Rivaliteit

Gehoord op 27 maart 2013 in De Burcht te Amsterdam:

De studiemiddag ‘Stad en Periferie’ van de Universiteit van Amsterdam, afgelopen week gehouden in het voormalige vakbondsmuseum aan de Henri Polaklaan, stond in het teken van drie recente promotieonderzoeken, alle onder de hoede van hoogleraar Willem Salet uitgevoerd. De promovendi waren afkomstig uit Italië, Duitsland en Nederland. In elk van de onderzoeken werd de Amsterdamse situatie vergeleken met steden elders in de wereld. Dit internationale perspectief was prettig, want geestverruimend. De institutionele omgeving stond overigens in alle cases voorop: politiek, bestuurlijk, legalistisch, symbolisch, waarden en normen. Volgens Salet in zijn inleiding hobbelt die institutionele omgeving telkens achter de sociaal-economische veranderingen aan. Ze is de bron van tal van problemen en dilemma’s. Deze problematiserende invalshoek kleurde de hele middag. Dat was minder prettig.

Niettemin kregen we boeiende voorbeelden voorgeschoteld van stad-periferie-verhoudingen in Parijs, Frankfurt, Milaan, Manchester en Liverpool. De uiteenzettingen waren overigens veel te kort, maar toch voldoende om de nieuwsgierigheid te wekken. De meeste aandacht ging uit naar de bijdrage van Sebastian Dembski over de spanning tussen Manchester en Liverpool ten aanzien van de megaplannen rond ‘Ocean Gateway’ (2008). Een miljardair, genaamd John Whittaker van het bedrijf Peel, wilde 50 miljard pond investeren in de twee steden en de oevers van de Mersey, maar kreeg bij de autoriteiten geen voet aan de grond, ook niet bij de bestaande Development Corporations. Manchester, verklaarde Dembski, is vanouds een hardwerkende stad, Liverpool daarentegen wordt gezien als een stad die slapende rijk wordt. Samenwerken is niet aan de orde. Pas toen de Britse regering Whittaker steunde kwam er iets van de grond: ‘The Atlantic Gateway’. Nog altijd is er geen sprake van een groot-regionale institutionele omgeving die het plan, bestaande uit liefst 50 projecten, kan ondersteunen. Elk van de steden, op een afstand van 50 kilometer van elkaar gelegen, heeft zich rond zijn eigen invloedssfeer georganiseerd. Alleen Peel is de verbindende schakel. Is dit een zwaktebod aan publieke zijde? Dembski deed voorkomen van wel. De aanwezigen leken hierin de rivaliteit tussen de steden binnen de Randstad te herkennen. Maar wie zegt dat ‘Atlantic Gateway’ zo’n geweldig plan is? De bevolking in ieder geval niet.