Gelezen op Rotterdam2025.nl op 27 september 2014:
Volgend jaar opent in Milaan de Wereld Expo, thema: ‘Feeding the Planet, Energy for Life’. Een aankondiging ervan zag ik deze zomer in Venetië, in het Italiaanse paviljoen op de internationale architectuur biënnale. Het viel me niet mee. Shanghai 2010 toonde meer ambitie. Dat was dan ook de allergrootste expo ooit. Dubai organiseert de Expo 2020. Op dit moment loopt Rotterdam zich warm voor de Wereld Expo in 2025. Vijftien Rotterdamse ondernemers hebben daartoe het initiatief genomen, ze onderzoeken of het plan kans van slagen heeft, want pas in 2016 hoeft het bid te worden uitgebracht in Parijs. De beslissing valt daar in 2018. Thema van het Rotterdamse bid is ‘Transition’. Het gaat de Maasstad, begrijp ik, om delta’s, water, energie en transitie. Royal Haskoning schreef een pamflet, Jan Rotmans en Erik van Egeraat zijn de beoogde curators. Mogelijke concurrenten van Rotterdam zijn Guangdong, San Francisco Bay Area en Londen. Na de afwijzing door de regering-Rutte van de Amsterdamse kandidatuur voor de Olympische Spelen in 2028 (‘te grote financiële risico’s, te weinig draagvlak’) een hernieuwde poging tot iets groots in dit kleine landje.
Maakt de Maasstad een kans? Dubai (‘Connecting Minds, Creating the Future’, foto) belooft 17 miljard euro aan investeringen binnen te halen met een inzet van iets meer dan zes miljard. Ze kreeg liefst 116 van de 164 stemmen in Parijs achter zich. Gaat Rotterdam ook zes miljard euro losweken bij de Nederlandse regering? Diezelfde regering zag immers af van een Olympisch bid. Vermoedelijk wordt het beduidend minder. De kans voor Rotterdam wordt ook al kleiner als Londen meedoet. Die Expo zal gaan over de veerkracht van de metropool. Zet ‘Future London’ – een initiatief van een aantal Engelse bedrijven – zijn kandidatuur echt door? Hoeveel miljard euro belooft deze bakermat van de Wereldtentoonstellingen te investeren? En Guangdong? Die Zuid-Chinese megastad telt niet minder dan 60 miljoen inwoners. Ook die metropool ligt in een gevaarlijke delta. De urgentie van een transitie is daar nog vele malen groter. En hoe kostbaar wordt de weg naar 2018? Een bidbook maken kost al snel vele miljoenen euro’s. Wie gaat dat betalen? En over welke transitie hebben we het eigenlijk? En, bovenal, lost dit de problemen op in Rotterdam-Zuid?
Gelezen in De Volkskrant van 13 maart 2012:
Parijs wil weer een wereldtentoonstelling organiseren, en wel in 2025, dus over dertien jaar. Eind negentiende eeuw deed de metropool dat ook al een aantal malen, die tentoonstellingen werden later zeer beroemd; de Eiffeltoren is ervan het blijvende resultaat. Dit zou de zevende Parijse wereldexpo worden. Die van 1900 trok vijftig miljoen bezoekers. Ditmaal verwacht men zeker het dubbele te halen. Die in Shanghai was goed voor zeker honderd miljoen. Het idee sluit aan bij de recente ambitieuze plannen van de Franse hoofdstad voor Groot Paris. Veel van de beoogde locaties bevinden zich in de buitenwijken, aldus De Volkskrant. Het is echter niet de bedoeling dat heel veel nieuws wordt bijgebouwd. Parijs wil gebruikmaken van alles wat er al is en wat er toch al de komende jaren zal worden gerealiseerd. De grootschalige metroplannen – ter waarde van 42 miljard euro – sluiten er bijvoorbeeld feilloos bij aan. De initiatiefnemer is de burgemeester van Neuilly-sur-Seine, Jean-Christophe de Fromantin. Hij denkt dat zo’n tentoonstelling “richting kan geven aan de economie, een band tussen mensen scheppen en hoop en vertrouwen schenken.” Zijn initiatief laat mooi zien hoe voortreffelijk Parijs en zijn randgemeenten tegenwoordig samenwerken.
Iemand vertelde me laatst over de mooiste wereldtentoonstelling die hij ooit had gezien – die van Montreal 1967. Met ‘Man and his World’ had deze Canadese grootstad de ogen van miljoenen geopend voor het globale milieuvraagstuk, een vraagstuk dat eigenlijk pas later, in 1972, in het Rapport van de Club van Rome aan de orde zou worden gesteld. In 2025 viert Amsterdam zijn 750-jarig bestaan. Stel je voor dat de burgemeester van de Haarlemmermeer of Almere het initiatief zou nemen om ter gelegenheid van dat heugelijke feit in de Nederlandse hoofdstad een wereldtentoonstelling te organiseren. Een Expo over de toekomst van onze planeet. Elke vijf jaar wordt er ergens in een grote stad op aarde een wereldtentoonstelling gehouden. Waarom niet een keer in Amsterdam? Het bureau van de internationale tentoonstellingen maakt de keuze. In 2010 koos het voor Shanghai, in 2015 wordt het Milaan en in 2020 zal Sao Paulo het mooiste feest op aarde houden. Die van 2025 is nog open. In 2017 wordt hierover definitief beslist. Het zou nog kunnen. Regionaal werken we minstens zo goed samen als Parijs.
Gelezen in The Devil in the White City (2003) van Erik Larson:
Indrukwekkende geschiedenis van de Wereldtentoonstelling van 1893 in Chicago, USA, zoals opgetekend door Erik Larson. Ik kocht het boek dit voorjaar in New York (sic!, zie hieronder). Zeer de moeite waard om te lezen. De door Daniel Burnham en Frederic Law Olmsted ontworpen ‘White City’ die van mei tot eind oktober 1893 in Chicago was te bewonderen, heeft destijds enorme furore gemaakt, en vormde in feite het begin van de City Beautiful beweging in Amerika. Later is The White City door de modernistische architecten verguisd, die daarbij gretig refereerden aan het lelijke commentaar van stads- en tijdgenoot Louis Sullivan, maar Erik Larson weet veel van die lelijkheid in het juiste historische daglicht te plaatsen, waardoor de grootheid van Burnham en Olmsted weer overtuigend naar voren komt. Ook de receptiegeschiedenis van de Fair werpt een nieuw licht op de effecten ervan, destijds, op de rest van Amerika die zondermeer indrukwekkend genoemd mogen worden. En dan doel ik niet op het feit dat de vader van Walt Disney aan de opbouw van het tentoonstellingsterrein heeft meegewerkt of dat sinds die tijd bij elke Amerikaanse kermis tijdens Columbus Day een reuzenrad wordt opgebouwd (het eerste reuzenrad stond op de Worlds Fair van 1893, bedoeld om daarmee de Eiffeltoren van de Wereldtentoonstelling in Parijs van 1889 te overtroeven), nee, "the fair’s greatest impact lay in how it changed the way Americans perceived their cities and their architects." Hoe dan? "The fair taught men and women steeped only in the necessary to see that cities did not have to be dark, soiled, und unsafe bastions of the strictly pragmatic. They could also be beautiful." Dat lijkt me fundamenteel en belangwekkend voor de stedenbouw in het algemeen. Het leidt vijftien jaar later bovendien tot de opdracht van het stadsbestuur aan Burnham om een plan te maken voor Chicago, wat later ook grotendeels zou worden uitgevoerd:
Maar het meest opvàllende aan de geschiedenis van de tentoonstelling is wel de tomeloze inzet van de stad Chicago om in een recordtijd van nog geen drie jaar zo’n enorme ”witte stad” uit de grond te stampen. De aanleiding was de viering van Columbus’ ontdekking van de Nieuwe Wereld. Dan denk je niet direct aan Chicago voor het organiseren van zo’n feest. In de race om als stad in aanmerking te komen voor de organisatie was haar grootste concurrent dan ook New York, dat, zou je zeggen, de oudste rechten had. Chicago was sinds kort weliswaar de tweede stad van Amerika, maar voelde zichzelf nog altijd nietig vergeleken bij de miljoenenstad New York. Bovendien was Chicago een vieze en stinkende stad in het lege Midden-Westen, groot geworden door de slachterijen. Zelf is Larson ook het meest geïntrigeerd door dit historische gegeven. "The thing that entranced me about Chicago in the Gilded Age was the city’s willingness to take on the impossible in the name of civic honour, a concept so removed from the modern psyche (…)" Iets onmogelijks mogelijk willen maken vanuit een gevoel van eer en trots, als zo’n gevoel aanwezig is in een stad, dan kun je met de talenten van iemand als Daniel Burnham èchte stedenbouw bedrijven. Soms, heel soms heeft een bepaalde stad die psychische gesteldheid. Je hebt geluk als je als stedenbouwer dan net ter plekke bent. Maar, stelt Larson terecht, zo’n psyche kan ook gevaarlijk zijn. Want trots ligt dicht bij kwaad. Ook die donkere kant van Chicago tekent hij op in zijn boek. Wat heet donker! Inderdaad, een indrukwekkend relaas.
reacties