Gelezen in The New York Review of Books van 26 oktober 2011:
De Australiër Tim Flannery schreef een nieuw boek over de planeet aarde. Het werd onlangs gerecenseerd in The New York Review of Books door John Terborgh. Titel: ‘Here on Earth: A Natural History of the Planet’. Zelf typeerde Flannery zijn 281 pagina’s tellende boek als “an investigation of sustainability – not how to achieve it, but what it is.” Terborgh is na lezen niet overtuigd. Alles wordt aangeraakt, maar het gaat volgens hem te snel, te licht. “By the end, one doesn’t know quite what to make of it.” Geen doemverhalen van Flannery, wel veel aandacht voor de verzachtende principes van Gaia. Menselijke activiteiten echter beïnvloeden alle evenwichten van alle biogeochemische cycli op aarde; Terborgh vindt Flannery daarom te lief. “With engineers designing ever more powerful and destructive weapons capable of erasing our entire civilization, our salvation must be to construct a legal architecture informed by evolution that will thwart the worst tendencies of the selfish gene.”
Flannery hemelt de harmonieuze organisatie van mierenkolonies op en vergelijkt ze met steden, maar ook nu is Terborgh allerminst overtuigd. Mieren, schrijft hij, zijn steriele, harde werkers, alle nauw verwant aan elkaar, die zich als individuen opofferen voor de kolonie als geheel. “In contrast, a city is a collection of genetically unrelated individuals, each of whom competes in a diffuse environment to acquire resources to support a family.” Volgens Terborgh ligt er aan onze steden een fundamenteel competitieve sociale organisatie ten grondslag, die vernietigende aanvallen uitvoert op onze omgeving. In al ons handelen concurreren wij met elkaar. En de beste concurrenten krijgen ook nog eens de grootste beloning. “One needs to look no further than Wall Street for a flagrant example.” Het enige wat erop zit, aldus Terborgh, is een wereldwijd programma van collectieve onthouding. Maar dat gebeurt niet. “Will giving license to human greed bring us all down, or will the collective assert itself in time to tame the worst excesses of the few?” Dit is de existentiële vraag die opdoemt in elk hoofdstuk van Flannery’s boek. Terborgh haalt Malthus aan. “Dismissing Malthus has become a popular talking point because global society has not collapsed – yet – but we must remember that Malthus put no time limit on this prediction.”
Geef een reactie