Droomproces

Gehoord bij het Ontwikkelingsbedrijf Gemeente Amsterdam:

Nieuwe vormen van gebiedsontwikkeling, wat stelt u zich daar eigenlijk bij voor? Zelfbouw? Over die vraag boog een aantal leden van het zogenaamde Watertorenberaad zich in Amsterdam bij een pilot waarvoor door het OGA de Sluisbuurt op de westelijke punt van het Zeeburgereiland, pal naast de A10, was gekozen. De Sluisbuurt is nu nog een lege vlakte, qua gemeentelijke planvorming op slot gezet vanwege tekorten in het Vereveningsfonds. Omdat het Watertorenberaad publieke en private partijen verbindt rond de zoektocht naar andere vormen van gebiedsontwikkeling, had het Ontwikkelingsbedrijf van de gemeente Amsterdam de organisatie gevraagd hier een pilot uit te voeren. Medeoprichter Antoinette van Heijningen, Ecorys-medewerkers Damo Holt en Ewout Dekker, Enno Zuidema Stedebouw, Juli Advies, Dirrix architecten en planologen van de gemeente Amsterdam startten daarop een zoektocht naar een nieuwe ontwikkelstrategie ‘op basis van organisch groeien’. Gevraagd: snelle procedures, inspirerende samenwerkingsvormen en alternatieve ontwerp strategieën. Wat heeft de pilot opgeleverd?

Najaar 2012 werden door het beraad ‘gemengde gesprekstafels’ ingericht. Elke tafel leverde schetsen op – een soort getekende processen. Er werd stilgestaan bij de veranderende rol van de ontwikkelaar en bij die van de gemeente; vervolgens werd de vraag gesteld hoe initiatieven snel kunnen worden gefaciliteerd. De antwoorden bleken vooral instrumenteel. Uit alle input vormden zich de contouren van een nieuwe werkwijze. Die was interactief. In maart 2013 werd daarom een oploop georganiseerd op het naburige IJburg. Mensen werden uitgenodigd. Bij de genodigden werd vervolgens dit opgehaald: ruilhandel zonder geld, campingmodel met flexibele grondprijzen, niet verder kijken dan de start, mogelijk maken en verbinden, tekenen en verbeelden, denken vanuit het beheer, veel leren door het extreme toe te laten. Ontstond er ook een beeld? Jazeker, dat was er een van honden, pony’s, studenten, camping, zandzeilen en een park. En ook: aansluiten bij het gevoel van het gebied. Bovendien gingen er stemmen op om een Shareholders Inc. op te richten. En wat het plan betreft, dit bestond volgens de deelnemers uit een plat vlak, een sterk grid dan wel een lappendeken, een spontane structuur van paden, plekken en straten, een structuur die je veilig van en naar het eiland brengt. En daarnaast: alles wat het algemeen belang versterkt krijgt voorrang. Ten slotte: een droomproces, merkte iemand op, ontstaat alleen wanneer de gemeente vanuit de initiatiefnemers denkt. Klonk als #nieuwewibaut (kom op 29 november naar de Waanzinnige Nieuwe Wibautdag!) Gaat het ook gebeuren? Ja het gaat gebeuren.