Pages
Stay In Touch
More
© 2013 Free State of Amsterdam
Gelezen in ‘The Jungle’ (1905) van Upton Sinclair:
Twee uur lang spraken we met Wu Ziling, adjunct-directeur stadsontwikkeling van Wuhan, Centraal-China. Op het eind vroeg ik hem welke stad hij bewonderde. Zonder aarzelen antwoordde hij: Chicago. De redenen waren volgens hem voor de hand liggend: net als Wuhan ligt Chicago in het centrum van het land, en net als Wuhan is Chicago het industriële hart van de natie. Ook het klimaat is vergelijkbaar: hele hete zomers en koude winters. Bovendien liggen beide steden aan breed water. Ik dacht dat daarmee de vergelijking tussen beide steden wel was gemaakt, maar voor Wu Zhiling ging ze nog verder. In het tijdschrijft dat ter gelegenheid van het 47e wereldcongres van ISOCARP in China verscheen, las ik een interview met Wu Zhiling waarin hij uitwijdt over de geest van Wuhan. Opnieuw is Chicago, USA, zijn grote voorbeeld. Zo vergelijkt hij de Chinese tennisster Li Na, afkomstig uit Wuhan, met Michelle Obama, de presidentsvrouw uit Chicago. Beide vrouwen, licht hij toe, zijn sterk en ambitieus, net als de twee steden. “The character of the people implies the character of a city, which is molded by its unique cultural backround and living environment.” Wu Zhiling weet ook dat Ernest Hemingway uit Chicago afkomstig is, maar dat de stad er niet mee te koop loopt. Datzelfde geldt voor een aantal Chinese schrijvers. Voorts noemt hij Frank Lloyd Wright, een boer die later architect werd in Chicago. Zijn Prairy Style drong pas laat tot de Amerikaanse geest door. Zo is het, zegt hij, ook met Wuhan. Vele grootheden komen uit de Centraal-chinese stad, maar ze hangen hun nederige afkomst niet aan de grote klok. “It takes time to recognize the charm of Wuhan.” Wuhan is relatief onbekend, maar dat zal veranderen.
Tijdens het congres toonde Wuhan zich een trotse en ambitieuze stad, die zich probeert te meten met de grote drie: Peking, Shanghai en Guangzhou. De lokale heersers spreken van het herstel van de glorie van Wuhan en gebruiken Chicago als hun geliefde voorbeeld. De hoogbouw in het centrum van de stad in het Midden-Westen wensen zij ook hun eigen stad toe. Zelf moest ik denken aan Upton Sinclair’s ‘The Jungle’’. Dat boek, uit 1905, speelt zich af in Chicago aan het begin van de twintigste eeuw: “the crushing poverty, the disease, the depravity, the despair – he reveals all through the eyes of Jurgis Rudkus, a young immigrant who has come to the New World to build a home for himself, his fiancée and her family.” Het schitterende boek deed me denken aan al die Chinese migranten van het platteland, ze willen allemaal een bestaan opbouwen in Wuhan en hopen dat de stad hen goedgezind is. In korte tijd groeit de metropool in het hart van China uit van tien miljoen nu naar vijfentwintig miljoen zielen over twintig jaar. Ongetwijfeld zal ze daarbij welvaart creëren. Maar hopelijk ook rechtvaardigheid. “Chicago will be ours!”
Gehoord op 25 oktober 2011 in Wuhan, China:
Alle Chinese steden zullen gaan lijken op Hong Kong. Hoogbouw in extreem dichte pakking naar het voorbeeld van de zuidelijke stadstaat is het door de Communistische partij gekozen model voor de verstedelijking in heel China. Reden: er zijn eenvoudig teveel Chinezen. Het land, even groot als de USA, kent een bevolking die ruim viermaal omvangrijker is dan die van de VS; daarvan is weer de helft geconcentreerd in de oostelijke kuststreek. Daar, in de zone tussen Peking in het noorden, Shanghai in het oosten en Guangzhou/Hong Kong in het zuiden, ontstaat één megalopolis van niet minder dan een half miljard inwoners. Alleen al de negen steden die samenklonteren in de Pearl River Delta vormen samen een oppervlak dat zesentwintig keer groter is dan Groot-Londen. Stapeling van inwoners in hoogbouw, naast een spreidingspolitiek richting het westen (‘Go West!’), moet de urbanisatie leefbaar houden. Maar zal dit lukken? En zal dit alles straks nog wel leefbaar zijn?
Tijdens het wereldcongres van planners (ISOCARP) in Wuhan, China, dat gewijd was aan het onderwerp ‘leefbare steden’, sprak de Chinese hoogleraar Edward Ng, verbonden aan de Universiteit van Hong Kong, over de consequenties van opwarming van de aarde voor met name de hoogbouw in het tropische Hong Kong. Een opwarming van twee à drie graden mondiaal zal in de dichtstbebouwde stad ter wereld verdubbelen doordat het vele beton de warmte langer zal vasthouden. De hoogbouwwijken zullen er zich ontwikkelen tot hitte-eilanden waar normale zomerse temperaturen van 40 graden Celsius worden omgezet naar 50 graden Celsius of hoger. Het gemiddeld aantal tropische dagen per jaar zal bovendien verviervoudigen. Hong Kong wordt daardoor op termijn onleefbaar. Alleen meer groen en meer open ruimten in de stad kunnen het tij keren. In Wuhan troffen de berekeningen van professor Ng doel, want de centraal gelegen metropool is ‘s zomers nog veel warmer dan de havenstad Hong Kong. Wuhan geldt als een van de drie Chinese ‘ovens’: het wordt er ‘s zomers snikheet en het waait er bijna niet; bovendien zorgen rivieren als de Yangze en de uitgestrekte plassen in de omgeving voor een vochtigheidsgraad die voor mensen bijna niet te verdragen is. Verdere verhitting zou rampzalig zijn. Wuhan zou er daarom beter aan doen de hoogbouw in dichte pakking te relativeren. De vraag is echter of dat zal gebeuren. De stad groeit razendsnel en er zijn nu al duizend Bijlmers in aanbouw of in de planning. Er geldt echter geen excuus. Het gaat niet meer om leefbaarheid, maar om overleven.
Gezien in Wuhan op 2 november 2011:
Chinezen zijn echte stedenbouwers. Hun steden zijn veel ouder en ook veel groter dan de onze. In de zeventiende eeuw telden sommige Chinese steden al twee miljoen inwoners. Kom dus niet aanzetten met het verhaal dat wij Europeanen beter weten hoe je steden moet bouwen. Wij zijn kleuters vergeleken bij hen. Ook in de 21ste eeuw overtreffen de Chinese steden de Europese bij verre in omvang. Wuhan bijvoorbeeld, gesitueerd in Centraal China aan de rivier de Yangze, is nu al zo groot als Parijs en zal over twintig jaar zeker vijfentwintig miljoen inwoners tellen. Het plan is om het centrum van Wuhan – op zichzelf al bestaande uit drie steden – te ontlasten door rondom zes nieuwe steden van elk een à twee miljoen inwoners te bouwen. Dat conglomeraat van centra en nieuwe steden past weer binnen een stedelijk landschap van 8 + 1: acht bestaande steden die Groot-Wuhan omringen en die op hun beurt ook zullen groeien. In totaal gaat het om 25 miljoen inwoners, tweemaal de omvang van New York. Alles zal worden gebouwd in zeer hoge dichtheden volgens het Hong Kong-model. Er is geen ontkomen aan. De vraag is alleen: is dit wel leefbaar? Over die wezenlijke vraag ging het wereldcongres van de International Society of City And Regional Planners (ISOCARP). Het werd afgelopen week gehouden in Wuhan. Onderwerp: “Liveable Cities: Urbanizing World. Meeting the Challenge”. 600 stedenlijke planners van over de hele wereld, waaronder 400 Chinese, kwamen bij elkaar om over die vraag met elkaar te spreken.
Na afloop van het congres wandelde ik met een aantal collega’s door de straten achter het hotel waar het congres zich had afgespeeld. We waren nog aan het bijkomen van de overweldigende indrukken van Wuhan en de andere Chinese steden die we de afgelopen dagen hadden bezocht. De grote vraag speelde nog door ons hoofd: is het Chinese stadsmodel wel leefbaar? We twijfelden. Toen stonden we ineens stil. We keken elkaar in de ogen. Bijna tegelijkertijd stelden we vast dat waar we op dat moment liepen de schaal van de bebouwing precies goed was, de straten druk maar gezellig oogden, het publieke leven zich afspeelde op straat, oudbouw fraai werd afgewisseld met nieuwbouw, hoogbouw met laagbouw, rijk met arm, het wonen zich van de straat afkeerde en zich terugtrok in de compounds achter de gevels, de winkeltjes en bedrijfjes juist aan de straat zaten, het autoverkeer niet domineerde maar zich juist aan de fietsers en de vele voetgangers aanpaste, de vele platanen verkoeling brachten, enzovoort. We realiseerden ons dat we door de voormalige concessies van de Fransen, Britten, Russen en Japanners liepen, die waren aangelegd in de tweede helft van de negentiende eeuw en die door latere invullingen en verdichtingen waren aangepast aan het hectische Chinese leven. Dit door de tijd doorademde hybride stedenbouwkundige model zal geen Chinese ontwikkelaar op dit moment bouwen. Maar het is wel buitengewoon leefbaar en aantrekkelijk. De Chinesen zouden het kunnen kopiëren.
Gelezen in NRC Handelsblad van 15 oktober 2011:
“Honderd jaar geleden voltrok zich in China een nationalistische, democratische revolutie die van het land een grootmacht maakte. De partijleiding viert het uit economische overwegingen, maar de communistische partij bestond nog niet.” Dat schreef Oscar Garschagen vorige week zaterdag in NRC Handelsblad over de herdenking van de stichting van de republiek China. Wat bedoelde Garschagen precies met economische overwegingen? In Peking hadden de leiders van de communistische partij lange tijd geen trek in de viering gehad, maar Wuhan drong aan. De stad van 10 miljoen inwoners in Centraal-China wilde de viering aangrijpen om groots uit te pakken, vandaar. Het had het predikaat van ‘officiële rode toerismeplaats’ hard nodig om de uitgave van 3 miljard euro rechtvaardigen. Het geld werd besteed aan een 1911-Revolutiemuseum, een herdenkingsmonument met ondergrondse parkeergarages en metrostations en nog eens 33 andere historische attracties. Voor Wuhan, een industriestad aan de rivier de Yangtze, betekende de herdenking van de revolutie van 1911 even het centrum van de aandacht te zijn binnen heel China, maar bovendien had de stad al dat erfgoed hard nodig omdat tijdens de Culturele Revolutie van Mao vrijwel alle monumenten waren verwoest. Honderd jaar geleden werd keizer Pu-Yi onttroond, China veranderde in een republiek en docter Sun Yat-sen (1866-1925) kwam aan de macht, althans voor even. In 1926 besloot de Kwomintang-regering de hoofdstad van China van Guangzhou naar Wuhan te verplaatsen. Wuhan wil zijn geschiedenis terug.
Garschagen typeert Wuhan, hoofdstad van de provincie Hubei, als een “voortdenderende economische locomotief”. De stad – even groot als Parijs – kent een economische groei van liefst 14 procent. Tien jaar geleden telde de stad – een samentrekking van drie steden: Hankou, Wuchang en Hanyang – nog maar vier miljoen inwoners; de bevolking is daarmee in korte tijd verdubbeld. De economie wordt gedomineerd door auto-industrie, staalindustrie en elektronische industrie, er zijn 35 instellingen van hoger onderwijs gevestigd, waaronder acht nationale universiteiten (waarbij die van Wuchang zelfs geldt als een van de beste van China), er studeren 1 miljoen Chinezen in Wuhan. Op het moment dat u dit leest, verblijf ik in Wuhan, het geografische hart van China. ISOCARP, de wereldorganisatie van planners, houdt er zijn jaarlijkse wereldcongres. Onderwerp: ‘Liveable Cities’.
Gelezen in Time World van 27 september 1999:
Vandaag, 16 juli, is het precies vijftig jaar geleden dat de 74-jarige partijleider Mao Zedong in Wuhan een zwemtocht in de rivier de Yangtze maakte. Zijn zwemtocht, die 65 minuten duurde, luidde het begin in van wat later de Culturele Revolutie zou gaan heten. Volgens sommige experts werden daarbij zeker 100 miljoen Chinezen het slachtoffer van regelrechte terreur. Dit jaar werd de rampzalige gebeurtenis in Wuhan opnieuw gevierd met een zwemtocht in de brede en gevaarlijke rivier. Ruim 1600 Chinezen namen eraan deel. Vreemd, dat geen Nederlandse krant hierbij heeft stilgestaan.
De zwemtocht volgde op het radicale experiment van de Grote Sprong Voorwaarts. Die was totaal mislukt. Begin jaren zestig kampte het land met ernstige voedseltekorten en was sprake van een schrijnende armoede op het Chinese platteland. Gevaarlijke oppositie binnen de top van de partij dreigde. Voor Mao was het reden om de zomer van 1966 Peking te verlaten en naar het zuidelijker gelegen Wuhan te gaan, naar zijn zomerhuis aan de rivier. Daar sprong hij onder grote mediabelangstelling bij de brug in de Yangze als om te bewijzen dat hij nog kracht bezat en dat iedere twijfel omtrent zijn leiderschap onterecht was. Hij riep de jeugd op om de geest van de revolutie scherp te houden en de critici van zijn bewind het leven flink zuur te maken. Direct daarna braken er onlusten uit in Wuhan. Studenten gingen de straat op, gesteund en aangewakkerd door de Rode Gardisten. Maandenlang zouden strijdende facties van Maoïsten de economie van Wuhan lam leggen. Richard Solomon schreef er in 1999 een stuk over in Time World. Solomon: “With one of China’s major urban centers paralyzed by political turmoil and violence, Permier Zhou Enlai and other Mao lieutenants intervened to negotiate and end the fighting.” Vanuit Peking werd daarop de stad belegerd en het oude partijgezag hersteld. Rustig zou het voorlopig echter niet meer worden. “The political chaos that Mao unleashed with his improbable swim would finally end only with the Chairman’s death in 1976 and the purge of his wife Jiang Qing and other party radicals.”
Gelezen in The New York Times van 7 juli 2011:
Het jaarcongres van ISOCARP, de internationale organisatie van ruimtelijke planners, vindt dit jaar plaats in Wuhan, Centraal China. Wuhan, aan de Yangtze rivier gelegen, is de negende stad van China, ongeveer zo groot als Parijs. Ze bestaat feitelijk uit drie steden, gescheiden door de rivier en omgeven door grote waterpartijen. De grootste en oudste is Hankow. Van Slyke schrijft erover in zijn standaardwerk ‘’Yangtze. Nature, History and the River” (1988). “Hankow was a particularly important commercial hub, one that shaped the trading patterns of almost all the major commodities of the region. It was also a center for domestic trade in more than 350 products, of which the most important were ‘the big eight’: grain, salt, tea, vegetable oils, medicinal herbs, hides and furs, cotton, and mixed goods from Fukien and Canton.” In ‘The City in Time and Space’ (1998) schrijft Aidan Southall in betoverende termen over Hankow: “It soon became the largest city in China and the world, but despite its charm, brilliance and luxury, the emperor and officials still regarded it as Hsing-tai, a temporary resting place.” In de 13e eeuw telde Hangkow niet minder dan 1,5 miljoen inwoners, terwijl andere bronnen zelfs spreken van 5 miljoen. De stad bestond destijds uit houten huizen; regelmatig brak er brand uit, waardoor hele stadsdelen werden verwoest. De bloei van de stad viel samen met de opkomst van Venetië, Byzantium en de kruisvaarten. Westerse kooplieden dreven handel met Hankow via de oceaan en via de karavaanroutes door de binnenlanden van Azië.”With the southern Song at Hankow the civilian style of civilization reached something of a peak.”
Deze week stond een groot artikel in The New York Times of de bouwwoede in het moderne Wuhan. Men werkt er aan een nieuw metrosysteem, twee vliegvelden, een enorm financieel district, een cultureel centrum en een promenade langs de rvier met gebouwen zo hoog als het Empire State Building. Op dit moment wordt er in de stad gewerkt aan 5700 bouwprojecten. Wuhan wil een centrale hub city worden, vergelijkbaar met Chicago in het Midden Westen van de USA. De 54-jarige lokale partijsecretaris Mr. RuanChengfa, inmiddels gepromoveerd tot burgemeester, draagt de bijnaam ‘Mr. Digging Around the City’. De stad steekt zich voor al dat moois diep in de schulden. Minder dan 5 procent van de uitgaven komt uit het stedelijke budget, 95 procent wordt van banken geleend. Peking schat dat alle Chinese steden bij elkaar voor een bedrag van 2,2 triljard dollar aan leningen hebben uitstaan. Alleen al de ondergrondse van Wuhan, op sommige plaatsen 50 meter diep onder de grond, kost de stad 45 miljard dollar. Hoewel de salarissen in Wuhan tweederde bedragen van die in Shanghai, geeft de stad jaarlijks liefst vijf maal het bedrag uit dat binnenkomt via lokale belastingen. Wuhan, aldus The New York Times, “is starting to show symptoms of financial stress.” De stad heeft inmiddels besloten de tol op de bruggen over de Yangtze te verhogen. “In a report this year, the investment bank Credit Suisse identified Wuhan as one of China’s ‘top 10 cities to avoid’, saying its housing stock was so huge that it would take eight years to sell the residences already completed – never mind the hunderds of thousands now under construction.” China blijft onbegrijpelijk, zeker in Westerse ogen.
reacties