Disaster capitalism

Colorado Springs, in het hart van Colorado USA, beschrijft Tom-Jan Meeus in NRC Handelsblad als ‘conservatieve hoofdstad van de Verenigde Staten’. De stad is dermate getroffen door bezuinigingen op het overheidsapparaat dat de straatverlichting er bijna niet meer werkt, vrijwel alle zwembaden en musea zijn gesloten, de bussen alleen nog overdag rijden, de stadsparken niet meer schoongehouden worden en politie en brandweer mensen moeten ontslaan. Springs is een droombestemming voor behoudende Amerikanen uit de Oostkust, het draait er om God en het leger. De twee invloedrijkste evangelicals ten tijde van George Bush hadden er hun hoofdkantoor. Verantwoordelijk bestuurder voor de stedelijke wanorde is Douglas Bruce, een oer-conservatief. Hij beschouwt de overheid als het Kwaad, waartegen hij wil vechten. Ook nu de stad is getroffen door de crisis, en de overheid niet meer in staat is nog iets te doen, reageren de burgers dit af op diezelfde overheid. De stad moet dan maar het ziekenhuis verkopen. Bruce wil nog verder gaan. Hij wil het hele stadsbestuur eruit gooien. "Dan verkopen we alles, en beginnen gewoon opnieuw."

 

Wat Meeus beschrijft, kan je als schrikbeeld ook nalezen in ‘The Shock Doctrine’ (2007) van Naomi Klein. Stelselmatige belastingverlagingen en bezuinigingen op de overheid hebben in grote delen van Amerika geleid tot outsourcing van overheidstaken. De private Amerikaanse ondernemingen die in Irak de oorlogsvoering hebben ondersteund en die later in de rampgebieden van Louisiana de hulpverlening uit handen van de overheid hebben getrokken, bieden zich nu elders aan om overheidstaken op zich te nemen, althans daar waar men bereid is ervoor te betalen. In veel Amerikaanse steden bestaat daardoor feitelijk geen overheid meer. Het zijn potentiële rampgebieden geworden. Klein: "Looking ahead to coming disasters, ecological and political, we often assume that we are all going to face them together, that what’s needed are leaders who recognize the destructive course we are on." Maar Klein betwijfelt dat. Het lijkt er eerder op dat de rijken denken zich uit de ellende te kunnen kopen. "This may partially explain why so many Bush supporters are Christian end-timers. It’s not just that they need to believe there is an escape hatch from the world they are creating. It’s that the Rapture is a parable for what they are building down here – a system that invites destruction and disaster, then swoops in with private helicopters and airlifts them and their friends to divine safety."