Gelezen in ”Journey into Space” (2009) van Toby Litt:
Het is de ”1984” van de eenentwintigste eeuw. Niet dat de nieuwste roman van Toby Litt de stijl haalt van George Orwell’s meesterwerk, maar de roman geeft een indringende inkijk in de grote maatschappelijke vraagstukken van het begin van de eenentwintigste, net zoals ”1984” inzicht gaf in de politiek-maatschappelijke realiteit van 1948. Het verhaal gaat als volgt. Een honderdkoppige bemanning koerst in een ruimteschip naar een andere planeet. Niemand aan boord heeft de aarde nog meegemaakt, want de gehele bemanning is verwekt in de ruimte. Pas de volgende generatie zal de beoogde bestemming bereiken, dus al diegenen die aan boord leven, leven in de ruimte, tussen twee werelden in. Twee van hen – een soort Adam en Eva – probeert zich een voorstelling te maken van de aarde. Ze beschrijven gras, aarde, bomen, lucht, onweer. Bijzonder knap hoe Litt hiermee onze dagelijkse werkelijkheid magisch weet te maken. Dat doet hij op het eind van de roman nog een keer, wanneer Three probeert een boom op te kweken in het ruimteschip omdat ze zwarte inkt wil maken. En zwarte inkt verkrijg je alleen via een boom, een aantal galnoten, maretakken etc.
Hoe vrij is de bemanning? Niet vrij dus. Er is een commander-in-chief. Er zijn regels. Veel gebeurt in het geheim. Het is een echte samenleving die regels stelt en die als een democratie dan weer het een, dan weer het ander verbiedt. En als het bericht arriveert dat de mensen op aarde de wereld te gronde hebben gericht – diezelfde wereld die sommigen aan boord zo wanhopig hebben bewonderd -, dan besluit men eenstemming om de koers van het ruimteschip te verleggen, terug naar de aarde. Echter, op het moment dat het de aarde nadert, besluit deze democratische gemeenschap om ook het laatste restje menselijkheid op te geven. In plaats van de aarde te redden, kiest men voor definitieve vernietiging. Of was het een religieuze dictator – the Nephew – die de hele bemanning in de ban had? Hij had contact met de overlevenden op aarde, maar hij liet ze in de waan dat het ruimteschip ze kwam redden. “The Nephew has to pretend to be maintaining a very ceremonial approach to communication, in which replies have to be pondered for several hours, during which time they are drafted and redrafted, submitted to committees and subcommittees. “We are also a democracy, you see,’ he says. Not realizing that this, in itself, as well as being mildly insulting, might offer the earthlings the clue they need.” Een meedogenloos boek.
Geef een reactie