Category: geschiedenis
-
Revolutie dankzij het ijs
Natuurlijk ging het me in de eerste plaats om de treinreis van Vladimir Ilyich Lenin. De Bolsjewiekenleider reisde, zoals genoegzaam bekend, in april 1917 in een verzegelde trein vanuit het neutrale Zürich door het vijandige Duitsland naar Zweden en via grensstad Haparanda door naar Finland, om uiteindelijk in Petrograd aan te komen. Zijn rit naar…
-
Wederopbouw
Gisteren college gegeven in een summer school van de Kyiv School of Economics en de Rijksuniversiteit Groningen. Onderwerp: de herbouw van Oekraïne. Hoe bouw je een land weer op na een slopende en niets ontziende oorlog? Mij was gevraagd de aftrap te geven, maar dat vond ik allerminst eenvoudig. Ik begon met de Duitse inval…
-
East Side Story
Heeft u West Side Story gezien? Steven Spielberg verfilmde de opera van Leonard Bernstein over Romeo en Juliet in het New York van de jaren vijftig van de twintigste eeuw opnieuw, en hij deed dat voortreffelijk. Even waan je je weer in het San Juan Hill van zestig jaar geleden, de oude stadsbuurt in New…
-
That’s how it worked
Met Harlem Shuffle (2021) leverde de Amerikaanse schrijver Colson Whitehead een prachtige beschrijving van het oude Harlem, New York, zoals het was in de vroege jaren zestig. Afro-Amerikanen creëerden in het noordelijke deel van Manhattan begin twintigste eeuw hun eigen universum binnen een overwegend vijandige witte wereld waartoe ze kennelijk alleen veilig toegang kregen via…
-
Dikke pech
Gisteren een Israëlische filmploeg te woord gestaan over de geschiedenis van de Bijlmermeer. Hun documentaire zal gaan over de vliegramp met het ElAl-toestel, dat op 4 oktober 1992 de flat Groeneveen doorboorde. We spraken af in het Bijlmermuseum in Grubbehoeve. Al snel kwam de vraag ter tafel: hoe heeft het zo fout kunnen lopen met…
-
Redding van de binnenstad
Afgelopen week vergaderde de Amsterdamse gemeenteraad over de toekomst van de binnenstad. Opnieuw ging het over toeristen, drugs en prostitutie. Geen woord over de UvA. Het is een achterhoedegevecht. Ab Flipse van de VU stuurde me een exemplaar van ‘De universitaire campus’, een bundel artikelen van historici over de ruimtelijke transformaties van de Nederlandse universiteiten…
-
Grensverleggende ontwikkeling
Onderhoudend en bijzonder fraai is de tv-serie ‘Vliegende Hollanders’ van Joram Lürsen, over de luchtvaartpioniers Albert Plesman en Anthony Fokker. De Avro-Tros serie brengt mooi in beeld hoe mensen handelen als ze de toekomst van een technische en maatschappelijk innovatie niet kennen: de een vanuit een krachtige droom (Plesman, Fokker), de ander vanuit beperkingen, geld…
-
More mess, more jungle, more chaos
De aanleiding was een zwartwit foto van Jane Jacobs en Philip Johnson, staande voor Penn Station, New York. De foto, genomen op 2 augustus 1962, toont ook de weduwe Saarinen en de schrijver Norman Mailer. Ze protesteren tegen de voorgenomen sloop van het station, een ontwerp van McKim, Mead and White uit 1911. Saarinen, Mailer…
-
Geen welverdiende rust
Gelezen in ‘De Bazel. Tempel aan de Vijzelstraat in Amsterdam’ (2007): In zijn korte, boeiende lezing tijdens de Déjà Vu over toerisme in de Amsterdamse binnenstad sprak architectuurhistoricus Aart Oxenaar afgelopen week over de op gang komende toeristenstromen na de totstandkoming van zowel Rijksmuseum als Centraal station eind 1880. Onder andere toonde hij een ontwerp…