“‘s Nachts is het soms net alsof je door een hoerenbuurt loopt.” Aan het woord is Henk Buitjes, garnalenvisser in Zoutkamp, Groningen. Hij heeft het over de Noordzee. Waar hij op doelt zijn al die rode lampjes van de windmolens op zee. Zoals die van het Gemini windpark vijftig kilometer boven Ameland en Schiermonnikoog. Vroeger viste hij daar, maar dat kan niet meer. Als hij ‘s winters naar het noordoosten vaart is het ‘windpark, windpark, windpark’. Vroeger waren de nachten op zee nog donker, maar nu niet meer. Altijd wel ergens knipperlichten. Richting Duitse bocht en boven Helgoland kan hij nu niet meer komen vanwege een paar honderd hectare windmolens. En in de zuidelijke Noordzee, weet hij, komen er nog veel meer. Hij noemt vissen op de Noordzee een ‘kruip-door-sluip-doorbezigheid’: laveren tussen windmolenparken, olieplatforms, drukbevaren scheepsroutes, militaire oefenterreinen en beschermde natuurgebieden. Er is, zucht hij, geen vrije zee meer. En het veranderde allemaal in zeer korte tijd. Ik lees het in Gasland (2018), een boek van Louis Stiller, inwoner van het Groningse Warffum. Over tien jaar, schrijf deze, zal een kwart van de Noordzee uit industriële bouwwerken bestaan. Nog vijf jaar dus…
Over de toekomst van de Noordzee is de garnalenvisser duidelijk: “Dan ziet het eruit zoals je soms in sciencefictionfilms ziet: vol drijvende obstakels.” Uit deze en andere toekomstverhalen doemt bij Stiller het beeld op van een landschap waar zijn ‘haren recht van overeind gaan staan’. “Als we kiezen voor duurzame-elektriciteitsopwekking, dan zal er een zilverblinkend landschap van zonneweides en windturbines ontstaan, zowel op zee als land, veelvuldig doorsneden met enorme hoogspanningskabels.” Waarna hij de vraag stelt: ‘willen we dat?’ Voor een indruk verwijst hij naar de Groningse Eemshaven. Er staan daar drie elektriciteitscentrales. Alleen al door de grootste – een kolengestookte centrale onder bijmenging van biomassa – kan bijna een derde van alle Nederlandse huishoudens van stroom worden voorzien. Maar steenkolen stoken is met ingang van 2030 verboden. Stiller hoort een verhaal aan over waterstof. Is groene waterstof dan de heilige graal? Zijn lezers drukt hij op het hart dat ze moeten nadenken over hun toekomst en de toekomst van energie, ook al is iedereen in shock omdat het eenvoudig te groot is, te veel, te afwijkend. Klagen over windmolens? Er komen er nog veel meer. “Als we niet oppassen zit heel Nederland over dertig jaar in dezelfde problemen als Groningen nu.” Dat schreef hij nog voordat de oorlog in Oekraïne was begonnen.
Geef een reactie