Pages
Stay In Touch
More
© 2013 Free State of Amsterdam
Gehoord in Pakhuis de Zwijger te Amsterdam op 23 juni 2018:
Hidetoshi Ohno, emeritus-hoogleraar Stedenbouw aan de University of Tokyo, was een van de zes sprekers tijdens ‘New Tokyo Story’ afgelopen zaterdag in Pakhuis de Zwijger. Ohno vertelde dat hij zich de laatste zes jaar was gaan verdiepen in mobiliteit en wat dat met mensen doet, zeg maar, hoe ingrijpend mobiliteit ons dagelijks leven heeft veranderd. Om zijn verhaal duidelijk te maken gebruikte hij het script van de film ‘Tokyo Story’ (1953) van de Japanse cineast Yasujiro Ozu. Vijfenzestig jaar geleden reisden de ouders Hirajama uit hun geboortedorp naar Tokio, waar hun opgroeiende kinderen zich hadden gevestigd. Het was kort na de Tweede Wereldoorlog, een van de zoons was in de oorlog gesneuveld, de reis per stoomtrein duurde meer dan dertien uur. Veel jonge mensen zouden in die jaren naar de grote steden verhuizen. In 1964, tijdens de Olympische Spelen in Tokio, reed de eerste kogeltrein door Japan, daarna verschrompelden de afstanden. Het netwerk van hogesnelheidstreinen bevoordeelde een beperkt aantal grote steden, Tokio in de eerste plaats. Overal zou de auto lokale gemeenschappen uit elkaar trekken. Aan de hand van zes voorbeelden van Japanse steden verspreid over het grote Aziatische land liet hij zien wat de ingrijpende effecten van de modernisering van mobiliteit op het dagelijkse leven van gewone mensen is geweest.
Ohno sprak over ‘the big flow’ die inderdaad overweldigend is en die op dit moment razendsnel in capaciteit en afstand groeit, maar die ons dagelijks leven ondermijnt. Daar tegenover stelde hij ‘small flows’ van voetpaden en fietspaden, van nabijheid, van lokale gemeenschappen. Steeds grotere bedragen gaan naar de eerste, terwijl in de eenvoudige verkeersruimte binnen dorpen en steden steeds minder wordt geïnvesteerd. Tijdens het diner ‘s avonds vroeg ik hem waarom hij zo laat in zijn carrière uitgerekend mobiliteit als studieveld had gekozen. Hij vertelde me over een ontmoeting met een oudere vrouw in een rolstoel zes jaar geleden, die hij daarna steeds beter had leren kennen. In haar isolement had hij zich verplaatst, dat inderdaad steeds erger was geworden, waarop hij zich had gerealiseerd hoe ondermijnend zoiets op een mensenleven werkt. Elk mens, zei hij, heeft recht op bewegen. Uiteindelijk had hij er een boek over geschreven. Nu de Japanse bevolking vergrijst is het zaak dat we mobiliteit anders gaan zien: kleine stromen, vond hij, moeten beter worden geaccommodeerd. Onze perceptie van bewegen verdient niet minder dan een paradigmashift. Zo kan het niet doorgaan. Ook in Europa is de toekomst aan nabijheid.
Gelezen in The Japan Times van 23 juli 2017:
Als deelnemer van de denktank Archizorg bezocht ik onlangs Barcelona. Met vijftien vertegenwoordigers uit de hele zorgketen uit Nederland bespraken we vier dagen lang de toekomst van de zorg vanuit het perspectief van de snel ouder wordende bevolking. Iedereen heeft het over de betaalbaarheid van de zorg die onder druk zou komen te staan, anderen geloven dat ‘handen aan het bed’ een groot probleem zal worden, sommigen geloven in ‘e-health’ als oplossing, hoe dan ook zullen ouderen zo lang mogelijk op zichzelf moeten blijven wonen. Mijn bijdrage bestond uit de ambitie om van Nederland een ‘Blue Zone’ te maken: een plek op aarde waar mensen op natuurlijk wijze gezond oud worden. De hele omgeving zal moeten worden ingericht op het voorkomen van ziekte. Kan dat? Het begrip ‘Blue Zone’ is afkomstig van Dan Buettner en gaat over een vijftal plekken op aarde waar mensen een gezonde leefstijl hebben, de juiste voeding tot zich nemen, geen last hebben van stress, niet vereenzamen, veel wandelen en die daardoor zonder al teveel zorg oud tot zeer oud worden. Alle vijf plekken liggen ver buiten stedelijk gebied: Okinawa, Japan, Icaria, Griekenland, Sardinië, Italië, Nikoya, Costa Rica, en Loma Linda, Californië. Kan het stedelijke Nederland een Blue Zone worden? Zo ja, hoe doe je dat?
Als voorbeeld nam ik de stad Toyama in Japan. Toyama telt ruim 420.000 inwoners en ligt op drie uur met de trein vanuit Kyoto. De bevolking is nu al zwaar vergrijsd: 33 procent is ouder dan 60 jaar, 12,5 procent ouder dan 75. In 2045 zal 40 procent van de bevolking ouder zijn dan 60. In 2005 trad een nieuwe burgemeester aan die Toyama levensloopbestendig wilde maken. Het betekende niet minder dan een compleet herontwerp. In de eerste plaats diende de auto een veel minder prominente plek in de stad te krijgen. Oudere mensen gebruiken het openbaar vervoer, dus zette de burgemeester in op bussen en trams en eiste hij dat dicht bij de bus- en tramhaltes veel meer appartementen gebouwd zouden worden. Ook in de openbare ruimte wordt meer nadruk op wandelen gelegd. Afstanden tussen woningen, winkels en voorzieningen worden verkleind. De nadruk ligt op het bouwen in het stadscentrum: in 2021 moet 45 procent van de bevolking boven de winkels wonen. Buiten het centrum komen tuinen waar ouderen bloemen en groenten verbouwen. “In developing a city plan for the elderly, we emphasized a city that would encourage them to get out. A city that contains nothing but unhealthy elderly residents faces high medical and health care costs, creating a sense of burden for younger residents. The point was to create a place where they could walk and have opportunities to meet people rather than just stay at home because they don’t drive.” Door alle maatregelen neemt de CO2-uitstoot van Toyama ook nog eens drastisch af.
reacties