Pages
Stay In Touch
More
© 2013 Free State of Amsterdam
Gehoord op 24 maart 2012 in Amsterdam:
Woensdag 4 april 2012 opent de Floriade in Venlo zijn poorten. Afgelopen vrijdag kwam een journalist van ‘Change Magazine’ mij interviewen over het Floriade-fenomeen. ‘Change Magazine’ is een tijdschrift over duurzaamheid en klimaatverandering; het interview paste in een zogenaamde ‘Floriade Dialoog’. De journalist vroeg me vooral over het stadsgroen en over hoe ik over stadslandbouw dacht. Stadslandbouw, antwoordde ik, is in feite een moderne beweging die de trekken vertoont van de Occupy-beweging: een grootstedelijk protest tegen de ontwikkelingen in de tuinbouwsector. Stedelingen accepteren niet langer de vervreemding van hun voedsel, van hun bloemen, bomen en planten. Stadslandbouw is ook geen antwoord, maar een protest, geen modeverschijnsel, maar een beweging. Volkstuinen kennen de grote steden al lang; nieuw is het allemaal niet, nee. Steden willen iets duidelijk maken. Hun bevolking wil weer eerlijk voedsel, eten dat zij kent en dat ze kan vertrouwen. Het is een appèl aan de tuinbouwsector om te veranderen. Daarom bezetten de mensen hun plantsoenen en braakliggende terreinen en kweken ze groenten en fruit op hun dakterrassen of balcons. Als creatief protest.
Ik betwijfel of dat ze dat in Venlo begrijpen. De Wageningse hoogleraar Arnold van der Valk vertelde me laatst over de voedselstrategie van New York, die hij drie maanden ter plekke bestudeerde. In het Hudsondal ten noorden van Manhattan gebeurt iets heel eigenaardigs. Directe verkoop van boer aan afnemer is daar sterk gestegen, van 0% naar liefst 17% (van de totale productie). De kiem ervan werd gelegd in de hongerige, ongezonde en gesegregeerde metropool van de jaren zeventig. Daar begon de stadslandbouw als een modern protest in de buurten en wijken. Inmiddels is ze uitgegroeid tot een enorme beweging die het voedselsysteem van New York radicaal wil veranderen en die zijn sporen trekt tot in de verre uithoeken van het ‘metropolitane landschap’. Ondanks de crisis groeit daar het aandeel ‘organisch’ buitengewoon snel. Het gevolg is dat nieuwe bedrijfjes in het gat springen dat de traditionele sector laat vallen. Locale en regionale voedselplanning is zelfs een belangrijk onderwerp geworden binnen de American Planning Association. Ik vertelde Van der Valk dat wij in Amsterdam sinds 2006 dezelfde voedselstrategie volgen. Hij wist het niet. “Wageningen,” verontschuldigde hij zich, “is nu eenmaal ver weg van Amsterdam.”
Gelezen in NRC Handelsblad van 19 februari 2009:
Hoezo crisis? Hoezo krimp? Noord-Limburg wil investeren in een mega-bedrijventerrein op het kruispunt van de snelwegen A73 en A67 nabij Venlo. Het gaat om een terrein van 5.400 hectare. Dat is zo groot als de tweede Maasvlakte. Mind you! Kosten 2 miljard. Verwachte banen: 25.000. Wat er moet komen? Een kruising tussen een brainport en een greenport. Geen gewoon logistiek terrein, aldus NRC Handelsblad, maar eentje met onderwijs en onderzoek. Zo wordt internationaal verschil gemaakt. "Hier is nog ruimte," zegt de gedeputeerde van Limburg. "Ook logistiek is dit een uitstekende plek, dicht bij de afzetmarkten." En wat zegt de oppositie? "Greenport/Klavertje Vier in de huidige opzet is een keuze voor grootschaligheid. De grote ondernemingen slokken de kleine op. Een keuze voor kwaliteit is mij liever. We doen andere landen na, in plaats van dat we het onderscheid maken. Boeren en tuinders gaan het loodje leggen en met hen verdwijnt hun ambachtelijke kennis. Voor hen in de plaats komen de managers die vooral verstand hebben van bedrijfsvoering. De ruimtelijke ingreep is bovendien gigantisch: de buffer tussen stad en land, agrarisch cultuurlandschap, verdwijnt."
Helaas, zoals de gedeputeerde van Limburg, zo denken alle gedeputeerden van Nederland, op dit moment. Blauwe Stad, Wieringerrandmeer, kunstskibanen, verplaatsing Emmer dierentuin, noem maar op. In alles schuilt een grote kans. Marshall Berman heeft gelijk: de moderniteit overspoelt ons. Er is geen kruid tegen gewassen. Overal Robert Moses. All that is solid melts into air. "The immense amounts of money and energy put into building, and the self-consciously monumental character of so much of this building (…) testify to the sincerity and seriousness of this claim. And yet, the truth of the matter, as Marx sees, is that everything that bourgeois society builds is to built to be torn down. All that is solid – from the clothes on our backs to the looms and mills that weave them, to the men and women who work the machines, to the houses and neighbourhoods the workers live in, to the firms and corporations that exploit the workers, to the towns and cities and whole regions and even nations that embrace them all – all these are made to be broken tomorrow, smashed or shredded or pulverized or dissolved, so they can be recycled or replaced next week, and the whole process can go on again and again, hopefully forever, in ever more profitable forms." Het is wachten op de krimp en op de crisis. We zullen zien.
reacties