Gezien in Belgrado op 27 oktober 2013:
‘No future’, sprak de 36-jarige Serviër gelaten. Hij stond met ontbloot bovenlijf op het dak van de twaalf verdiepingen tellende flat, gebouwd in 1976, ons toe te spreken. Zijn moeder kwam hem ijlings een T-shirt brengen. Haar gespierde twee meter lange zoon woonde nog altijd bij zijn zieke ouders in hun veel te kleine flat. Het liefst, vertelde hij ons in gebrekkig Engels, wilde hij emigreren. Er was geen uitzicht op werk, een vrouw had hij niet, de Servische politiek was corrupt en al zijn vrienden hadden het land al verlaten. De situatie oordeelde hij totaal uitzichtloos. We keken over de daken van de nieuwe stad, door president Tito na de Tweede Wereldoorlog aan de overzijde van de rivier gebouwd. De ideale stad, in de vorm van een veel te ruim grid – ooit bedoeld als de nieuwe hoofdstad van het verenigde Joegoslavië – lag er verstild bij. Nu, ruim zestig jaar later, was het modernistische grid nog altijd niet gevuld, ook al wonen hier bijna evenveel Serviërs als in het oude Belgrado.
Terwijl veel jonge mensen haar willen ontvluchten, groeit de bevolking van de Servische hoofdstad onverminderd door. De nieuwelingen zijn vooral afkomstig van de niet-Servische delen van de voormalige Joegoslavische republiek. Belgrado zien zij vooral als springplank naar de wereld, niet als eindbestemming, want daarvoor is de werkloosheid te groot. Van de ruim vijf miljoen Serviërs woont nu al twee miljoen in de hoofdstad. En een eind aan deze trek is nog niet in zicht. Als de migratie aanhoudt wonen over twintig jaar alle Serviërs in één reusachtige metropool: Belgrado. De vraag is of deze grootstad voldoende werk biedt aan al die jonge nieuwkomers en wat er zal gebeuren met de streken die zij massaal hebben verlaten. Een troost: van leegstand is geen sprake en de modernistische flats in Novi Beograd worden nog altijd hoog gewaardeerd. Hier kan men het modernistische ideaal vervuld zien, zoals Le Corbusier en vrienden zich dat ooit hadden gedroomd. Tegelijkertijd groeien in het oosten en zuidoosten van de stad de illegale zelfbouwwijken, met een omvang nu al geschat op zeker 250.000 woningen.
Geef een reactie