Ter hoogte van de molen vertelde eerst wandelgast Klaas Sietse Spoelstra me erover. Spoelstra is strateeg en transitiedeskundige in Friesland; ik liep met hem van Hindeloopen naar Workum. Later die middag was het trekvogelecoloog Theunis Piersma die erover begon: Conference of the Birds van Sytze Pruiksma, met Eric Vloeimans op hoorn. Had ik dat dan gemist? Ik leek me te moeten schamen. Op Spotify draaide ik het de volgende dag af. Onder elk nummer zitten vogelgeluiden. Het is de perfecte muziek voor als je door het weidse Friese landschap loopt, dus toen ik van Workum naar Makkum liep en ik even alleen was, beluisterde ik als in een roes alle tien nummers. In de zomer van 2018 werd het door Pruiksma gecomponeerde stuk even buiten Leeuwarden gespeeld door duizend muzikanten, amateurmusici afkomstig van fanfares, harmonieën en brassbands uit de regio. Leeuwarden was op dat moment Culturele Hoofdstad van Europa. Voor Spoelstra was het een regelrecht hoogtepunt, want het concert viel ongeveer samen met de conferentie van de International Wader Study Group over biodiversiteit in Workum. Tijdens die conferentie schetsten biologen uit de hele wereld het ideale landschap voor vier steltlopers: de watersnip, de kievit, de kemphaan en de grutto.
Pruiksma had een oud Perzisch gedicht van Farid ud-Din Attar als leidraad genomen, getiteld ‘De samenspraak van vogels’. Alle vogels van de wereld kwamen samen om op zoek te gaan naar het geheimzinnige hof van Simoerg, de koning van de vogels. Na een zware tocht over zeven valleien bereikte een deel van de vogels het doel. De vogels, lees ik, symboliseren de dolende menselijk zielen. Over Simoerg bestaan schitterende verhalen, want hij was dertig vogels ineen, kon praten en denken en filosoferen. Eens steeg hij op uit de boom der kennis waarna duizend nieuwe twijgen uit de gehavende boom groeiden. En toen hij weer neerstreek, braken de duizend twijgen af en verspreidden de zaden van al het leven zich over de aarde. Volgens Pruiksma gaat het gedicht van Attar over leiderschap en de leider in jezelf vinden om dingen te veranderen. Daarmee doelt hij op de geslaagde kandidatuur van Leeuwarden als Culturele Hoofdstad van Europa: “In 2009 toen het zaadje geplant werd, had iedereen een mening en een visie. Wij zijn toen met een aantal mensen in de kroeg gaan zitten en hebben letterlijk op de achterkant van een bierviltje een plan gemaakt. Waar het heen moet met deze regio. En dat is met dit verhaal ook zo. De vogels zijn op zoek naar een leider, maar uiteindelijk komen ze erachter dat ze hun eigen leider zijn en dat ze veranderingen zelf teweeg kunnen brengen. Daar geloof ik ook in!” (bron: VPRO 3 voor 12) De volgende week zou Sjoerd Bootsma, destijds ook aanwezig in die kroeg, me er nog veel meer over vertellen.
Geef een reactie