Verplaatsing van de hoofdstad?

Gelezen in JakartaGlobe van 29 april 2019:

De stap die Nederland in 1814 al nam en Duitsland in 1991, lijkt nu ook door Indonesië te worden genomen: de verplaatsing van het regeringscentrum naar buiten de hoofdstad, in dit geval Jakarta. Afgelopen week riep de herkozen president Joko Widodo zijn ministers op om met voorstellen te komen. Eén van de opties is een nieuw centrum te bouwen op vijftig kilometer afstand, maar Widodo zelf lijkt voorkeur te geven aan Kalimantan, het vroegere Celebes. Palangkarya op Kalimantan was al eens de favoriet van president Soekarno. Die slaperige provinciestad ligt in het meetkundige middelpunt van de Indonesische republiek. Een andere favoriet is Makassar in Zuid Sulawesi. Dat zou betekenen dat Widodo het machtscentrum Java de rug toekeert. Het zal hem niet in dank worden afgenomen. Verplaatsing van de hoofdstad past overigens in een omvattend infrastructuurprogramma dat Widodo in zijn eerste termijn al was gestart en dat tot doel heeft het immense land met zijn 268 miljoen inwoners te ontwikkelen. China is zijn grote voorbeeld. Het politiek-economische probleem van Indonesië is dat Java en met name megastad Jakarta onstuimig groeit, terwijl de rest van Indonesië achterblijft. Het verplaatsen van de hoofdstad moet de economie van Jakarta afkoelen en de rest van Indonesië een impuls geven. Geen van beide doelen zal Widodo halen.

Neem Jakarta. Deze megastad van 30 miljoen inwoners (10 miljoen binnen de gemeentegrenzen, 20 miljoen daarbuiten) kent in het centrum een bevolkingsdichtheid van meer dan 14.000 inwoners per vierkante kilometer, daarbuiten ruim 4.000 inwoners per km2 (Amsterdam: 5.000). Tussen 1970 en 2016 verdubbelde de stedelijke bevolking, die van de metropoolregio ging van 8,2 miljoen naar 30 miljoen – een verviervoudiging. Terwijl de Indonesische economie met gemiddeld 1 procent groeide, groeide de economie van Jakarta met 3,6 procent. Geen wonder dat iedereen naar de hoofdstad trekt. Planologen verwachten 35 miljoen inwoners rond 2030, die van de stad zelf gaat naar 16 miljoen. Toch verhuizen de laatste tijd meer mensen uit Jakarta dan dat er in komen. Wonen in de stad is namelijk buitengewoon moeilijk en duur. Dat leidt tot toename van het langeafstands woon-werkverkeer: nu al kent de stad 3,5 miljoen dagelijkse forensen. Wat dringend nodig is, is adequate infrastructuur, ook om de bodemdaling te stoppen. In zijn eerste termijn maakte president Widodo 350 miljard dollar vrij voor de aanleg van een metronet. Het is een begin. Verplaatsing van de hoofdstad lost in die zin niets op. Erger, er zullen belangrijke overheidsinvesteringen aan Jakarta worden onttrokken. Het beste lijkt mij als de regering de optie van de vijftig kilometer kiest. En wat de rest van het land betreft: maak op een paar plekken vrije economische zones.