huidige strubbelingen met Madrid kunnen volgens mij dan ook alleen maar uit deze unieke historische gebeurtenis worden verklaard, die tal van nieuwe internationale initiatieven heeft ontketend en die mijns inzien vooral zijn aan te merken als globalisering. Wat zei de linkse burgemeester Ada Colau na het militaire ingrijpen door de Spaanse regering? Premier Rajoy is een lafaard die moet aftreden. Colau, die na de financiële crisis van 2008 actie voerde tegen huisuitzettingen, staat dicht bij de stedelingen en begrijpt hun diepste gevoel. Ze noemde zich ‘een wereldburger’ die ‘tegen alle grenzen is.’
Gelezen in NRC Handelsblad van 8 september 2009:
Alweer een bevestiging van mijn hypothese. NRC Handelsblad meldt dat het World Economic Forum de Nederlandse economie meer ziet krimpen dan vele andere economieën. Henk Volbeda, hoogleraar economie aan de Erasmus Universiteit, heeft het onderzoek naar de Nederlandse economie uitgevoerd. "Alle landen hebben last van de crisis, maar sommige meer dan andere," zegt hij, doelend op Nederland. Wat blijkt? Nederland is gezakt op de ranglijst van het WEF, van plaats 8 naar plaats 10. Canada en Japan hebben Nederland ingehaald. Volbeda wijt het vooral aan het geringe innovatievermogen van de Nederlandse economie.
Mijn hypothese is een andere, zij het verwante: de Nederlandse economie is geen grootstedelijke, maar een ruimtelijk gespreide, kunstmatige economie. Ze is een product van de naoorlogse industrialisatiepolitiek, daardoor onvoldoende divers want teveel gericht op logistiek, grootschalige landbouw en chemie.
De stadstaat Singapore is gestegen van plaats 5 naar plaats 3 in de ranglijst van het WEF. Dat had ook Nederland kunnen zijn. Maar Nederland koos na de oorlog voor de homeopatische beleidsverdunning – elke provincie een beetje industrie. En verder een sterk accent op de mainports. En dat doet ze nog steeds. Niet goed dus.
Gelezen in ‘Het stadspaleis’ (1997) van Geert Mak:
Vandaag opent de koningin haar herbouwde paleis op de Dam. Kosten noch moeite zijn gespaard om het oude stadhuis van Amsterdam weer koninklijke allure te geven. Ik sla Geert Mak er nog maar eens op na. Hij wijst op het unieke concept van het zeventiende eeuwse raadhuis, dat alle bestuursfuncties van de toenmalige ‘superstad Amsterdam’ verenigde. "Dat had te maken met de toenmalige bestuursfilosofie, die nog helemaal gebaseerd was op de zogenaamde nachtwakersstaat, een simpele staatsvorm die alleen voorzag in de meest elementaire basisvoorzieningen. Belangrijke activiteiten van de huidige verzorgingsstaat – bijvoorbeeld de zorg voor ouderen, zieken en armen – lagen bij de Kerken, en voor de rest ging men ervan uit dat de stad zichzelf regeerde. De overheid diende alleen in te grijpen als iets misging – bijvoorbeeld als kinderen opeens ouderloos rondliepen, of als er ruzie ontstond – bijvoorbeeld in de Krakeelkamer." Veel functies waren bovendien geprivatiseerd, voegt Mak daaraan toe. "Dat scheelde de stad een fors administratiekantoor."
Gek. We lezen hier de tijdgeest van 1997. Mak projecteert het neoliberale klimaat van de jaren 90 van de twintigste eeuw op het zeventiende eeuwse Amsterdam. Maar het is wel een fascinerend idee: een stad die zichzelf regeert, met een simpele staatsvorm die veel ruimte geeft aan burgers.
reacties